تهران- ایرنا- سید حسین موسویان پژوهشگر دانشگاه پرینستون و عضو سابق گروه مذاکره کننده هسته‌ای تاکید کرد، در شرایط فعلی کرونا بزرگترین تهدید دونالد ترامپ برای پیروزی مجدد در انتخابات است.

موسویان : در دوران احمدی نژاد هم می توانستیم به برجام برسیم
پایگاه خبری تحلیلی مثلث آنلاین:

موسویان در مصاحبه با شبکه تلویزیونی صحرا گفت: این بیماری در آمریکا شرایطی بوجود آورده که شانس اقتصاد خوب تا ماه نوامبر را کاهش داده و  افکار سنجی‌ها نشان می‌دهد که شانس جو بایدن در انتخابات آینده این کشور بیشتر است.
وی در پاسخ به این پرسش که «ویروس کرونا چه تبعاتی در اقتصاد آمریکا خواهد داشت؟» گفت: تقریبا برای همه آمریکایی‌ها روشن است که ترامپ ابتدا موضوع کرونا را دست کم گرفت، متکبرانه برخورد  کرد و حتی به نحوی چین و ایران را هم مسخره کرد اما پس از مدت کوتاهی کرونا به طرز وحشتناکی دامن آمریکا را گرفت که آمار مبتلایان و فوتی‌ها هم فوق‌العاده بالاست. البته ما به عنوان مسلمان از این واقعه متاسف هستیم چون جان همه انسان‌ها برای ما ارزش دارد.

او ادامه داد: اما نگرانی بالاتر در آمریکا از مدیریت ترامپ است. بالاخره مدیریت بحران کرونا در آلمان با آمریکا خیلی متفاوت است. پیش بینی‌های گزارش‌های تخصصی بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول این است که اوضاع اقتصادی اروپا و چین و برخی دیگر از قطب‌های صنعتی تا سال ۲۰۲۱ اما آمریکا تا سال ۲۰۲۴ عادی خواهد شد. بورس آمریکا سقوط وحشتناک و کم سابقه‌ای داشته است و بیکاری به سطح بی‌سابقه رسیده است به‌طوریکه در یکصد سال گذشته هم بی‌سابقه است.

وی افزود: در شرایط فعلی کرونا بزرگترین تهدید ترامپ برای پیروزی مجدد در انتخابات است. قبلا همه پیش بینی‌ها این بود که ترامپ دور دوم انتخابات را هم خواهد برد چون اوضاع اقتصاد آمریکا خوب بود. الان به اقتصاد آمریکا ضربه سنگینی خورده و مدیریت ترامپ در این زمینه ضعیف است. البته همه کشورها ضربه مشابه دیده‌اند اما آمریکا که مدعی رهبری جهانی را دارد، در مدیریت کرونا ضعف های زیادی را بروز داد به‌طوریکه برای مثال ضعف شدید در سیستم سلامت آمریکا آشکار شده است.

وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی براینکه «آینده مناسبات سیاسی ایران و آمریکا در صورت شکست یا پیروزی ترامپ چه خواهد بود؟» گفت: متاسفانه سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا در همه دولت‌های آمریکا به‌ویژه از ۱۹۹۰ به بعد، شدیدا تحت تاثیر لابی صهیونیسم و اسرائیل بوده است اما هیچ دولتی درگذشته، به اندازه دولت ترامپ تحت تاثیر نتانیاهو و لابی صهیونیسم نبوده است.

موسویان افزود: اسرائیل قبلا روی همه دولت‌های آمریکا اعم از دمکرات یا جمهوریخواه تاثیر گذار بود اما درعین حال در مواردی مثل برجام شاهد بودیم که نتانیاهو مخالف بود اما اوباما در مقابل او ایستاد. نتانیاهو حتی یکساعت در کنگره آمریکا علیه اوباما و برجام صحبت کرد اما اوباما زیر بار نرفت. سعودی‌ها مخالف برجام بودند و اوباما در مقابلشان ایستاد اما ترامپ نه تنها تسلیم شد بلکه در دوران او، شاهد یک پدیده‌ای جدید هستیم که نتانیاهو رسما اعلام می‌کند که من به ترامپ گفتم از برجام خارج شو، من به ترامپ گفتم سیاست فشار حداکثری را اجرا کن و من به ترامپ گفتم سپاه پاسداران ایران را در لیست سازمان‌های تروریستی بگذار. این پدیده یک استثناء در تاریخ سیاست خارجی آمریکاست که نخست وزیر اسرائیل رسما به دنیا اعلام می‌کند که رییس جمهوری آمریکا، دستورات من را اجرا می‌کند.

