غافلگیری بزرگ ؛ مذاکره مستقیم ایران و آمریکا در وین؟

دیپلماسی ایرانی: در مقابل اعتراف علنی واشنگتن مبنی بر اینکه تمام تحریم ها را لغو خواهد کرد؛ دیدار مستقیم مقامات ایران و آمریکا دیگر غیرممکن نیست. روزنامه الرای کسب اطلاع کرده است که بعید نیست ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران به هیات مذاکره کننده ایرانی که این ماه تشکیل خواهد شد، دستور انجام دیدار مستقیم با هیات آمریکایی در وین را صادر کند که این امر پس از ارسال سیگنال های مثبت از سوی واشنگتن مبنی بر آمادگی برای پایبندی به توافق هسته ای 2015 صورت بگیرد؛ توافقی که در دوره اوباما امضا شد، با این حال، تردید درباره مقاصد آمریکایی ها به قوت خود باقی است.

منابع نزدیک به دولت رئیسی می گویند که تعیین امیرعبداللهیان به عنوان وزیر امور خارجه قرار است به آرامی در مجلس شورا (اسلامی) صورت گیرد و در نتیجه وزیر جدید، در راستای انتخاب تیم وزارت و توزیع ماموریت ها از جمله انتخاب تیم مناسب برای مذاکرات هسته ای گام برخواهد داشت.

این منابع تاکید می کنند که دولت بایدن سیگنال هایی فرستاده مبنی بر اینکه تمایل دارد به توافق هسته ای همانطور که هست، پایبند باشد اما به صورت تدریجی، و در نتیجه ایران از گام های تنش آمیز خود به صورت تدریجی بازگردد. تهران در پاسخ به این پیشنهاد اعلام کرد که چنین چیزی را رد می کند و لغو یک باره تمام تحریم ها را خواهان است، اما در صورتی که آمریکا تصمیم خود را علنی در برابر جهان اعلام کند مبنی بر اینکه تمام تحریم ها را لغو خواهد کرد، آماده است به هیات مذاکره کننده جدید دستور نشستن در کنار نماینده آمریکا برای دستیابی به توافق درباره گام های عملی و بازگشت تهران به تعهداتش را صادر کند.

منابع روزنامه الرای به این اشاره می کنند که ایران می داند که ممکن است آمریکا چیزی را اعلام کند بدون اینکه به طور کامل به آنچه می گوید، پایبند باشد. در چنین حالتی، تهران در رفتن به سمت غنی سازی پیشرفته اورانیوم و اعلام رویکرد خود به سمت غنی سازی 90 درصدی تردیدی به خود راه نخواهد داد و این سطحی از غنی سازی است که آمریکا خواهان رسیدن ایران به آن نیست. این منابع اضافه می کنند که ایران در صورت پایبندی کامل واشنگتن به توافق و لغو تمامی تحریم ها به سطح مورد توافق غنی سازی بازخواهد گشت، در غیر این صورت، مذاکرات متوقف خواهد شد.

این منابع تاکید می کنند که هدف از دیدار مستقیم، نشان دادن حسن نیت از سوی ایران است مبنی بر اینکه چیزی را به بایدن می دهد که به ترامپ نداد و اینکه با جدیت تعامل خواهد کرد. ایران با این کار همچنین می خواهد این پیام را دهد که با نماینده آمریکا به شرطی دیدار خواهد کرد که فقط برای گرفتن عکس نباشد، بلکه آمریکا باید پایبندی خود را به بازگشت از تصمیمات غیرقانونی و پایبندی کامل به توافق هسته ای بدون اینکه موضوعی اضافه شود، اعلام کند.

به گفته این منابع، هیچ مانعی در برابر مذاکره ایران با آمریکا در خصوص مسائل دیگر مانند اوضاع خاورمیانه  به ویژه پس از کاهش نفوذ آمریکا و خروج آن از افغانستان و قریب الوقوع بودن خروج آن از عراق وجود ندارد، اما چنین اقدامی تنها پس از پایبندی به لغو تحریم ها و بازگشت امور به روند عادی خود ممکن است در نتیجه تهران خواهان روابط رسیدن به ثبات در غرب آسیاست و به همین سبب روابط خصمانه با هیچ کس را خواستار نیست.

این گام ها در نظر نهادهایی که امور را با اهتمام پیگیری می کنند، به مثابه عقب نشینی ایران از آنچه در اواخر دوران ریاست حسن روحانی رئیس جمهوری سابق وجود داشت به شمار می رود. در آن زمان تهران قرار گرفتن پرچم آمریکا در سالن مذاکرات در وین و حضور نماینده آمریکا در آن مکان را نپذیرفت. در نتیجه ایران، جهان را در برابر تنها دو گزینه قرار داده است: یا اینکه توانمندی های هسته ای ایران به سطحی برسد که امکان تولید بمب را در صورتی که بخواهد به آن بدهد و یا اینکه واشنگتن بازگشت به توافقی را که امضا کرده است و ترامپ پاره کرد، بپذیرد.

توپ از مدت ها پیش در زمین آمریکاست و این واشنگتن است که حضور نظامی خود در غرب آسیا را با وجود ده ها پایگاه نظامی در این منطقه کاهش می دهد. بدون آنکه آمریکا، سلاحی را که همواره هنگام ناتوانی در ایجاد هر گونه تغییر نظامی در سطح میدانی مورد استفاده قرار می دهد، یعنی سلاح تحریم ها، از دست بدهد.

منبع: رای الیوم / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11