دور زدن شروط ایران ممنوع

در این میان در داخل کشور نیز برخی برآنند تا مسئله مذاکره با آمریکا و لغو هر چند کوچک تحریم‌ها را به ابزاری انتخاباتی مبدل سازند و لذا سخن از کنار نهادن شروط ایران مبنی بر لزوم لغو تمام تحریم‌ها و راستی آزمایی آن توسط ایران و نیز لزوم مذاکره با آمریکا و اجرای طرح گام به گام میان ایران و آمریکا به میان می‌اورند که نتیجه این تفکر نیز استمرار تحریم‌ها و تکرار سالها وجود برجام بدون هیچ خاصیتی خواهد بود. در این میان البته مقامات برجامی از عدم عدول از شروط ایران می گویند چنانکه «سید عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگویی درباره نشست روز سه‌شنبه کمیسیون مشترک برجام در وین اظهار داشت: آنچه ما در وین و در کمیسیون مشترک دنبال می‌کنیم دقیقا مبتنی بر مواضع قطعی نظام است که توسط مقام معظم رهبری و مسئولان کشور بارها اعلام شده است.معاون وزیر خارجه تصریح کرد: ما در وین هیچ مذاکراتی با آمریکایی‌ها چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم نخواهیم داشت. ما با کمیسیون مشترک و کشورهای ۱+۴ مذاکره می‌کنیم و خواسته و شرط خودمان را برای بازگشت به برجام اعلام خواهیم کرد که خواسته و شرط ما این است که آمریکا اول همه تعهدات برجامی خود را انجام دهد و همه تحریم‌هایی که گذاشته را بردارد و بعد از آن ما راستی آزمایی می‌کنیم و برمی‌گردیم.پس از آن اخباری مطرح شد که قرار است آمریکایی‌ها نیز در وین حضور یابند و نیز اعلام شد که «رابرت مالی» نماینده آمریکا در امور ایران ریاست هیأت آمریکایی را در وین برعهده دارد و مذاکراتی را با طرف‌های دیگر برجامی به غیر از ایران صورت خواهد داد.این دیپلمات ارشد ایرانی عنوان کرد: اگر کشورهای ۱+۴ توانستند آمریکا را از این جهت راضی کنند، به هر روشی که خودشان می‌دانند، این به ما ربطی ندارد، اگر توانستند راضی کنند طبیعی است ما به همان مسیر عمل می‌‌کنیم.معاون وزیر خارجه تصریح کرد: هیچ طرح و پیشنهاد گام به گامی را نه داریم و نه قبول می‌کنیم. یک گام از نظر ما بیشتر وجود ندارد و آن گامی است که آمریکا تمامی تحریم‌هایی که در دوران ترامپ مجددا اعمال شد یا جدیدا اعمال شد یا برچسب آنها عوض شد، اینها را باید بردارند و اینها باید تعریف شود و آمریکا باید اینها را بردارد و بعد ما راستی آزمایی می‌کنیم و بعد ما به تعهداتمان برمی‌گردیم.

در همین حال وزیر امور خارجه در گفت‌وگوی تلفنی با همتای انگلیسی از وی خواست که ضمن احترام به تعهدات برجامی خود در نشست وین سازنده ظاهر شوند و بر ضرورت برداشتن کامل و نهایی تحریم‌های آمریکا به گونه‌ای که ایران آنها را راستی آزمایی کند، تأکید کرد.

این مواضع در حالی مطرح می شود که برخی مواضع ابهاماتی را در تحقق این مواضع ایجاد کرده است چنانکه علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی شب گذشته به‌مدت حدوداً ۴ ساعت در فضای کلاب‌هاوس به تشریح موضوعاتی در حوزه هسته‌ای کشور پرداخت که شاید یکی از مهمترین مسائل مطرح‌شده از سوی ایشان، وعده گشایش در پرونده برجام (در واقع چالش میان ایران و آمریکا) بود. صالحی اظهار داشت: بن‌بست در حال شکسته شدن است.آقای صالحی این موضوع را وعده‌ای نویدبخش خواند و گفت: وقتی وارد مرحله فنی می‌شویم، یعنی مسئله دارد به‌گونه‌ای مدیریت می‌شود که آن بحث «اول من، اول تو» دارد دور زده می‌شود.

اگرچه شکسته شدن بن‌بست اگر به‌معنای اجرای تمام تعهدات آمریکایی‌ها و لغو تمام تحریم‌ها باشد نوید خوبی است، اما مسئله اینجاست که اظهارات آقای صالحی مبنی بر اینکه بحث اول‌من اول‌تو دور زده می‌شود و یا برخی اخباری که از دولت به گوش می‌رسد گواه آن است که در واقع آنچه در حال دور زده شدن است سیاست عقلانی الزام طرف مقابل به لغو تحریم‌هاست و نه چیز دیگر!آنچه شنیده می‌شود و برخی اظهارات آقای صالحی متأسفانه بر آن صحه می‌گذارد آن است که ظاهراً برخی آقایان در نظر دارند سیاست گام‌به‌گام را پیگیری کنند؛ بدین معنا که ایران و آمریکا گام‌هایی را توأمان بردارند، سیاستی که دارای چند اشکال جدی است و به‌نظر می‌رسد لغو تحریم‌ها را به محاق می‌برد.اولین اشکال چنین رویکردی توسط برخی اعضای دولت آن است که سیاست قطعی و عقلانی کشور را مبنی بر اینکه آمریکا باید تمام تحریم‌ها را بردارد و به تعهداتش عمل کند به یک حرف قابل مذاکره تنزل می‌دهد و این یعنی با دستان خود راه فراری برای آمریکایی‌ها فراهم کنیم تا او بتواند یا سیاست جمهوری اسلامی را بی‌اثر کند و یا آن را مشمول گذر زمان کند.

در ثانی این مسئله می‌تواند کشور را در معرض یک اتهام سیاسی بزرگ قرار دهد و ایران را از موضع طلبکار و دارای ابتکار عمل به موضع بدهکار و اسیر ابتکار عمل آمریکا تنزل دهد. درحقیقت اتخاذ این سیاست، کشور را وارد یک مارپیچ خطرناک خواهد کرد که یا باید برای رسیدن به هدفش، امتیازات بیشتری بدهد و در واقع همان کمپین فشار هوشمند بایدن را محقق کند و یا متهم به کارشکنی خواهد شد.

به هر تقدیر آنچه مطرح است انکه برای تحقق اهداف برجامی و بویژه لغو تحریم‌ها راهکار نهایی اجرای مصبه راهبردی مجلس و نیز اجرای شروط لغو تحریم‌ها و راستی آزمایی این لغو و نیز عدم مذاکره مستقیم و غیر مستقیم با آمریکاست این را باید در نظر داشت که امروز آمریکا نیازمند مذاکره است و نه ایران و نباید با رویکرد سراسیمه و دستپاچه شدن از امدن امریکا به ادعای مذاکره، دستاوردهای کلان را با دستاوردهای موقت و بدون پشتوانه عوض کرد.