 او ادامه داد: این یک فاکتور خیلی تعیین کننده در کم و کیف روابط آمریکا و ایران در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری آمریکا خواهد بود. اگر ترامپ انتخاب بشود و همین روال را ادامه دهد و کاخ سفید در ید قدرت کامل اسرائیل باشد، تغییر و تحول مهمی وجود نخواهد داشت. نتانیاهو جولان سوریه را بخشی از خاک اسرائیل اعلام می‌کند و بیت المقدس را پایتخت اسرائیل اعلام می‌کند و آمریکا خلاف تمام قطعنامه‌های سازمان ملل، از تصمیم اسرائیل حمایت می‌کند. درعین حال یک احتمال دیگر هم وجود دارد و اینکه ترامپ در دور دوم، چون نیازی به انتخاب مجدد ندارد، وابستگی بی چون و چرا به لابی صهیونسیم نخواهد داشت. 

موسویان در ادامه به سه فاکتور تعیین کننده روابط ایران و آمریکا بعد از انتخابات آمریکا اشاره کرد و گفت: فاکتور اول درصورت پیروزی مجدد ترامپ، میزان نفوذ اسرائیل در تصمیم‌گیری‌های کاخ سفید است.

وی افزود: فاکتور دوم تیم اصلی سیاست خارجی ترامپ در دور دوم است. اوباما در دور اول سیاست‌های خصمانه آمریکا را ادامه داد چون در کاخ سفید، «دنیس راس» مسئول خاورمیانه بود که از طرفداران پروپاقرص اسرائیل است و در وزارت خارجه هم هیلاری کلینتون بود که با اسرائیل بود. اما در دور دوم شرایط تغییر کرد و تحولات مثبت مهمی بوجود آمد چون رابرت مالی در کاخ سفید و جان کری در وزارت خارجه مسئولیت داشتند که دیدگاهشان در رابطه با ایران کاملا متفاوت بود. اگر ترامپ مجدد انتخاب شود و باز هم همین تیم باشد، تحول مهمی نخواهیم داشت چون امثال مایک پمپئو قبل از تصدی وزارت خارجه هم همین افکار منفی را در مورد ایران داشت.

پژوهشگر دانشگاه پرینستون ادامه داد: فاکتور سوم شرایط سیاسی داخلی ایران است. در دوران محمود احمدی نژاد مذاکرات مستقیم با آمریکا شروع شد و توافق هم ممکن بود اما شعارهای تند او مثل نفی هولوکاست، شرایط بین المللی را به گونه‌ای تغییر داد که توافق با وی برای هر رییس جمهوری در آمریکا امکان پذیر نبود. یادمان باشد نامه تاریخی اوباما به رهبر معظم انقلاب در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد ارسال شد و نه در دوران روحانی. اگر در دوران احمدی نژاد مقداری هماهنگی داخلی بهتر بود و شعارهای افراطی او هم نبود، امکان داشت که همین توافق برجام با مقداری کم و زیاد بدست آید.

وی افزود: من برخلاف برخی‌ها، درمورد آینده شرایط داخلی ایران بدبین نیستم. مدت‌هاست که اعتقاد دارم برای تحقق تصمیم گیری‌های کلان در کشور، نظام حاکمیتی در ایران باید یکدست باشد. چون وقتی تصمیمی گرفته شود، همه قوای نظام با قدرت آن‌ را اجرا می‌کنند. منافع ملی ایران هم در این است که وقتی تصمیمات کلان گرفته می‌شود، ارکان مختلف نظام، آن‌ را با هماهنگی و همدلی ملی، اجرا کنند. حالا تصمیم هرچه باشد؛ توافق با آمریکا یا دعوای با آمریکا.

موسویان گفت: اکنون که اصولگرایان در انتخابات مجلس پیروز شدند، پیش بینی این است که در انتخابات ریاست جمهوری هم همین اتفاق بیافتد. در اینصورت اکثریت مجلس و دولت دست اصولگرایان خواهد بود و هماهنگی خوبی با تشکیلات رهبری و قوای امنیتی و نظامی وجود خواهد داشت. در این صورت روند اتخاذ تصمیم گیری‌های کلان تسهیل خواهد شد و بعد هم اجرای تصمیم با هماهنگی و همدلی ملی، امکان پذیر خواهد شد.

