اصلاحات و آغاز عصر پساخاتمی؟

حالا مصطفی کواکبیان، دبیرکل حزب اصلاح‌طلب مردم‌سالاری، گفته است: «آن طور که من خبر دارم، آقای خاتمی در این انتخابات پیش‌رو خیلی فعال نخواهد بود و این نکته را به بعضی از دوستان هم گفته است. در هر صورت در انتخابات گذشته خیلی خوب عمل نشد و از این‌رو می‌خواهد فعال نباشد»‌.

اگر بپذیریم که خاتمی در انتخابات پیش رو موضع تحریم‌ را پیش بگیرد، عملا از دایره سیاست‌ورزی اصلاح‌طلبان کنار می‌رود و نتیجه‌ دوری او از تصمیم‌گیری‌ها حذف از سیاست‌ورزی است. در این شرایط طبیعتا اصلاح‌طلبان لیدری تازه را برای خود پیدا می‌کنند. حسن روحانی در چند وقت اخیر نشان داده است که بی‌تمایل نیست که جای خاتمی را بگیرد البته با منش هاشمی. روحانی می‌کوشد ترکیبی از خاتمی و هاشمی باشد؛ به این معنا که با کناررفتن خاتمی از سیاست‌ورزی او نقش لیدری را برای اصلاح‌طلبان ایفا کند و از سوی دیگر رفتار سیاسی‌اش هم شبیه به هاشمی باشد. طبیعی است چنین شرایطی مورد پسند طیف‌هایی از اصلاح‌طلبان نخواهد بود اما مسئله آن است با کنار رفتن خاتمی طیف‌های حامی او نیز از دایره اصلاحات بیرون می‌روند و آنهایی می‌مانند که با حذف خاتمی کنار می‌آیند.

حالا اینکه شرایط اصلاح‌طلبان بعد از خاتمی بهتر یا بدتر می‌شود بحث دیگری است؛ کمااینکه به باور‌ برخی کارشناسان جبهه اصلاحات در غیاب خاتمی تأثیرگذاری‌اش کم خواهد شد اما به هر روی حذف تدریجی او امری است واقع که در حال رخ‌دادن است.