حقایق جالب در مورد تفلیس و تور تفلیس

تفلیس در طول تاریخ سکونتگاه مردم مختلفی با نژاد، فرهنگ و مذاهب مختلف بوده است، ولی امروزه از نظر مذهبی در شمار شهرهای مسیحی ارتدکس شرقی به‌حساب می‌آید.

نام تفلیس و تور تفلیس در زبان گرجی، «تبیلیسی» است که از واژه تبیلی به معنای گرم مشتق شده است. از آنجایی‌که تفلیس یکی از مراکز مهم فرهنگی اسلام به شما می‌آمد، با نام عربی خود یعنی تفلیس یا طفلیس مشهور شد، البته در زبان فارسی این شهر تفلیس نوشته و خوانده می‌شود. به خواسته دولت گرجستان دستور تغییر نام این شهر به نام اصلی آن داده شد، ولی هنوز هم در کشورهایی مثل ایران، ترکیه، آلمان، قزاقستان و کشورهای عربی این شهر تفلیس خوانده می‌شود.

۱- تاریخچه سکونت در این منطقه به دوران باستان برمی گردد

اولین مورد از حقایق جالب در مورد تفلیس به تاریخچه سکونت انسان در این منطقه اشاره دارد. طی کشفیات انجام شده مشخص شده که از دوران باستان در این منطقه مردمانی ساکن بوده اند. سکونتگاه های باستانی در نزدیکی منطقه قدیم تفلیس تا حد زیادی به خاطر توسعه مسیر تجاری در این حوالی به وجود آمده است. با این حال، ادعا می شود که شاه واختانگ در جریان شکار و خوشگذرانی به طور کاملا تصادفی این سرزمین را کشف کرد و از آن جا که این سرزمین چشمه های آب گرم زیادی داشت شاه تصمیم گرفت در این منطقه شهری بنا بنهد که در حقیقت همان تفلیس امروزی است. جالب است بدانید که نام تبیلیسی (دارنده چشمه های آب گرم) به همین خاطر بر این شهر گذاشته شده است. بر طبق کشفیات باستان شناسان سرزمین تفلیس در دوران باستان و در حدود قرن های ۱ و ۲ بعد از میلاد هم ساکنینی داشته است و محل زندگی بوده است.

۲- یکی از قدیمی ترین کلیساهای جهان در تفلیس قرار دارد

تفلیس مملو از کلیساها و مکان های مذهبی تاریخی و قدیمی است و در حقیقت، این کلیساها بخشی مهم از جاذبه های گردشگری تفلیس را تشکیل می دهند. در بین تمام کلیساها، کلیسای آنچیسخاتی در حقیقت قدیمی ترین کلیسای تفلیس است. این کلیسای تاریخی توسط پسر شاه واختان گورگاسالی و در قرن ششم ساخته شده است و یک کلیسای ارتدوکس به حساب می آید. یکی از نکات جالب در مورد کلیسای آنچیسخاتی معماری آن است که با تمام کلیساها و مکان های مقدس در تفلیس کاملا متفاوت است. در سفر به تفلیس پیشنهاد می کنیم حتما از این کلیسای تاریخی و باشکوه هم دیدن کنید.

۳- بخشی از شهر قدیم تفلیس به سیدآباد شهرت دارد!

یکی از حقایق جالب در مورد تفلیس این است که در منطقه تاریخی شهر، محله ای به نام سیدآباد وجود دارد و دلیل این نام گذاری هم زندگی سیدهای ایرانی در این محله بوده است. شهر تفلیس در اصل منطقه آبانتوبانی تا مجسمه سیصد آراگاولی را در بر می گرفت. اما در قرن هفدهم، پسر شاه عباس اول گروعی از سیدهای ایرانی را به این منطقه آورد و در تفلیس ساکن کرد. این منطقه که روزگاری محل زندگی سیدها بوده است امروزه به سیدآباد شهرت پیدا کرده اند.

۴- منطقه خارج از حصارهای شهر «بیرون شهر» نامیده می شد

جالب است بدانید که مناطق امروزی میدان آزادی، خیابان روستاولی، پوشکین و خیابان باراتاشویلی که امروزه مناطق مرکزی و توریستی تفلیس هستند روزگاری بیرون شهر نامیده می شدند. در آن زمان حصارهایی دورتادور شهر وجود داشت که محدوده شهر تفلیس را مشخص می کرد و چون این مناطق در آن زمان آن سوی دیوارهای قرار داشتند بیرون شهر نامید می شدند! در طول قرون وسطی، اشراف و نجیب زاده های گرجی شروع به ساخت و ساز در این مناطق کردند و قصرها و عمارت های باشکوه و زیبایی در این جا ساختند. اولین مراکز تجارت و خرید، کاروانسراها و … همگی در این بخش از شهر ساخته شده اند. به این ترتیب، یکی از حقایق جالب در مورد تفلیس این است که مناطقی که روزگاری بیرون شهر محسوب می شدند به بخش هایی مهم و حیاتی از شهر تفلیس تبدیل شدند.