او ادامه داد: اما اگر جو بایدن انتخاب شود، شرایط دشواری در پیش خواهد داشت. ترامپ آنقدر سطح تحریم‌ها را بالا برده و دستورالعمل‌های عجیب علیه ایران صادر کرده که امکان ندارد رییس جمهوری بعدی بتواند یک شبه شرایط را تغییر دهد. تغییر تصمیمات ترامپ علیه ایران، برای هر رییس جمهوری بعدی هم به زمان زیادی نیاز دارد و هم برایش هزینه سنگین خواهد داشت.

وی افزود: در صورت پیروزی بایدن، درصورتی که دموکرات‌ها در انتخابات سنا و مجلس نمایندگان بتوانند اکثریت داشته باشند، این امکان وجود خواهد داشت که روند اصلاح تصمیمات تخریبی ترامپ، سریعتر انجام شود اما اگر جمهوریخواهان دریکی یا در هر دو مجلس اکثریت داشته باشند، کار دشوار خواهد بود.

موسویان گفت: روی هم رفته اگر بایدن انتخاب شود، نه مشابه ترامپ، وابستگی محض به لابی صهیونیست خواهد داشت و نه اعتقادی به سیاست فشار حداکثری فعلی ترامپ. در این صورت با توجه به شرایط جدید سیاسی داخلی در ایران، امکان اینکه روند تقابل فعلی قابل مهار باشد، وجود خواهد داشت.

وی تصریح کرد: برای من محرز است که هیچ جناحی در ایران دنبال جنگ نیست. به رغم تبلیغات غربی‌ها در مورد اینکه اصولگرایان دنبال جنگ با آمریکا هستند، من معتقدم نه رهبر معظم انقلاب و نه سپاه پاسداران و نه اصولگرایان هیچکدام دنبال جنگ با آمریکا نیستند. بحث در داخل کشور در مورد دو دیدگاه است، هر دو دیدگاه دلیل و استدلال دارند و هیچکدام از این دو دیدگاه هم دنبال جنگ نیست لذا اگر بایدن انتخاب شود، شانس مهار بحران و کاهش سطح خصومت فعلی در روابط ایران و آمریکا بیشتر خواهد بود، در عین حال اگر ترامپ هم انتخاب شود، احتمال دارد که از تصمیمات افراطی و عجیب و غریبی که در دور اول گرفت، نیز اجتناب کند.

وی در پاسخ به این پرسش که «حال پیش بینی شما چیست؟» گفت: شرایط سیاسی داخلی ایران و آمریکا مشابه است و دو جناح بطور مشابه یکدیگر را به چالش می‌کشند و در هر دو کشور وضعیت داخلی هم غیر قابل پیش بینی است. شما این را راجع به کشورهایی مثل آلمان و سوئیس نمی‌توانید بگویید چون بیشتر قابل پیش بینی هستند. با وجودی که وضع داخلی ایران و آمریکا غیر قابل پیش بینی است اما همه اتفاق دارند که اوضاع اقتصادی در زمان انتخابات، فاکتور تعیین کننده خواهد بود و در سیاست خارجی هم مساله ایران، مهمترین موضوع خواهد بود.

او ادامه داد: من از ابتدای کار ترامپ در مصاحبه و مقالات داخلی و خارجی نوشتم و گفتم که مثلث آمریکا - اسرائیل و عربستان تشکیل خواهد شد، هدف نهایی هم با اعمال حداکثر فشار، نه تنها تغییر رژیم بلکه تجزیه ایران از طریق شورش و بهم ریختگی و ناامنی داخلی خواهد بود. مکرر گفتم که در این مثلث پول از عربستان، زور از آمریکا و طراحی از اسرائیل خواهد بود و در نهایت هم طرح‌ها و پروژه‌های این مثلث علیه ایران شکست خواهد خورد. در مقالات و مصاحبه‌ها گفتم که ایران تسلیم نخواهد شد و سیاست "فشار حداکثری" شکست خواهد خورد.

موسویان گفت:‌ لذا پیش بینی من این است که در مورد ایران، دست ترامپ در ایام انتخابات خالی خواهد بود با این وجود اگر اوضاع اقتصادی آمریکا در ایام انتخابات خوب باشد، باز هم ترامپ شانس پیروزی دارد چون برای مردم آمریکا، وضع اقتصادی مهمترین فاکتور است. لکن کرونا شرایطی را بوجود آورده که شانس اقتصاد خوب تا ماه نوامبر کاهش یافته و لذا افکار سنجی‌ها نشان می‌دهد که شانس بایدن بیشتر است.

وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی براینکه «باتوجه به شرایط بد اقتصادی، آیا ممکن نیست که ترامپ در مورد ایران دست به یک ماجراجویی بزند؟» گفت: حداقل در یکسال گذشته مکرر در مکرر به یک خطر هشدار داده‌ام. آن اینکه چون ترامپ، برای لابی صهیونیست و اعراب تکفیری، یک فرصت تاریخی است که تکرار نخواهد شد چون همه خواسته‌های کلیدی آنها را اجرا کرده است و چون اسرائیل و اعراب تکفیری دنبال تجریه ایران هستند، لذا این احتمال وجود دارد در صورتیکه از طریق فشار حداکثری به خواست خود نرسند، در چند ماه قبل از انتخابات از طریق عمالشان در منطقه حادثه بیافرینند که ۵۰ تا یا ۱۰۰ آمریکایی کشته شود و ایران را متهم کنند و ترامپ را در موقعیتی قرار دهند که اقدام نظامی علیه ایران انجام دهد.

او ادامه داد: مردم ایران باهوش هستند. ضمن اینکه از وضع کشورگلایه مندند و دلخور هستند اما در موضوعات منافع و حاکمیت ملی متحد هستند و لذا می‌بینید که در مراسم ۲۲ بهمن و تشییع سردار سلیمانی، میلیونی شرکت و جهان را شگفت زده می‌کنند. القاعده و داعش ساخته و پرداخته خودشان سعودی‌ها، اسرائیلی ها و آمریکایی‌ها است و با پول و اسلحه خودشان اداره می‌شود. این مطلبی است که آمریکایی‌های زیادی در مورد آن نوشته و می‌نویسند. لذا ممکن است از طریق این گروه‌ها با کشتن تعداد زیادی آمریکایی، بخواهند ترامپ را مجبور به اقدام نظامی کنند.

وی افزود: این را هم بگویم که ترامپ شخصا جنگ با ایران را نمی‌خواهد و حتی اگر بداند که انتخابات را می بازد، باز هم شخص خود او جنگ با ایران را نمی‌خواهد چون می‌داند عواقب آن سنگین است و همیشه ننگی بر پیشانی او خواهد بود. دو جنگ آمریکا علیه عراق و افغانستان شکست خورد و ننگ بانیان آن شد. لذا ترامپ نمی‌خواهد نامش اینگونه در تاریخ ثبت شود. در عین حال فردی است غیر قابل پیش بینی و در عمل هم تاکنون تسلیم برنامه‌های نتانیاهو شده است. لذا هم مسئولین آمریکا و هم مسئولین ایران باید مراقب این توطئه باشند.

وی در پاسخ به این پرسش که «یک فاکتور جدید بوجود آمده و آن‌هم ریاض است که در خط اسرائیل علیه ایران عمل می‌کند، نظر شما در این خصوص چیست؟» گفت: بله، به همین دلیل از یکسال و اندی پیش مکرر طی مقالات و مصاحبه ها گفتم که در مثلث اسرائیل - عربستان- آمریکا، پول از عربستان، زور از آمریکا و طراحی از اسرائیل خواهد بود و در این مدت هم به همین شکل عمل شد.

موسویان در پایان و در پاسخ به این پرسش که «آیا کرونا مرزبندی‌های گذشته را تمام کرده و همدلی بین المللی بوجود خواهد آورد؟» گفت: ممکن است کرونا موجب همگرایی و ممکن است موجب واگرایی بین المللی شود. روند فعلی، روند تضعیف همگرایی بین‌المللی و تقویت ملی‌گرایی است.

او ادامه داد: در بین قدرت‌های جهانی، تقریبا فقط چین به عنوان یک قدرتی ظاهر شده که به همه کمک می‌کند و با کمک با ۱۳۰ کشور، همدلی بین المللی نشان داده است اما این پدیده در آمریکا نیست چون دیدید که آمریکا، بودجه سازمان بهداشت جهانی را قطع کرد. در اروپا هم نیست چون اروپایی‌ها یکدست و هماهنگ و همدل عمل نکردند. در نهایت ما به عنوان مسلمان معتقدیم که "ولا رطب و لا یابس الا فی کتاب المبین"، هیچ اتفاقی نیست که بدون حکمت الهی صورت گیرد.