کالابرگ الکترونیک جایگزین یارانه شد | پرداخت کالابرگ الکترونیک از شهریور ماه

کالابرگ الکترونیکی آخرین تصمیم دولت برای بالابردن توان اقتصادی مردم است. کم بود مقدار یارانه ها باتوجه به وضعیت اقتصادی مردم، موجب این شده است که فعالان اقتصادی از عرضه کالابرگ الکترونیکی حمایت کنند. دولت تصمیم دارد کالابرگ الکترونیکی را از اوایل تیرماه توزیع کند. کالابرگ الکترونیکی به صورت کاغذ جدا نیست و در همان حساب بانکی مردم عرضه میشود. باتوجه به شرایط اقتصادی بنظر میرسد دریافت کالابرگ الکترونیکی توان خرید مردم را بیشتر میکند. 

کوپن در راه است؛ این را به تازگی سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس اعلام کرده است. براساس گفته مهدی طغیانی، زیرساخت کالابرگ الکترونیک در حال آماده‌سازی است و براساس وعده داده شده، در شهریور ۱۴۰۱ آماده می‌شود.

مهدی طغیانی در مصاحبه با یک برنامه رادیویی با ذکر این نکته که کالابرگ الکترونیک، مصوب بودجه سالانه مجلس است، گفته که دولت در اجرا، به دلیلِ اتفاقات اردیبهشت ماه و نیز اجرای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، تفاوت‌هایی صورت داد، چون اوضاع آن گونه که تصور می شد، پیش نرفت.

او عنوان کرده، براساس وعده داده شده، زیرساخت کالابرگ الکترونیک در شهریور ۱۴۰۱ آماده می‌شود و کالای اساسی و ضروری با توجه به قول دولت، به صورت کالابرگ ارائه می شود.

طغیانی متذکر شده؛ مشمولان یارانه در قانون مشخص شده است و همین دامنه‌ای که مشمول یارانه هدفمندی شدند، کالا برگ نیز دریافت می‌کنند.

البته محمد سبحان حسنی، معاون سیاسی استانداری ایلام کرده بود: پرداخت کالایی یارانه در شهر ایلام به طور آزمایشی اجرایی خواهد شد. پس از آن نیز اعلام شد که طرح کالابرگ در سه شهر گرمسار، آبیک و ایلام اجرا می‌شود.

سید کریم حسینی، نماینده مردم اهواز در مجلس نیز گفته است؛ قرار است که نرم‌افزاری را اجرایی کنند که پرداخت ۶ الی ۸ قلم کالا در قالب این نرم‌افزار به شکل الکترونیکی انجام شود، یعنی مشمولان این طرح وارد نرم‌افزار می‌شوند و فروشگاه‌هایی که برای فروش تعیین شدند هم این نرم افزار را دارند. اتفاقی که پس از اجرای این طرح اتفاق خواهد افتاد، این است که مردم این اقلام موجود در نرم‌افزار را به قیمت شهریور ۱۴۰۰ خریداری کرده و مبلغ را پرداخت می‌کنند و مابه‌التفاوت این مبلغ را دولت به فروشنده پرداخت می‌کند.

اما این اظهارات درباره کالابرگ در حالی است که تاکنون مقامات دولتی عنوان می‌کردند به دلیل این‌که هنوز کالابرگ آماده نشده است و هنوز موضع رسمی از سوی دولتی‌ها درباره زمان اجرای طرح کالابرگ اعلام نشده است.

در این میان، دو هفته آینده چهارمین مرحله یارانه نقدی باید به حساب سرپرستان خانوار واریز شود و سوالی که وجود دارد، این است که بالاخره دولت چه موضعی در قبال طرح کالابرگ خواهد داشت؛ این‌که آیا دولت به قانون بودجه عمل می‌کند و کالابرگ را جایگزین یارانه نقدی می‌کند یا اینکه ممکن است به طرقی مجلس را متقاعد کند تا همچنان به پرداخت یارانه نقدی ادامه دهد

پرداخت یارانه ادامه دارد؟

در این میان، دو هفته آینده چهارمین مرحله یارانه نقدی باید به حساب سرپرستان خانوار واریز شود و سوالی که وجود دارد، این است که بالاخره دولت چه موضعی در قبال طرح کالابرگ خواهد داشت؛ این‌که آیا دولت به قانون بودجه عمل می‌کند و کالابرگ را جایگزین یارانه نقدی می‌کند یا اینکه ممکن است به طرقی مجلس را متقاعد کند تا همچنان به پرداخت یارانه نقدی ادامه دهد.

