تعیین اولویت‌های پایتخت در ۲ سال آینده
رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران اولویت حوزه شهرسازی در دو سال آینده شهر تهران را تشریح کرد.
محمد سالاری با اشاره به تعیین اولویت های شهر تهران از سوی شورای شهر تهران برای دو سال آتی گفت: یکی از نگرانی‌های جدی من از ابتدای شروع به کار شورای پنجم این بود که با توجه به محدودیت‌های جدی تأمین منابع درآمدی شهر تهران و بدهی قابل‌توجهی که از دوره‌های گذشته مدیریت شهری گذشته به ارث رسیده و همچنین با توجه به اینکه بخش عمده‌ای از منابع درآمدی بالقوه شهر شامل املاک و اراضی بزرگ مقیاس و ارزشمند که در دوره گذشته و در فرآیند اجرای برخی از پروژه‌های شهری مانند اتوبان‌ها و بزرگراه‌های شهری، تونل‌ها و پل‌ها فروخته شده و همزمان ظرفیت طرح تفصیلی به اشباع نسبی رسیده بود، با مشکلات شدید مالی مواجه هستیم، از سوی دیگر، با توجه به تعریف پروژه های متعدد دردوره های گذشته، انتظارات جامعه شهری نیز از ما بالا رفته و شهروندان تهرانی آرزوهای بسیار بزرگی برای شهر دارند، ما با یک پارادوکس مواجه هستیم.
با تقسیم بودجه اندک بین مأموریت‌های گسترده شاهد اثربخشی ملموسی در شهر نخواهیم بود
رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران ادامه داد: در این وضعیت اگر بخواهیم مطابق رویه‌های گذشته نسبت به تصویب برنامه پنج‌ساله و به تبع آن تصویب برنامه سالانه اقدام و مجموعه‌ای از آرزوها و مأموریت‌های مورد نظرمان را در قالب برنامه لحاظ کنیم، مرتکب اشتباهی استراتژیک شده‌ایم که می‌تواند پاشنه‌آشیل شورای پنجم باشد، چرا که با تقسیم یک بودجه اندک بین مأموریت‌های گسترده اساساً شاهد اثربخشی ملموسی در شهر نخواهیم بود. بنابراین ضرورت دارد که ما با نهادینه کردن یکسری از رویکردها شامل شفافیت، فسادستیزی، رانت‌زدایی به‌خصوص عدم شهرفروشی، توجه به حقوق عمومی شهر و مأموریت‌های نرم‌افزاری، ایجاد بستر شکل‌گیری زیست شبانه، توجه به سرمایه‌های کالبدی و انسانی شهر اعم از بناهای تاریخی و میراثی به بخشی از مطالبات جامعه مدنی و شهروندان تهرانی پاسخ دهیم. از طرفی با اولویت بندی برنامه ها و پروژه ها بتوانیم اقدامات ملموس و موثری را در شهر انجام دهیم.
وی اضافه کرد: ضرورت دارد در این مسیر، شورا و شهرداری به یک برنامه اولویت‌محور و تحقق‌پذیر در فرصت زمانی باقی مانده از دوره پنجم برسند. در همین راستا طی دو ماه گذشته و در پایان دوسالگی شورا مجدداً موضوع بررسی اولویت‌ها مطرح شد و همکاران نیز به‌شدت از این موضوع حمایت کردند و نهایتا ریاست شورا، موضوع تهیه برنامه اولویت‌محور مدیریت شهری را در دستور کار کمیسیون تلفیق و جلسات هم‌اندیشی قرار دادند. تاکنون چند جلسه در خصوص این موضوع برگزار شده است. در نهایت رؤسای کمیسیون‌ها و اعضای هیئت رئیسه شورا که عضو کمیسیون تلفیق هستند، به نمایندگی از سایر اعضای شورا، پذیرفتند که هر حوزه مأموریتی تعداد محدودی از برنامه‌های اولویت دار خود را ارائه دهد و پس از بحث، تبادل نظر و تضارب آراء در جلسه هم‌اندیشی به نتیجه برسد. سپس در گام بعدی باید با شهردار و تیم مدیریتی او جلسه‌ای برگزار و برنامه‌های آنها را با برنامه‌های خودمان هم‌سو کنیم تا همه ظرفیت اعضای شورا و شهرداری معطوف به تحقق این اولویت‌ها شود.
