«مثلث‌آنلاین» گزارش می‌دهد؛ دور تازه مناسبات بین‌المللی ایران
از تفاهم‌نامه 25 ساله با چین و عضویت در شانگهای تا سند همکاری با روسیه
ایران با همراه‌کردن دو کشور قدرتمند به نام روسیه و چین آرایش جدیدی در آسیا ایجاد کرده است.
گروه سیاست مثلث‌آنلاین: روز گذشته سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسشی درباره توافقات ایران و روسیه گفت: «توافقنامه جامع همکاری بین ایران و روسیه یک چارچوب حقوقی را ایجاد کرده و الان در جریان است. این موافقتنامه، چارچوب فضای مناسبی را برای گسترش روابط ایجاد کرده است. چند سال پیش نیاز به ارتقای سند شد و اسم آن سند جامع همکاری‌های راهبردی ایران و روسیه نام گرفت که توافقات قبلی آن انجام شده و در سفر قبلی لاوروف صحبت شده و در تهران در حال تنظیم بندهای نهایی آن هستیم. بعد از انجام آن و اخذ مجوزها در داخل کشور به مسکو می‌فرستیم و امیدواریم طی چند ماه آینده شاهد امضای این سند باشیم».
او همچنین در پاسخ به پرسشی دیگر درباره احتمال اتحاد راهبردی ایران با روسیه و چین گفت: «محور شرق در حال برآمدن است و این محور قطعا پایتخت‌هایی دارید. شرق سیاسی، نظامی و اقتصادی و پایتخت‌های آنها تهران، پکن و مسکو است. اجازه دهیم روابط مسیر طبیعی خود را طی کند».
تنظیم سند راهبردی ایران و روسیه در حالی است که چندی پیش ایران و چین هم تفاهم‌نامه‌ای 25ساله امضاء کردند که آن تفاهم‌نامه به‌نوعی سندی راهبردی است که بیشتر ماهیت نقشه‌ی راه و چهارچوب همکاری و زمینه‌های مشارکت را برای دو طرف دارد. و عملیاتی کردن مفاد این سند، نیاز به دو گروه اسناد دارد؛ نخست برنامه اقدام و عمل و در مرحله بعد قراردادهای تعهدآور موردی برای هر طرح؛ بنابراین حفظ منافع ایران در عمل، بستگی به این اسناد و اجرای آن دارد.
متعقب آن و البته در دولت سید ابراهیم رئیسی عضویت ناظر ایران در پیمان همکاری‌های شانگهای به عضویت دائم درآمد که آن نیز توفیق بزرگ دیگری در کارنامه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود زیرا به گفته کارشناسان عضویت در این پیمان می‌تواند بستر مساعدی برای توسعه اقتصادی ایران با کشورهای منطقه و کشورهای قدرتمند حاضر در آسیا از جمله چین و روسیه را فراهم کند. نکته دیگری که با عضویت در پیمان شانگهای مهم به نظر می‌رسد، افزایش توان ایران در خنثی‌سازی تحریم‌های غربی‌هاست؛ به این شکل که ایران بعد از این هراسی از تحریم‌های یک‌جانبه بلوک غرب نخواهد داشت و در صورتی که احیانا تحریم‌ها نیز لغو نشود، می‌تواند نیازهای خود را در ارتباط اقتصادی منطقه‌ای و آسیاسی تأمین کند.
سومین موضوع که دیروز خطیب‌زاده به آن اشاره کرد، سند همکاری با روسیه است که این نیز می‌تواند تضمین‌کننده آینده سیاسی و اقتصادی ایران باشد و حالا ایران با همراه‌کردن دو کشور قدرتمند به نام روسیه و چین آرایش جدیدی در آسیا ایجاد کرده است که اگر به مقابله با غرب برنخیزد اما دستِ‌کم باعث ایجاد توازن سیاسی ایران در ارتباط با غرب و شرق می‌شود تا بعد از این چشم ایران به تصمیمات غربی‌ها نباشد. افزون بر این توسعه راهبردی ارتباط با روسیه در مناسبات منطقه‌ای ایران نیز بسیار مهم خواهد بود زیرا روسیه مهم‌ترین کشور پرنفوذ در منطقه قفقاز است و از آنجایی که اخیرا تحرکاتی ضدایرانی از سوی جمهوری آذربایجان دیده شده است که احتمال حضور اسرائیل در پشت پرده تصمیات باکو هم می‌رود، ایران می‌تواند در همکاری بیشتر با روسیه قدرت منطقه‌ای خود را افزایش دهد.
در مجموع به نظر می‌رسد ایران در شرایط تازه‌ای در منطقه و آسیا قرار گرفته است که حتما این شرایط تازه موضع ایران در قبال غرب را هم منطقی‌تر می‌کند و حتی ممکن است با ایجاد توازن در سیاست‌ورزی خارجی ایران و غرب به نتایج محکم‌تری نسبت به گذشته برسند زیرا حالا ایران برخلاف هشت سال گذشته از موضعی قدرتمند و با تکیه بر اصول دیپلماسی واقعی و شیفتگی سیاسی وارد مذاکره با غربی‌ها می‌شود.