ترامپ رفتنی شد

به گزارش «فایننشال تایمز»، به نظر می‌رسد در این شرایط پرنوسان و پراسترس که به باور کارشناسان می‌تواند آغازی برای بحرانی پیش‌بینی نشده در امریکا باشد، «جو بایدن» تنها با برد در یکی از ایالات جورجیا، پنسیلوانیا، کارولینای شمالی و نوادا می‌تواند به کاخ سفید راه یابد و راه ساده‌تری نسبت به رقیب پیش‌رو دارد. شاید همین شرایط سبب شده است که او هوادارانش را دعوت به صبر کند: «شک ندارم رئیس جمهوری چهل و ششم امریکا هستم. از همه شما می‌خواهم آرام باشید و اجازه دهید فرآیند انتخابات درست پیش رود. دموکراسی گاهی خدشه‌دار می‌شود و برای بهبود آن کمی صبر لازم است. اما این صبر پس از بیش از 240 سال روزهای خوبی را پیش‌روی‌مان قرار می‌دهد.»

در برابر این آرامش ظاهری آبی‌ها، اما نتایج شمارش آرا چندان به مذاق ترامپ و اطرافیانش خوش نیامده است. نخستین واکنش جنجالی رئیس جمهوری امریکا به پیشتازی رقیب در سخنرانی‌اش پنجشنبه در کاخ سفید نمایان شد؛ جایی که «دونالد ترامپ» بار دیگر بر شایعه تقلب در انتخابات دامن زد و گفت: «اگر آرای قانونی شمرده شود، من پیروز انتخابات هستم. اما اگر آرای دیرهنگام شمرده شود آنها می‌توانند انتخابات را از ما بدزدند.» اما پخش زنده این سخنرانی به دلیل رکورد اتهام زنی‌ها و ادعاهای کذب ترامپ از سوی برخی رسانه‌های تصویری معتبر امریکا مانند «ای‌بی‌سی» و «ان‌بی‌سی» قطع شد و دست آخر نیز ترامپ حاضر به پاسخ دادن به سؤالی درباره سند اظهاراتش نشد. اما به باور کارشناسان این دروغ‌پراکنی‌ها آغازی بر بحران امریکا به دست ترامپ است. چراکه در حالی که به نوشته «الجزیره»، شبکه خبری کاخ سفید نیز ادعای وجود آرای غیرقانونی را رد کرده اما پسران ترامپ در توئیت‌هایی به حمایت پدرشان برآمدند و بر تقلب در انتخابات تأکید و سکوت جمهوریخواهان را محکوم کردند و خود او نیز در سریال توئیت‌هایی اظهارات بی‌اساسش را در سخنرانی کوتاه کاخ سفید تکرار کرد که این واکنش‌ها از سوی توئیتر حذف شد. به نوشته «ای‌بی‌سی نیوز»، پس از این تلاش‌های ناموفق، تیم وکلای ترامپ همان‌طور که او پیش‌تر نیز وعده پیگیری قانونی داده بود، کار خود را آغاز کردند و با ارائه دادخواستی به دادگاه جورجیا و میشیگان با ادعای عدم شفافیت در شمارش آرای این دو ایالت و مداخله دموکرات‌ها در کار ناظران جمهوریخواه خواهان توقف شمارش آرا شدند اما این دادخواست به فوریت از سوی قضات دو ایالت رد شد.

ناآرامی‌های فضای مجازی و حقیقی

در این روزهای پس از انتخابات سریع‌ترین کمپین مخرب هواداران ترامپ به نام «دزدی را متوقف کنید» در شبکه فیس‌بوک با سرعت عملی بالا در کمتر از 22 ساعت 320 هزار کاربر جذب کرد و عبارات «بایدن آرا را دزدیده است» و «این بی‌عدالتی است» بالای 2 هزار بار دیده شد. این شرایط سبب شد مقامات فیس بوک مجبور به مداخله و بستن این صفحه شوند.