شهر فروشی خط قرمز مدیریت شهری است حتی اگر شهر قفل شود
سالاری در خصوص اولویت‌های تعیین شده در کمیسیون شهرسازی و معماری گفت: ما معتقدیم رویکرد عدم شهرفروشی باید خط قرمز شورای پنجم و مدیریت شهری در دوره پنجم باشد، حتی اگر شهر قفل شود، البته این به معنای کارشکنی در تحقق حقوق مکتسبه مردم و املاک و اراضی شهر تهران از طرح تفصیلی نیست بلکه ما باید تسهیل‌گری‌هایی برای جامعه شهری داشته باشیم اما نه با فرآیندهای غیرقانونی. فرآیند ارائه خدمات در حوزه شهرسازی باید یک فرآیند کوتاه، شفاف، عادلانه، بدون فساد، بدون رانت، بدون تبعیض و تسهیل‌گرانه باشد. یکی دیگر از رویکردهای ما که از ابتدا در کمیسیون شهرسازی و معماری مطرح بوده، مسئله الزام شهرداری تهران به اجرای طرح زیست شبانه است، با اجرای طرح زیست شبانه، می‌توانیم یک پارادایم جدید را در زندگی شهری رقم بزنیم که هم به کارآفرینی و اقتصاد شهر کمک کند و هم از فرصت و زمان در اختیار جامعه شهری که مهمترین سرمایه آنهاست، استفاده بهینه شود.
وی اضافه کرد: بازنگری طرح تفصیلی یکی دیگر از اولویت های ما است. بر اساس گزارشات اولیه از تحقق‌پذیری طرح تفصیلی شهر تهران که از سال ۹۱ ابلاغ شده و گزارش مشاوره مربوطه در شورا و کمیسیون شهرسازی و معماری، نه تنها به اهداف تدوین و تصویب طرح تفصیلی نرسیده‌ایم بلکه طرح موجود، سبب ایجاد نابهنجاری‌های قابل‌توجهی در شهرسازی و معماری شهر تهران شده که باید مبتنی بر حمل و نقل همگانی و یا استفاده از رویکردهای نوین طرح‌های توسعه شهری مورد بازنگری قرار گیرد.
عضو شورای شهر تهران در خصوص اولویت بازآفرینی شهری و بافت فرسوده اظهار داشت: بافت فرسوده و بدمسکنی در شهر تهران طی ۵ یا ۱۰ سال بوجود نیامده است که بتوانیم طی یک برنامه دو یا پنج ساله آن را اصلاح کنیم و ما ناچاریم برای حل این مشکل یک فرآیند تدریجی را طی کنیم. با بررسی‌های به عمل آمده در حوزه سازمان نوسازی شهرداری تهران، در حال حاضر این سازمان، املاک، آپارتمان‌ها و اراضی قابل توجهی دارد که می‌توانیم از منابع درآمدی، املاک و دارایی‌های سازمان نوسازی شهرداری تهران استفاده کنیم و در چند مرحله مدل بازآفرینی شهری را در همه ابعاد در محلات هدف، پیاده کنیم تا الگویی برای جامعه شهری کشور باشد، این رویکرد، یکی از اولویت‌های تحقق‌پذیر است که نیازی هم به منابع درآمدی ندارد چون منابع در سازمان نوسازی موجود است.
ایجاد خانه شهر از اولویت های حوزه شهرسازی
سالاری با بیان این یکسری پروژه‌های شاخص شهرسازی و معماری می‌تواند ترکیبی از ماموریت‌های زیست‌محیطی، عمرانی و حتی حمل و نقلی را هم در دل خود داشته باشد، گفت: از جمله این پروژه ها می توان به پروژه مسیر پیاده‌روی طبیعت که یک پروژه عمرانی و شهرسازی و معماری است، اشاره کرد، این مسیر از اراضی عباس‌آباد آغاز و از روی تونل رسالت که عرصه آن در اختیار شهرداری است، می گذرد و در نهایت به محدوده ۶۰ هکتاری برج میلاد و پروژه پردیسان می رسد، این پروژه پیامی را با خود به همراه دارد و می‌گوید «نگاه مدیریت شهری دوره پنجم منبعث از نگاه جامعه مدنی و ترجیح انسان‌محوری به خودرومحوری» است. در این راستا می‌توانیم بسیاری از پلازاهای شهری، یکسری غرفه‌ها و واحدهای تجاری و خدماتی را برای تأمین نیازهای افرادی که برای تفریح، گردش، تهرانگردی و پیاده‌روی آمده‌اند، به وجود بیاوریم که هم پروژه خودکفا اداره شود و هم درآمد برای نگهداشت آن پایدار باشد.
رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران ادامه داد: یکی دیگر از مهمترین طرح هایی که از دوره چهارم تاکنون پیگیری شده و محقق پذیر نیز است، طرح موضعی چند صد هکتاری کن و فرحزاد است. این طرح از سوی کمیسیون شهرسازی و معماری پیگیری و در شورای عالی شهرسازی و معماری کشور به تصویب رسیده است. ما می‌توانیم در این دو سال باقی‌مانده از شورای پنجم، این عرصه را به مهمترین و جذاب‌ترین عرصه تفرجگاهی کشور تبدیل کنیم.