میرتاج‌الدینی گفت: دادن کالابرگ به هیچ عنوان در خرید کالاهای عمومی محدویت ایجاد نمی‌کند که به طور مثال فقط شامل مرغ، روغن و امثال این‌ها باشد بلکه اشخاص می‌توانند هر کالایی که مورد نیازشان است را از حبوبات گرفته تا گوشت و لبنیات و شوینده‌ها خریداری کنند.

سیدمحمدرضا میرتاج‌الدینی درباره این که مجلس منتظر اعلام نظر دولت درخصوص اجرای پایلوت‌های انجام شده در خصوص کالابرگ است تا درباره این امر تصمیم‌گیری کند، گفت: منظور از کالابرگ الکترونیکی همان کارت‌های یارانه‌ای است که امروز در آن‌ها یارانه نقدی واریز می‌شود که بعدها اگر دولت زیرساخت‌ها را آماده و فراهم کرد، این‌ها را به کالابرگ‌ها اختصاص دهیم.

این نماینده مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: امروز هم در فروشگاه‌ها با همین یارانه‌ها افراد خرید می‌کنند منتها چون در همان کارت یارانه قبلی واریز می‌شود، می‌توانند نقدی هم دریافت کنند.

وی افزود: در ادامه طرح این است که این کارت یارانه، یارانه کالایی شود یعنی افراد با این کارت‌ها کالاهای مورد نیاز خانواده‌شان را در فروشگاه‌هایی که دستگاه کارتخوان برای این کارت‌ها اختصاص داده می‌شود، خرید کنند.

نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو خاطرنشان کرد: دادن کالابرگ به هیچ عنوان در خرید کالاهای عمومی محدویت ایجاد نمی‌کند که به طور مثال فقط شامل مرغ، روغن و امثال این‌ها باشد بلکه اشخاص می‌توانند هر کالایی که مورد نیازشان است را از حبوبات گرفته تا گوشت و لبنیات و شوینده‌ها خریداری کنند.

او  تاکید کرد: یارانه که برای جبران کاهش قدرت خرید مردم است امروز به صورت نقدی داده می‌شود، فردا اگر زیرساخت‌هایش آماده شد به صورت کالابرگ‌های الکترونیکی داده می‌شود که اتفاقا می‌تواند باعث یک رقابت سالم بین فروشگاه‌ها شود به طوری که فروشگاه‌ها می‌توانند تخفیف‌های خوبی مانند کارت حکمت به خریداران خود دهند.

میرتاج‌الدینی درباره رصد مجلس روی هوشمندسازی ارائه نان گفت: به شخصه خودم این موضوع را پیگیری کرده‌ و مسئله را مورد ارزیابی قرار داده‌ام. بله؛ بعضی از اشکالات در شروع کار وجود داشته و طبیعی هم هست تا یک روشی راه بیفتد دارای ایراد و اشکال است.

وی ادامه داد: ایراداتی که در این زمینه وجود داشت؛ از جمله زمان پخت و پز نانوایی‌ها در بعضی از شهرها بود که کم شده بودند و ما به فرمانداران توصیه کردیم زمانی که درخواست‌ها از سوی مردم زیاد است، زمان پخت را طولانی و یا تمام وقت کنند تا مشکلی پیش نیاید.

این نماینده مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: ارزیابی که داشتیم نشان می‌داد این روش، روش خوبی در کنترل مصرف گندم و جلوگیری از فساد است و کاهش چشم‌گیری را در این زمینه داشته‌ایم و از در خواست‌های غیرضرور در این زمینه جلوگیری شده است.