اما این گمانه‌زنی‌های دروغین آرامش شهرهای امریکا را بویژه در ایالات کلیدی برهم زده است، طوری که همزمان با تظاهرات مسالمت‌آمیز در فیلادلفیا برای حمایت از شمارش همه آرا، پلیس منطقه در حال بررسی ابعاد حمله به محل شمارش آرا در مرکز همایش‌های پنسیلوانیا است. این شرایط اما مسئولان برگزاری انتخابات در ایالت‌های باقیمانده را نگران کرده است. «جو گلوریا» رئیس حوزه انتخابی کلارک کانتی نوادا گفت: «حضور معترضان خشمگین پشت درها ما را نگران جانمان کرده است. اما نیروهای امنیتی را افزایش دادیم و همچنان به وظیفه مان برای شمردن آرا عمل خواهیم کرد.»

در همین حال شماری از مخالفان و هواداران ترامپ در سیاتل و مینه‌سوتا و پورتلند با بستن مسیرها تظاهرات کردند که با مداخله پلیس بسیاری دستگیر شدند. به گزارش «گاردین»، شمارش آرا در پنسیلوانیا در حالی در دو روز گذشته ادامه داشت که شمار زیادی از هواداران ترامپ با تظاهرات در اطراف محل شمارش آرا با پخش موسیقی و شعارهایی با صدای بلند سعی در ایجاد اختلال در کار حوزه انتخاباتی داشتند. در میان این نا آرامی‌ها، حمایت شماری از جمهوریخواهان مانند سناتور تدکروز و لیندسی گراهام اوضاع را متشنج‌تر کرده و حتی به نوشته «آکسیوس»، در حالی که بسیاری از هم‌حزبی‌هایشان مانند «کریس کریستی» مشاور ترامپ اظهارات رئیس جمهوری درباره تقلب در انتخابات را بی‌اساس خواند اما آنها مدعی شده‌اند اگر ترامپ برنده انتخابات نشود ممکن است نتایج را نپذیرند.

این شرایط سبب شده است که سرویس امنیتی امریکا با اعزام نیروهای ویژه به ایالت دلاور و استقرار در اطراف خانه «جو بایدن» در صورت پیروزی او برای حفظ جانش آماده باشند.

واکنش‌های جهان به رقابت 2020

پس از اعلام پیروزی‌های چندباره دونالد ترامپ یک روز پس از انتخابات، تبریک نخست‌وزیر اسلوونی به رئیس جمهوری امریکا، اتحادیه اروپا را به واکنش واداشت. در حالی که چندین نماینده اقدام دونالد ترامپ را غیردموکراتیک و غیرموجه خواندند، از کشورهای عضو خواستند در زمین او بازی نکنند و به آرا احترام بگذارند. به گزارش «ایرنا»، «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز گفت: «ما در انتظار اعلام نتایج هستیم. اتحادیه اروپا همچنان آماده است تا به ایجاد یک مشارکت قوی در دو سوی اقیانوس اطلس، بر اساس ارزش‌ها و تاریخ مشترک ادامه دهد.»

به گزارش «یورو نیوز»، «استفن سایبرت»، سخنگوی آنگلا مرکل صدراعظم آلمان در برابر سؤالی درباره اعلام پیروزی ترامپ گفت: «شهروندان امریکا رأی داده‌اند و هنوز نتیجه را نمی‌دانیم. دولت آلمان نتایج را از نزدیک دنبال می‌کند اما به سنت‌های دموکراتیک و نهادهای قانونی امریکا اعتماد دارد.» «هایکو ماس»، وزیر خارجه آلمان نیز گفت: «امریکا بیش از یک نفر است و شکست خوب برای دموکراسی مهمتر از پیروزی بزرگ است.»

«مارتین سلمیر»، مدیر دفتر پیشین رئیس کمیسیون اروپا و رئیس کنونی نمایندگی اتحادیه در اتریش نیز اعلام کرد: «فارغ از هر نتیجه‌ای باید بدانیم روزهای حساب کردن روی امریکا برای حل و فصل موضوعات اروپا تمام شده است.»

«گرگلی گولیاس»، رئیس دفتر ویکتور اوربان نخست‌وزیر مجارستان که از حامیان جدی «دونالد ترامپ» است به پیروزی دوباره رئیس جمهور امریکا ابزار خوشبینی کرد. به نوشته «الجزیره»، رسانه‌های این کشور تنها شبکه‌های اروپایی هستند که در این روزها اظهارات ترامپ درباره تقلب در انتخابات را پوشش می‌دهند.

