ترکیه:ایران و روسیه به‌سرعت متوجه شدند که کار اسد تمام است
خط‌ونشان آنکارا برای تهران، مسکو و تل‌آویو از دمشق
ترکیه روز جمعه اعلام کرد که از روسیه و جمهوری اسلامی ایران خواسته است تا برای حمایت از نیروهای بشار اسد به‌طور نظامی مداخله نکنند.
این نیروها به رهبری اسلام‌گرایان حمله برق‌آسایی به دمشق انجام دادند که در نهایت به برکناری رهبر سوریه انجامید.
به نوشته خبرگزاری فرانسه، وزیر امور خارجه ترکیه، هاکان فیدان، در گفتگو با شبکه ان‌تی‌وی ترکیه گفت: «مهم‌ترین مسئله این بود که با روس‌ها و ایرانی‌ها صحبت کنیم تا اطمینان حاصل کنیم که آنها به‌طور نظامی وارد معادله نمی‌شوند. ما جلساتی با آنها داشتیم و آنها موضوع را درک کردند.»
او گفت اگر مسکو و تهران که از زمان آغاز جنگ داخلی در سال ۲۰۱۱ از متحدان اصلی اسد بودند، به کمک رئیس‌جمهور سوریه می‌آمدند، نیروهای مسلح مخالف اسد باز هم می‌توانستند پیروز شوند، اما نتیجه می‌توانست بسیار خشونت‌آمیزتر باشد.
فیدان افزود: «اگر اسد حمایت دریافت می‌کرد، مخالفان می‌توانستند با اراده‌شان پیروز شوند، اما این روند طولانی‌تر و خونین‌تر می‌شد.»
هدف ترکیه این بود که «گفتگوهای متمرکزی با دو بازیگر قدرتمند انجام دهد تا کمترین تلفات جانی حاصل شود.»
زمانی که ائتلاف مخالفین مسلح به رهبری اسلام‌گرایان، هیئت تحریر الشام (HTS)، حمله خود را در ۲۷ نوامبر آغاز کرد، مسکو و تهران ابتدا پیشنهاد حمایت نظامی از اسد برای مقابله با شورشیان را دادند. اما سرعت فروپاشی نیروهای اسد آنها را غافلگیر کرد.
این اتفاق در زمانی رخ داد که هر دو کشور با مشکلات خود دست‌وپنجه نرم می‌کردند: روسیه درگیر جنگ با اوکراین بود و نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی ایران، از جمله حزب‌الله لبنان، ضربات سنگینی از اسرائیل متحمل شده بودند.
وزیر ترکیه افزود: «آنها به‌سرعت متوجه شدند که کار اسد تمام است، او دیگر فردی برای سرمایه‌گذاری نیست و دیگر فایده‌ای ندارد.»
ترکیه حمایت خود را از مخالفین مسلح ابراز کرد و کارشناسان معتقدند که حتی برای حمله هیئت تحریر الشام چراغ سبز نشان داده است، اما به‌طور مستقیم درگیر نبوده است.
بسیاری از کشورها، به‌ویژه در منطقه، نگرانی خود را درباره تحریر الشام که ریشه در شاخه سابق القاعده در سوریه دارد و توسط بسیاری از دولت‌های غربی به‌عنوان یک سازمان تروریستی شناخته شده، ابراز کرده‌اند.
اما فیدان گفت که داشتن چنین نگرانی‌هایی درباره تحریر الشام «کاملاً طبیعی» است و این مسئله باید «حل شود.»
او افزود: «هیچ‌کس آنها را به‌اندازه ما نمی‌شناسد. ما سوریه‌ای بدون تروریسم می‌خواهیم که تهدیدی برای کشورهای منطقه نباشد.»
از سال ۲۰۱۶، ترکیه نفوذ قابل‌توجهی در شمال غرب سوریه داشته و رابطه کاری با هیات تحریر الشام حفظ کرده است، که بیشتر منطقه ادلب، آخرین سنگر مخالفان سوریه را اداره می‌کرد.
فیدان گفت ترکیه با داشتن خطوط ارتباطی باز با تحریر الشام ، نگرانی‌ها را مستقیماً به آنها منتقل می‌کند.
او افزود: «ما نگرانی دوستانمان را به آنها منعکس می‌کنیم و اطمینان حاصل می‌کنیم که آنها اقداماتی انجام دهند. آنها اعلامیه‌های زیادی منتشر کرده‌اند و مردم می‌بینند که آنها در مسیر درستی قرار دارند.»
او گفت پیامی که آنکارا به دولت جدید دمشق ارسال کرد این بود: «این چیزی است که ترکیه - که سال‌ها در کنار شما بوده است - انتظار دارد. و این همان چیزی است که جهان انتظار دارد.»
در همین حال یاسر گولر، وزیر دفاع ترکیه، روز جمعه در سخنرانی خود در برابر قانون‌گذاران در پایتخت این کشور، آنکارا، اعلام کرد که حملات اسرائیل در سوریه باعث تشدید تنش‌ها و ایجاد بی‌ثباتی در منطقه می‌شود.
او حملات اسرائیل را «واضح‌ترین بازتاب اشغالگری» توصیف کرد و از جامعه بین‌المللی خواست در برابر این اقدامات سکوت نکند.
گولر گفت: «جامعه بین‌المللی باید از این روند تاریخی که یک فرصت مهم در سوریه ایجاد کرده است، حمایت کند.»
او افزود: «ترکیه قاطعانه از تمامیت ارضی سوریه، لبنان و فلسطین حمایت می‌کند» و جنگ اسرائیل در غزه و بحران انسانی ناشی از آن را «ننگ‌آور» خواند.
از زمان سرنگونی رژیم اسد توسط نیروهای مخالف در تاریخ ۸ دسامبر، نیروهای اسرائیلی وارد منطقه حائل نظامی در بلندی‌های جولان شده و صدها حمله هوایی به اهداف مختلف در سراسر سوریه انجام داده‌اند.
هم‌چنین، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، در سخنرانی خود در هشتمین کنفرانس منطقه‌ای حزب عدالت و توسعه در استان ساکاریا در شمال غرب این کشور با اشاره به تحولات سوریه و برکناری دولت بشار اسد، افزود: رهبران اپوزیسیون ترکیه همیشه می‌پرسند که ترکیه در سوریه چه می‌کند؟ وی با بیان اینکه «من به آنها می‌گویم، آیا می‌دانید که چرا ترکیه در سوریه است و چرا این مواضع را داشت»، ادامه داد: «بشار اسد» رهبر سوریه در حال حاضر کجاست؟ … و مخالفانی که ما از آنها حمایت کردیم، کجا هستند؟
رئیس جمهور ترکیه افزود: اگر منطقه پس از جنگ جهانی دوم تقسیم نمی‌شد، شهرهای حلب، شام، حماه و حمص همانند شهرهای غازی عنتب، استانبول به عنوان شهرهای ترکیه باقی مانده بودند و ما همچنان در یک کشور واحد بودیم. اردوغان با حمله به اپوزیسیون ترکیه افزود: ما به راه خود در مبارزه و از بین بردن تروریسم ادامه خواهیم داد. وی گفت: روند بازگشت سوری‌ها به کشورشان پس از تغییرات اخیر آغاز شده است و سوری‌هایی که مایل به ماندن در ترکیه هستند مهمان ما و تاج سر ما هستند.م:اکوایران