امید برای درمان دیابت نوع 1 با پیوند سلول‌های لوزالمعده

جزایر لانگرهانس (Islets of Langerhans) سلول‌هایی درون لوزالمعده هستند که به ترتیب هورمون‌های گلوکاگون، انسولین و سوماتواستاتین را از سلول‌های آلفا، بتا و دلتای خود ترشح می‌کنند.
به‌طورمعمول برای درمان دیابت نوع ۱، از پیوند سلول‌های جزیره‌ای لوزالمعده (لانگرهانس) استفاده می‌شود اما مشکل بزرگ این روش درمانی آن است که سیستم ایمنی فردِ گیرنده، سلول‌های جزیره‌ای فردِ اهداکننده را پس می‌زند.
یک روش برای غلبه بر این مشکل، قرار دادن سلول‌های لوزالمعده در میکروکپسول‌های ساخته شده از ماده‌ای است که کمتر سیستم ایمنی بدن فرد گیرنده را تحریک کند.
اما در رویه میکروکپسوله کردن نیز کپسول‌های خالی زیادی تولید می‌شود به این معنی که برای حصول نتیجه دلخواه باید از حجم زیادی از این ایمپلنت‌ها استفاده کرد که این کار نیز به‌نوبه خود خطر واکنش سیستم ایمنی بدن فردِ گیرنده را به دنبال دارد.
اکنون محققان دانشگاه باسک در اسپانیا با ابداع یک سیستم مغناطیسی برای تصفیه میکروکپسول‌ها موفق شدند که میکروکپسول‌های خالی را از میکروکپسول‌های پُر جدا کنند.
روش کار این سیستم تصفیه به این صورت است که ابتدا قبل از میکروکپسوله شدن، به سلول‌های جزیره‌ای لوزالمعده، نانوذرات مغناطیسی اضافه می‌شود.
سپس این سلول‌ها میکروکپسوله می‌شوند و از یک تصفیه‌کننده مغناطیسی عبور می‌کنند؛ این تصفیه‌کننده میکروکپسول‌های حاوی سلول‌های جزیره‌ای مغناطیسی را از میکروکپسول‌های خالی یعنی میکروکپسول‌های غیر مغناطیسی جدا می‌کند.
این جداسازی در یک تراشه میکروفلوئیدیک (microfluidic) که به‌صورت سه‌بعدی چاپ شده است صورت می‌گیرد؛ این تراشه دارای کانال‌های کوچک حاوی آهن‌رباست.
وجود آهن‌رباها در این کانال‌ها باعث می‌شوند تا در زمان جریان یافتن میکروکپسول‌ها در کانال‌ها، میکروکپسول‌های مغناطیسی از یک مسیر و میکروکپسول‌های غیر مغناطیسی از مسیر دیگری خارج شوند.
به گفته محققان، کارایی این سیستم تصفیه آن‌قدر بالاست که حجم پیوند سلول‌های جزیره‌ای لوزالمعده را تا حدود 80 درصد کاهش می‌دهد.
این کاهش باعث می‌شود که عوارض ناشی از پیوند حجم زیاد میکروکپسول‌ها به‌اندازه زیادی کم شود.
گزارش کامل این سیستم تصفیه در مقاله‌ای در مجله International Journal of Pharmaceutics منتشر شده است.

منبع/ ایرنا