«گابریل اتال»، سخنگوی دولت فرانسه نیز در موضعی منفعل گفت: «شمارش آرا ادامه دارد و بدیهی است رئیس جمهوری فرانسه با هر یک از نامزدهای منتخب همکاری می‌کند.» وزیر خارجه بریتانیا نیز با انتشار دو پیام توئیتری نوشت: «باید صبور بود. ما به روند کنترل و توازن سیستم ایالات متحده برای رسیدن به نتیجه اعتماد داریم و روابط بریتانیا با حضور هر یک از نامزدها محکم‌تر ادامه می‌یابد.»

در این میان «منفرد وبر»، رئیس محافظه کار فراکسیون حزب مردم اروپا با هشدار به دوقطبی شدن امریکا گفت: «قطب‌بندی عمیق امریکا هشداری برای اروپا است. ما باید اختلافات را در میان کشورها از بین ببریم وگرنه ناتوانی در سازش دموکراسی را به خطر می‌اندازد.» کرملین نیز اعلام کرد تا اعلام نتایج نهایی انتخابات منتظر می‌ماند.

آخرین خبر

دیشب پس از اینکه برخی منابع امریکایی همچون «دسیژن دسک» در خبری که تا زمان تهیه این گزارش به تأیید نرسیده بود، از پیروزی «بایدن» خبر دادند، ستاد انتخاباتی دونالد ترامپ در بیانیه‌ای تأکید کرد، انتخابات ریاست جمهوری هنوز به پایان نرسیده و نتایج نهایی خبر از پیروزی وی خواهد داد. این بیانیه همچنین عنوان کرد که آرای ایالت جورجیا که 16 رأی الکترال دارد، باید بازشماری شود. این بیانیه پیکان حمله را به سمت کمیته انتخابات پنسیلوانیا نیز گرفت و مدعی تخلفات انتخاباتی گسترده در این ایالت شد و خبر از اقامه دعوی در این خصوص و پیروزی در آن داد و افزود، در ایالت آریزونا نیز فاکس نیوز و آسوشیتدپرس مرتکب اشتباه‌های غیر مسئولانه شدند و بایدن را پیروز انتخابات در این ایالت معرفی کردند، در حالی که این طور نیست. در پی انتشار این بیانیه، «اندرو باتس» سخنگوی ستاد انتخاباتی جو بایدن پاسخ این اتهامات را داد و گفت: « ما پیشتر نیز گفته بودیم که در این انتخابات مردم هستند که تصمیم می‌گیرند و ایالات متحده، متجاوزان را تا زمانی که کاخ سفید را ترک کنند، همراهی می‌کند.»

عاقبت ترامپیسم در دوران پساترامپ

مجید تفرشی کارشناس مسائل بین الملل

با وجود جنجال‌های فرسایشی کنونی بر سر شمارش آرا و انتخاب برنده انتخابات ریاست جمهوری امریکا، به نظر می‌رسد که بخت جو بایدن دموکرات برای ورود به کاخ سفید، به مراتب بیشتر از دونالد ترامپ، رئیس جمهوری کنونی است. با این همه به نظر نمی‌رسد که حتی با خروج احتمالی ترامپ از ریاست جمهوری، فرهنگ و آموزه‌های ترامپیسم با سپهر سیاسی و اجتماعی امریکا و جهان وداع کند. در جریان مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری امریکا، سوای روش و منش حامیان داخلی او، شاهد حمایت‌های گروه‌های تندرویی از ترامپ بودیم که در ادعا شاید خود را پایبند موازین و اصول می‌خواندند، ولی در عمل پا به پای ترامپ در اخلاق‌ستیزی به هر وسیله‌ای در جهت حفظ یا کسب قدرت پیش رفتند. در بین گروه‌ها و اقشار ایرانی حامی ترامپ در خارج و داخل کشور، از جناح‌های مختلف بعضاً دشمن، دست‌کم یک فصل مشترک و ویژگی یکسان وجود دارد: عزم رسیدن به هدف، تغییر ساختار کنونی حکومت در ایران و کسب قدرت به  هر بهایی، با کمک هر کسی در هر کجای جهان و بی‌توجه به عواقب و هزینه‌های فاجعه بار ملی و راهبردی این روش. از این رو عجیب نیست که گروه‌های ساختارشکن و ایران‌ستیز ایرانی‌نما در خارج در حمایت بی دریغ از ترامپ با برخی دوستان، هواداران و مشاوران محمود احمدی‌نژاد هم‌رأی و همگام شدند.