۵- اولین چاپخانه در تفلیس

یکی دیگر از حقایق جالب در مورد تفلیس تاسیس نخستین چاپخانه در این شهر است. در ابتدای قرن هجدهم، واختانگ ششم، جانشین شاه کارتلی نخستین چاپخانه را در شهر تفلیس تاسیس کرد. در سال ۱۷۰۹ اولین کتاب که یک انجیل بود در تفلیس چاپ و منتشر شد و در سال ۱۷۱۲ این چاپخانه مبادرت به چاپ دومین کتاب به نام شوالیه پلنگینه پوش، که یک حماسه مشهور گرجی نوشته شوتا روستاولی است منتشر شد. ساختمان این چاپخانه در حد فاصل کلیسای آنچیسخاتی و کلیسای جامعه سیونی قرار دارد. امروزه آن چه که از این چاپخانه قدیمی به جا مانده است به عنوان یادبود نخستین چاپخانه تفلیس در نظر گرفته می شود.

۶- شهر تفلیس آرام آرام به شهری اروپایی تبدیل می شود

تفلیس شهری آرام و کوچک بود تا این که در زمان پادشاهی کارتلی-کاختی و از سال ۱۸۰۱ به بخشی از امپراتوری شوروی تبدیل شد. قوانین و مقررات جدید به سرعت در تفلیس اعمال شد تا این شهر را به شهری مدرن و پیشرفته تبدیل کنند. معماری ساختمان ها و بناهای این دوره به خوبی نشان دهنده سبک معماری کلاسیک در اروپا و روسیه هستند. همچنین، مولفه های گرجی مثل بالکن های چوبی، دکورهای شیشه ای، راه پله های مدور و مارپیج و راهروهای نقاشی شده و زیبا هم به این سبک ها اضافه شدند. به این ترتیب تفلیس از یک شهر کوچک به شهری مدرن و اروپایی با ساختمان ها و بناهای باشکوه و مهم تبدیل شد.

۷- اولین وسیله حمل و نقل عمومی تفلیس

کونکا (Konka) تراموا و قطاری قدیمی بود که توسط اسب و روی ریلی باریک کشیده می شد. اولین وسیله حمل و نقل عمومی در تفلیس هم در حقیقت یک کونکا بود که در سال ۱۸۸۳ در شهر تفلیس رونمایی شد. این قطار ظرفیت جابجایی ۲۰ مسافر را داشت و به دلیل استقبال گسترده مردم از این وسیله، در عرض دو سال قطار کونکا مسافتی به طول ۱۶ کیلومتر را پوشش داد. در سال ۱۹۱۲ طول مسیری که این قطار دربرمی گرفت به ۴۵ کیلومتر افزایش پیدا کرد.

8. تفلیس در هزاره چهارم تا سوم پیش از میلاد مسکونی شد، برای اولین بار در سالنامه قرن چهارم میلادی از تفلیس به‌عنوان قلعه-شهر نام برده شد.

9. تفلیس برخلاف بسیاری از شهرهای گرجستان سیستم مرکزی گرمایش آب در سطح معماری شهری و ساختمان‌ها ندارد. بسیاری از ساکنان از بخاری‌های برقی  یا گازی برای گرمایش استفاده می‌کنند. به همین دلیل ساکنان شهر برای حمام کردن زمان زیادی را در حمام صرف می‌کنند.

10. حمام‌های قدیمی در سطح شهر تفلیس و تور تفلیس  قرار دارد که با هر حمام قدیمی که تاکنون دیده‌اید، فرق دارد. به دلیل اشباع گوگرد و برخی مواد معدنی در آب این شهر، آب تمام حمام‌های قدیمی درصد قابل توجهی گوگرد در خود دارد، به همین دلیل است که در بسیاری از محل‌های قدیمی تفلیس بویی شبیه به تخم‌مرغ گندیده به مشام می‌رسد.

11. به گزارش سفر باتو ، همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، معنای واژه تفلیس یا همان تبلیس به زبان گرجی، واژه گرم است. بر اساس افسانه‌هایی روزی واختانگ یکم بنیان‌گذار تفلیس در حال شکار بوده است و چشمش به‌گونه‌ای نادر از پرندگان می‌افتد، او پرنده را با تیر شکار نمی‌کند، بلکه او را اسیر می‌کند و زنده در بخارآب می‌اندازد و به‌اندازه‌ای آب را گرم می‌کند تا پرنده از گرما می‌میرد. برخی معتقد هستند به همین دلیل نام این شهر تفلیس، به معنای گرم است.

12. به مدت ۴۰۰ سال پایتخت گرجستان شهر منطقه عرب‌نشین تفلیس با نام امارت تفلیس بود، امروز به‌وضوح می‌توان تأثیر فرهنگ و هنر اسلامی را در بخش‌هایی از تفلیس دید.