بروز سونامی مبتلایان کبد چرب در آینده‌ای نزدیک

دکتر «شهاب رحیم‌پور» با اشاره به ابتلای قریب به 30 درصد مردم دنیا به بیماری کبد چرب، اظهار کرد: شروع سن این بیماری به ویژه در کشورهای در حال توسعه، بسیار پایین آمده و قشر نوجوان و جوان را نیز در برگرفته است.

وی در مورد شدت بروز این بیماری گفت: رسوب چربی در بیش از 5 درصد کبد مرحله آغازین و نرمال کبد چرب، رسوب 5 تا 30 درصد چربی در کبد سطح متوسط تا شدید این بیماری و بالای 30 درصد مرحله شدید آن خواهد بود .

این فوق تخصص کبد بزرگسالان ادامه داد: ابتلا به عارضه کبد چرب در چند مرحله اتفاق می‌افتد که ابتدایی‌ترین آن رسوب چربی در سلول‌های کبد و یا به اصطلاح مرحله NAFLD است که در این مرحله 25 درصد از سلول‌های کبدی در صورت عدم درمان، ملتهب و وارد مرحله‌ای تحت عنوان NASHD می‌شوند.

وی ادامه داد: مرحله بعدی که در صورت عدم درمان روی می‌دهد مرحله فیبروز کبدی یا سفت شدن 25 درصد از سلول‌های ملتهب NASHD است که در این صورت 5 درصد از این بیماران نیازمند پیوند کبد می‌شوند .

رحیم‌پور بروز علائم بیماری کلبد چرب را همیشه به منزله‌ی ابتلا به این بیماری نمی‌داند و تصریح می‌کند:به عنوان نمونه بسیاری از هپاتیت‌ها مانند هپاتیت نوع C با علائم کبد چرب ظاهر می‌شوند لذا بروز چنین علائمی را تا قبل از بروز التهاب کبد، در دسته بیماری کبد چرب ساده تعریف می‌کنیم و به عبارتی عنوان می‌شود که کبد فرد، چربی گرفته است.

وی در ادامه کبد چرب را یک زنگ خطر برای پی بردن به دیگر امراض در بدن دانست و افزود: افرادی که دچار کبد چرب هستند، بیشتر دچار بیماری‌هایی چون امراض قلبی و عروقی می‌شوند و این در حالی است که بیشتر آنها نه از عارضه کبد چرب بلکه از دیگر بیماری‌ها فوت می‌کنند لذا موضوع کبد چرب به عنوان یکی از نشانه‌های بروز بیماری‌های سیستماتیک، موضعی نگران‌کننده است.

وی به بیماری‌های ناشی از ابتلا به کبد چرب نیز اشاره و اظهار کرد: قریب 40 درصد مبتلایان به کبد چرب، دچار بیماری دیابت و 60 درصد مبتلایان به دیابت نیز دچار کبد چرب هستند .

وی در این رابطه خاطرنشان می‌کند: البته کسانی که مبتلا به دیابت و بیماری‌های کبدی و سوابق فامیلی ابتلا به کبد چرب هستند نیز مستعد ابتلا به این بیماری هستند .

این فوق تخصص گوارش همچنین با بیان این که کیست‌های تخمدانی و اختلالات قاعدگی در زنان مبتلا به کبد چرب بیشتر مشاهده می‌شود، ادامه داد: در مردان نیز بیماری‌هایی مانند پوکی استخوان و بیماری‌های کلیوی در مبتلایان به کبد چرب شایع‌تر است .

وی از روبرو شدن با یک سونامی از افراد مبتلا به کبد چرب در آینده‌ای نزدیک خبر داد و با اعلام نگرانی از این موضوع، و تصریح کرد: هر چند در گذشته، سن شیوع کبد چرب بین 40 تا 50 سال بوده ولی هم‌اکنون 30 درصد از کودکان به دلیل چاقی، کم‌تحرکی و رژیم‌های سرشار از کربو هیدرات و قند، مستعد این عارضه هستند.

رحیم‌پور مصرف‌کنندگان داروهای روماتیسمی، کورتون‌ها و استروئیدهای آنابولیک که برای بدنسازی و افزایش حجم عضلات به کار می‌روند را مستعد کبد چرب خواند و با بیان این که هر کدام از سندروم‌های متابولیک از علائم استعداد به کبد چرب است، افزود: فشار خون بالا، مقاومت به انسولین در خون، چربی انباشتهٔ اضافی در اطراف شکم و سطوح افزایش یافته‌ی چربی خون که عمدتاً در کبد چرب مشاهده می‌شود، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سکته و دیابت را نیز افزایش می‌دهند .

وی 85 درصد مبتلایان به کبد چرب را شامل افراد چاق دانست و با اشاره به این که انواع چاقی‌ها به ویژه چاقی ناحیه شکم ریسک ابتلا به کبد چرب را بالا می‌برد، گفت: این ریسک در مردان با دور کمر بیش از 102 و زنان با دور کمر 88 سانتی‌متر بیشتر است .

وی در مورد توده بدنی نیز که به اصطلاح علمی «بی.ام.آی» خوانده می‌شود و نقش آن به عنوان یکی از نشانه‌های استعداد ابتلا به کبد چرب، گفت: اگر نسبت وزن به مجزور قد در افراد بیش از 25 باشد، فرد در حال چاق شدن و اگر بالای 28 باشد، زنگ خطر ابتلا به کبد چرب است .