نباید خیلی خوشبین بود که با شکست قطعی ترامپ و تثبیت نهایی پیروزی بایدن، ترامپیسم نیز به سرعت و سادگی از سپهر سیاسی امریکا و جهان غایب شود. این واقعیت که با وجود عقب ماندن در این انتخابات، تعداد آرای ترامپ در مجموع بیشتر از دوره قبل بوده، نشانگر دامنه و عمق حضور ترامپیسم است. البته که مشارکت بسیار بالای امریکایی‎ها در این دوره از انتخابات می‌تواند دلیل اصلی این افزایش آرا، برای هر دو سو باشد، ولی این واقعیت، از اهمیت تعداد غیرقابل انکار حامیان ترامپ کم نمی‌کند. ترامپ نه تنها در امریکا، که در اروپا، کانادا، استرالیا و دیگر نقاط جهان همگرایانی دارد که بعضاً و فعلاً به صورت بالقوه، حتی از خود او هم خطرناک‌ترند.

مسأله دیگر، تلاش هوشمندانه و هدفمند ترامپ و همکاران او طی چهار سال اخیر برای یارگیری و چینش همفکران خود در سطوح مختلف قوه قضائیه امریکا از قضات شهرستان و ایالت گرفته تا دادستان‌های عالی کل کشور است. هیچ رئیس جمهوری در یک سده اخیر در امریکا در دور نخست ریاست جمهوری خود؛ اینگونه موازنه قضایی در کشور را به سود خود و آرای خود تغییر نداده است. این چینش تدریجی آنقدر وسیع و عمیق است که دست‌کم یک نسل طول خواهد کشید تا عرصه قضایی امریکا از ترامپ‌گرایی و دیدگاه راست افراطی رهایی یابد. این مسائل البته سوای شهوت سیری‌ناپذیر ترامپ برای حفظ قدرت به هر قیمتی و حتی بازگشت مجدد به قدرت در آینده، حتی در صورت مجبور شدن ترک کاخ سفید در 20 ژانویه 2021 است. در روزهای اخیر حامیان و سخنگویان ترامپ به صراحت عنوان کرده‌اند که به فرض شکست و قبول شکست، او از هم اکنون آماده است تا برای شرکت در مبارزات انتخاباتی 2024 خود را آماده و نامزد کند. مواجهه و مقابله با ترامپیسم، فقط با مقابله سیاسی و مشارکت انتخاباتی به دست نمی‌آید. انحطاط فکری ترامپ و ترامپیسم در میان جوامع مختلف شرقی و غربی وجود دارد و منحصر به امریکا نیست. تلاش برای زوال انحطاط ترامپیسم نیازمند کار فرهنگی، فکری و اجتماعی مستمر و بهره بردن از تاریخ، درس تجربه و سیلی روزگار است. نباید بگذاریم انحطاط ترامپیسم از یاد نسل‌های کنونی و بعدی برود.

سراب پیگیری حقوقی اتهام تقلب

یوسف مولایی

کارشناس حقوق بین‌الملل

تعریف دموکراسی با حاکمیت قانون در هم تنیده است. این به آن معنا است که همه اختلافات و تعارضات سیاسی و اجتماعی بر پایه مدل‌های رفتاری که قانون تعیین می‌کند، حل و فصل می‌گردد. در فقدان حاکمیت قانون تعارض‌ها و اختلافات بر پایه عنصر خشونت و قدرت حل و فصل می‌شود که این امر به بی‌ثباتی در جامعه دامن می‌زند.

