ماجرای بحث طلبگی آیت‌الله یزدی با آیت‌الله هاشمی چه بود؟

شیخ محمد یزدی درباره ویژگی های آیت الله هاشمی در آن مصاحبه گفته است: من ایشان را یکی از طلاب فاضل و فعال انقلابی می‌دیدم. چون ایشان تهران بودند و تشکل انقلابیون تهران زیرنظر مرحوم آیت‌الله مهدوی‌کنی تشکیل شده بود. آقای هاشمی را تحت این عنوان که یکی از اعضای فعال مبارز در مجموعه مبارزین تهران بود، می‌شناختم و ایشان با آیت‌الله بهشتی و مبارزین تهران بیشتر مانوس بودند. ما بیشتر در قم بودیم.

وی همچنین درباره بحث طلبگی با آیت‌الله هاشمی گفته بود: بی‌پرده باید بگویم. من با ایشان بحث طلبگی خیلی کرده‌ام، در دو دوره رئیس مجلس بود و من نایب‌رئیس و عضو هیات‌رئیسه بودم و بخشی از ادارات مجلس و به خصوص اداره قوانین به عهده ما بود. من رئیس کمیسیون قضایی بودم که جنبه حقوقی دارد. طبعا هفته‌ای یک جلسه هیات رئیسه داشتیم. مسائلی پیش می‌آمد که به مبانی آخوندی و طلبگی و آخوندی و شرعی می‌رسید. مکرر با هم بحث می‌کردیم و به نقطه‌هایی می‌رسید که به ایشان می‌گفتم این دیگر بحث روشنفکری است و بحث اجتهاد نیست. اجتهاد مبانی خاصی دارد و باید از طریق اجتهادی بحث شود. شما از طریق روشنفکری بحث می‌کنید و من اینها را قبول ندارم. با هم بحث می‌کردیم و او هم قبول می‌کرد. برای من احترام قایل بود. من هم برای ایشان احترام قائل بودم. می‌گفتم حرفت درست است اما این دیگر روشنفکری است.