وی اضافه کرد: موضوع بعدی، «ایجاد خانه معمار و شهرساز» و «خانه شهر و تالار شهر» است. اگر ما می‌گوییم اعتقاد داریم باید در تصمیم‌گیری‌هایمان از نظرات مردم و ذینفعان، نخبگان، دیده‌بان‌های شهری، دانشگاهیان، رسانه‌ها و صاحبنظران استفاده کنیم نباید به برگزاری جلسات در سالن‌های شورا و شهرداری و جاهای مشابه بسنده کنیم، بلکه باید جایی را به عنوان خانه شهر ایجاد و در آنجا برنامه‌ها را ارائه دهیم، پروژه‌های شهری را به نمایش بگذاریم و از صاحبنظران بخواهیم که به آنجا بیایند تا نظرات خود را بیان کنند؛ بنابراین بهتر است این مسئله را به یک رویه قانونی تبدیل کنیم که مدیریت‌های شهری بعدی ملزم به ادامه این رویه باشند. شهر تهران به عنوان پایتخت، فاقد خانه معمار است. همانطور که ایجاد خانه سینما، تحولی عظیم را در حوزه سینمایی کشور ایجاد کرد، باید یک خانه معمار و در کنار آن موزه معمار ایجاد کنیم.
عضو شورای شهر تهران اصلاح فرآیند صدور پروانه را اولویت دیگر کمیسیون مطبوع خود عنوان کرد و ادامه داد: سروکار بخش عمده‌ای از جامعه شهری در شهرداری با حوزه شهرسازی و معماری است که متأسفانه این حوزه دچار مشکلات اساسی است. صدور پروانه و گواهی‌های ساختمانی باید در کمترین زمان و در فضایی شفاف انجام شود اما متأسفانه بعضاً ماه‌ها و سال‌ها طول می‌کشد بنابراین ما باید بتوانیم با کمک جامعه مدنی، این فرآیند را اصلاح کنیم.
سالاری گفت: موضوع بعدی، پلازاهای شهری و میدان‌گاه‌ها است که یکی از اولویت‌های برنامه پنج ساله سوم خواهد. مسئله قلمروهای عمومی جزو اولویت های شهردار تهران است. بنابراین باید مطالعات انجام شده، تدقیق و تجمیع و مطالعه کامل‌تری روی آنها انجام شود. در نهایت در مناطق ۲۲گانه و پهنه‌های پنج‌گانه شهر تهران، تعدادی از پلازاهای شهری فعال، ایجاد شود. ما با ایجاد پلازاهای شهری رویکرد انسان‌محوری را محقق می‌کنیم.
وی مناسب‌سازی معابر و عرصه‌های عمومی و میادین را یکی از مهمترین اولویت‌های شهر تهران دانست و اظهار داشت: یکی از مهمترین نارضایتی‌های جامعه مربوط به وضعیت نامناسب پیاده‌راه‌ها، خیابان‌ها، معابر و عرصه‌های عمومی است. در مناسب‌سازی پیاده‌راه‌های شهر تهران در وسعت و جغرافیای ۷۰۰ کیلومتری، قرار نیست شهرداری هیچ‌گونه هزینه‌ای پرداخت کند و صرفاً باید با مدیریت و راهبری، جامعه شهری را به استفاده از الگویی که شهرداری ارائه می‌دهد ملزم کند. در این راستا اقدامات خوبی انجام و ستادهایی فعال شده است. این دغدغه در شهرداری به وجود آمده اما اگر قرار است مناسب‌سازی به صورت پراکنده، باری به هر جهت و در هر محله و کوچه‌ای انجام شود، به الگو، تغییر نگاه، باور عمومی و مطالبه‌گری جامعه شهری تبدیل نمی‌شود.
سالاری در پایان گفت: طرح تفصیلی منطقه ۲۲ نیز اولویت دیگر ما است. متأسفانه این منطقه در نتیجه طرح تفصیلی گذشته و تصمیمات خارج از طرح تفصیلی، شکل گرفته است. طرحی که ما در حال تصویب آن هستیم، مبتنی بر حمل و نقل همگانی است. اگر می‌خواهیم در طرح تفصیلی منطقه ۲۲، فضاهای باقی‌مانده را برای توجه به بُعد زیست‌محیطی نگهداری کنیم، باید چنین اقدامی را انجام دهیم و توافقات متخلفانه قبل را بدون توجه به طرح تفصیلی به رسمیت بشناسیم.
دیدگاه تان را بنویسید