رحیم‌پور افراد مبتلا به دیابت نوع 2 را نیز زیرگروه افراد مستعد کبد چرب عنوان کرد و گفت: افراد با قند خون ناشتای 100 تا 120 علاوه بر دیابت مستعد کبد چرب نیز هستند چرا که عامل مشترک مقاومت به انسولین در هر دو عارضه، دخالت دارد .

این فوق تخصص همچنین با اشاره به ابتلای 50 درصد افراد با چربی خون بالا به کبد چرب، بیان کرد: چربی‌ها شامل کلسترول و انواع تری‌گلیسیریدها هستند که البته تری گلیسیریدها، چربی‌هایی با عوارض کم بوده ولی فرد را در ابتلا به بیماری‌های کبدی و کبد چرب مستعد می‌کنند.

وی در این مورد افزود: سطح مناسب چربی‌های خوب یا اچ.تی.ال باید در مردان بیش از 40 و در زنان بیش از 50 درصد باشد تا ریسک خطر ابتلا به این امراض پایین بیاید .

وی فشار خون بالای 13 روی 8.5 را نیز از علائم دیگر استعداد به کبد چرب مطرح کرد و افزود: فشار خون بالا، ریسک ابتلا به سایر امراض قلبی و عروقی و به دنبال آن کبد چرب را نیز بالا می‌برد .

رحیم‌پور با اشاره به این که در 80 درصد از موارد ابتلا به کبد چرب بدون علامت اتفاق می‌افتد، گفت: هر چند عارضه‌های نامبرده در بدن، افراد را مستعد کبد چرب می‌کنند اما این بیماری اکثر مواقع بدون هیچ علامت و نشانه‌ای در بدن بروز می‌کند هر چند که در 30 درصد از این افراد نیز علائمی مانند خستگی، بی‌حالی و کم‌حوصلگی و احساس ناراحتی در بالای سمت راست شکم را نیز می‌توان مشاهده کرد.

وی با اشاره به این که کبد ارگان نجیبی است و تا زمانی که بیش از 90 درصد آسیب نبیند، کار خود را به بهترین نحو انجام می‌دهد، گفت: برخلاف بیماری‌های کبدی، بیماری‌های قلبی بسیار جدی هستند لذا افراد مبتلا به کبد چرب باید به سیستم‌های قلبی و عروقی خود بیشتر توجه کنند .

این فوق فوق تخصص در مورد روش‌های اشتباه مقابله با این بیماری در افراد نیز اظهار کرد: اکتفا به سونوگرافی امری اشتباه است زیرا شدت بیماری را نشان نمی‌دهد و باید برای پی بردن به شدت التهاب، از بیمار نمونه‌برداری شود.

وی با تاکید بر این که البته روش‌های درمانی سر خود و بدون تشخیص پزشک مانند مصرف قرص‌های چربی‌ عملی کاملاً اشتباه است، افزود: درمان این بیماری با یک قرص و متکی بودن به درمان با مصرف انواع ویتامین‌ها و دیگر قرص‌ها تنها یک اشتباه است چرا که درمان این بیماری باید در رژیم غذایی فرد و تغییر در سبک زندگی او اعمال شود .

رحیم‌پور با اشاره به روش‌های درمانی مناسب بر اساس تشخیص پزشک، گفت: کاهش وزن در درمان این بیماری، اولویت دارد و با رژیم غذایی انجام می‌شود اما کاهش وزن ناگهانی یعنی کم کردن وزن به میزان بیش از یک کیلوگرم در هفته با رژیم‌های غذایی سخت، عوارض کبد چرب را بالا می‌برد .

این فوق تخصص در این رابطه ادامه داد: لاغرشدن برای کوتاه مدت با قرار دادن بالن در معده که به مدت 6 تا 9 ماه انجام می‌شود به کاهش وزن فرد منجر خواهد شد اما تداوم آن به خود فرد و رژیم غذایی او، پس از آن بستگی دارد .

وی با بیان این که اعمال جراحی «بای پس» و 《 اِسلیو 》 از شایع‌ترین اقدامات برای لاغری همیشگی ذکر کرد و گفت: این اعمال تنها به تشخیص پزشک در بیماران کبد چرب و چاق صورت می‌گیرد .

این فوق تخصص ادامه داد: تحقیقات نشان داده که مصرف چربی امگا 3 موجود در ماهی، روغن زیتون و کنجد در صورت عدم حساسیت، گردو، داروهای لیورگل به دلیل ترکیبات سیلی مارین، افزایش فیبرها، آووکادو، زنجبیل، دارچین، زردچوبه، سبزیجات و میوه‌جات در رژیم غذایی این افراد بسیار موثر بوده، هر چند لازمه آن مراجعه ابتدایی به پزشک تغذیه است .

رحیم‌پور در پایان ضمن توصیه اکید به ورزش هفتگی به مدت حداقل 150 دقیقه، مصرف روزانه 2 تا 3 فنجان قهوه تلخ را نیز موثر دانست و گفت: جایگزین کردن این مقدار قهوه به جای چای به ویژه برای یزدی‌ها که از مصرف‌کنندگان عمده چای به ویژه به روش ناصحیح و داغ هستند، تاثیرگذار خواهد بود .