او  افزود: حدود ۳۰ درصد درخواست کاذبی که برای نان داشته‌ایم، از بین رفته است که در نهایت ۳۰ الی ۴۰ درصد صرفه‌جویی در مصرف آرد و گندم کشور به همراه خواهد داشت.

احمدی، رئیس اتحادیه مرغ و ماهی‌فروشان گرگان گفت: افزایش قیمت مرغ در یکسال گذشته توان خرید مردم را کم کرده و این دو برابری شدن نرخ مرغ و تخم مرغ هم میزان خرید را به حداقل خواهد رسانید.         

رمضان احمدی از ناهماهنگی بین نهادهای مختلف در اعلام قیمت انتقاد کرد و گفت: به عنوان فعال اقتصادی از قیمت گذاری جهاد استان و تهران سردر نیاوریدم.

رئیس اتحادیه مرغ و ماهی‌فروشان گرگان ادامه داد: افزایش قیمت در یکسال گذشته توان خرید مردم را کم کرده و این دو برابری شدن نرخ مرغ و تخم مرغ در پی حذف یارانه، میزان خرید را به حداقل خواهد رسانید.

وی با بیان این نکته که ظرف یک هفته گذشته فروش مرغ و تخم مرغ به یک سوم کاهش یافته، افزود: وضعیت بازار مرغ به خاطر گرانی مرغ و تخم مرغ در یک هفته گذشته بسیار راکد است الان مردم به دنبال جگر مرغ و سنگدان دل و حتی پوست مرغ برای آبگوشت استفاده می‌کنند.

وی با بیان این نکته که وضعیت اقتصادی مردم این روزها اصلاً مناسب نیست، افزود: سرانه‌ای که اکنون برای مصرف مردم در نظر گرفتند دو عدد مرغ است که جوابگوی نیاز خانواده نیست.

احمدی ادامه داد: بعید می‌دانم با وجود تخصیص یارانه به خانواده‌ها باز هم مردم تمایلی به خرید مرغ داشته باشند چراکه پیش از این، دهک‌های کم درآمد توان خرید مرغ ۳۰ هزار تومانی را نداشتند چه رسد به خرید مرغ ۶۰ هزار تومانی.

وی نرخ یک مرغ را بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومان برآورد کرد و گفت: این قیمت شامل شرایط فعلی است که به واسطه کاهش تقاضا به کیلویی ۵۱ هزار تومان رسیده است.

احمدی، رئیس اتحادیه مرغ و ماهی‌فروشان گرگان ادامه داد: حدود یک هفته از حذف یارانه مرغ گذشته اما در همین مدت کوتاه فروش این محصول در فروشگاه‌ها به یک سوم رسیده است.

او خاطر نشان کرد: اگر اوضاع به همین صورت ادامه یابد بسیاری از واحدهای پروتئینی خُرد ناگزیر به تعطیلی خواهند شد حتی برخی واحدهای تولیدی کوچک هم به دلیل افزایش قیمت نهاده‌ها تعطیل می‌شوند.

به گفته احمدی، این طرح برای مصرف کننده و فروشنده به خصوص آن کسب و کارهایی که ملک اجاره‌ای دارند صرف اقتصادی ندارد چراکه با توجه به کاهش تقاضا و افزایش اجاره و دستمزد قادر به ادامه فعالیت نخواهند بود.

وی ادامه داد: پیشنهاد می‌دهم دولت به جای تخصیص مبلغی به عنوان یارانه نقدی، نسبت به عرضه کالابرگ اقدام کند به این ترتیب نه تنها نقدینگی در جامعه افزایش نمی‌یابد بلکه با گرانی چندباره قیمت مرغ اقشار آسیب پذیر نگران هزینه‌ها نخواهند بود.

رئیس اتحادیه مرغ و ماهی‌فروشان گرگان اضافه کرد: با این قیمت مرغ، تنها ۱۰ درصد از جامعه تمایل به خرید خواهند داشت و ۹۰ درصد دیگر به دنبال جایگزین غذایی می‌روند.

او از افزایش قیمت حبوبات انتقاد کرد و افزود: بسیاری از افراد کم درآمد به جهت عدم توان خرید گوشت مرغ به استفاده از حبوبات روی آورده بودند که گرانی این محصولات هم باعث حذف آن از سفره خانوار شد.