حاکمیت قانون به این معنی است که قانون فصل‌الخطاب است و شهروندان و همه بازیگران اجتماعی به‌تدریج متقاعد می‌شوند که تنها راه‌حل مناسب و کم هزینه برای حضور در زندگی اجتماعی تبعیت از قانون است. آقای ترامپ به لحاظ شخصیتی تمایل دارد که از حداکثر قدرت، توانایی و زور خود برای پیشبرد اهدافش استفاده کند. او قبل از مرحله نهایی انتخابات، در کوران انتخابات درون حزبی خود در صدد القای این ایده بود که اگر پیروز نشود، حتماً تقلب شده است. او از آن زمان این اتهام را پایه رفتار اعتراضی خود برای آینده قرار داده بود. این یعنی قاعده بازی را به هم زدن و نپذیرفتن الزامات دموکراسی که حاکمیت قانون است. اما چون نمی‌تواند به‌طور عریان این ایده را مطرح کند، برای پیشبرد هدف خود به قانون متوسل می‌شود و مدعی می‌شود که طرف مقابل قاعده بازی را به هم زده است و او می‌خواهد با توسل به قانون از دموکراسی حمایت کند. این موضع‌گیری تا جایی که در مدیریت قانون منطبق باشد، با منطق دموکراسی سازگار است. ولی طرح دعوی و مطرح کردن ادعا به این معنی نیست که مدعی صاحب حق است. دعاوی زیادی در محاکم مطرح می‌شود که به دلیل ضعف و یا نبود مستندات قاضی آن را نمی‌پذیرد. ترامپ با انگیزه سیاسی می‌خواهد از قانون برای انجام حرکات ایذایی استفاده کند. او تا اینجا هم چندین دعوی مبنی بر ممانعات ادامه شمارش آرا در برخی از ایالت‌ها و بازشماری آرا در برخی دیگر مطرح کرده است. اما همه آنها رد شده است. این در شرایطی است که او تیم وکلای برجسته‌ای دارد که قطعاً به او تذکر داده‌اند که ادعاهایی از این دست قابل پیشرفت نیست. اما ترامپ نمی‌خواهد شکست را پذیرفته و راه را برای دموکراسی باز نگه دارد. او در صدد است، پرونده انتخاباتی را تا دیوان عالی پیش ببرد. تصور او این است که چون 6 نفر از 9 قاضی دیوان عالی امریکا گرایش‌های جمهوریخواه دارند، این شانس را خواهد داشت که دعاوی حقوقی خود را با استفاده از موقعیت سیاسی‌اش ببرد. اما به نظر می‌رسد، وی به ظرفیت‌های دموکراسی امریکا و جایگاه نهادهای حقوقی امریکا آشنایی کافی ندارد. زیرا برای طرح دعوی در دیوان عالی کشور نخست باید مراحل قضایی و قانونی نهادهای قضایی ایالتی را طی کند. یعنی در مرحله بدوی در محاکم ایالتی اگر به ضرر او رأی صادر شود، به تجدید نظر مراجعه کند و در تجدید نظر هم اگر رأی نگرفت به محاکم بالاتر که همان دیوان عالی است، مراجعه کند. برای طرح دعوا در مرحله بدوی و محاکم بالا او احتیاج به ادله قانع کننده‌ای دارد که اثبات کند، واقعاً قانون انتخابات نقض شده است. تاکنون به رغم ادعاهایی که مطرح کرده، دلایل قانع کننده‌ای ارائه نداده است و بعید است، در محاکم ایالتی بتواند رأیی به نفع خود به دست آورد و به طریق اولی ترامپ دلایل قانع کننده برای مراجعه به دیوان عالی ندارد. زیرا نخست باید در دادگاه بدوی و تجدید نظر به نفع خود رأی کسب کند. سابقه‌ای که در دیوان عالی امریکا در موارد مشابه وجود دارد، بسیار اندک است و مربوط به مواردی است که طرفین رأی مساوی دارند و این نهاد باید بین دو رقیب انتخاب کند. از همین رو به نظر می‌رسد آقای ترامپ شانس زیادی برای تغییر نتیجه انتخابات نداشته باشد.