آیا کالابرگ الکترونیکی به نفع مردم است؟

درباره کوپن الکترونیکی نظرات متفاوتی در بین کارشناسان وجوددارد. از ویژگی‌های این طرح میتوان بـه عدم پرداخت ‌مستقیم پول بـه مردم اشاره کرد کـه بـه گفته وزارت تعاون، اتفاق مثبتی تلقی می شود. بـه گفته میدری، «اگر پول مستقیم بـه مردم ‌پرداخت شود، آثار مخربی دارد؛ چراکه همه ی متقاضی دریافت آن میشوند.» ‌ تعداد زیادی از کارشناسان و نیز نمایندگان مجلس بر تامین نیاز‌های اساسی و اولیه مردم تاکید دارند.

شاید از این نظر، کوپن ‌الکترونیکی مناسب باشد. اما برخی کارشناسان نیز معتقدند این اتفاق باعث افزایش تقاضا بین مردم خواهد شد. انچه مسلم اسـت ‌این کـه مسئولان کشور تاکید کرده اند این طرح، یک برنامه موقتی اسـت برای عبور از شرایط فعلی. نکته دیگر این کـه صرفا حدود ‌‌۱۲درصد مردم یعنی ۱۰ میلیون نفر مشمول این کوپن‌های الکترونیکی خواهند شد. ‌ضمن آنکه هنوز بطور دقیق مشخص نشده کوپن های الکترونیکی بـه چـه کالاهایی تعلق می گیرند.

قربان اسکندری درباره جزییات اجرا و ساز و کار کالا برگ گفت: در فرایند اجرا و اختصاص کالا برگ قرار نیست کارت جدید برای افراد و مشمولان صادر شود و هر کارت و حساب بانکی این قابلیت را دارند که کالا برگ به آن واریز شود. تمام کارت‌های بانکی و هویت افراد در سیستم تعریف شده‌ و تعدد حساب‌ها و کارت‌های بانکی مهم نیست بلکه معیار کد ملی افراد است.

مجلس برای سال جاری با توجه به مجوزی که برای اصلاح نرخ ارز ترجیحی به دولت داد، آن را موظف به ارائه کالابرگ الکترونیک برای تامین کالاهای اساسی کرد. اما اخیرا با ورود دولت به اجرای قانون بودجه در رابطه با تغییر رویه تامین ارز واردات و اصلاح نظام یارانه‌ای، موضوع نحوه حمایت‌ها مطرح است که اعلام مسئولان دولتی از این حکایت داشت که برای شروع این جریان، دو مرحله یارانه نقدی ۳۰۰ تا ۴۰۰ تومانی به حساب خانوارهایی که توسط وزارت رفاه تعیین و دهک بندی شده‌اند، واریز خواهد کرد که این اتفاق افتاد و حساب یارانه بگیران شارژ شد. موضع دولت این بود که تا زمانی که بخواهد در مورد کالابرگ الکترونیک زیرساخت‌های لازم را مهیا و اجرایی کند، با توجه به زمانبر بودن آن فعلا پرداخت نقدی انجام داده است.

اما اینکه با ارائه کالابرگ الکترونیک روال به چه صورتی خواهد بود، توضیح اخیر میرکاظمی -رئیس سازمان برنامه و بودجه- از این حکایت دارد که قرار نیست چیزی در قالب کوپن و یا کارت جدیدی در اختیار مردم قرار بگیرد، بلکه کارت بانکی آنها که احتمالا همان کارت یارانه افراد است، بر اساس مبلغی که به آنها تعلق می‌گیرد، شارژ خواهد شد.

این در حالی است که دولت در حال راه‌اندازی سامانه‌ای برای همین موضوع است که طی آن شخص دارنده کارت می‌تواند با ورود به فروشگاه و با توجه به دستگاه‌های پوزی که در آن تعبیه شده، کالای اساسی خود را خرید کند. برای هر کالای اساسی یارانه مشخصی در نظر گرفته می‌شود که امکان خرید را با آن کارت بانکی خواهد داشت.