نابینایی، کاهش سطح هوشیاری و مرگ؛ پیامد مصرف متانول

شیوا صمصام شریعت با بیان اینکه چیزی به نام الکل سمی و الکل غیر سمی نداریم و همه الکل ها برای ما سمی و مضر محسوب می شوند، اظهار کرد: می توانیم بگوییم الکل بدون عارضه نداریم، بنابراین فردی که الکل مصرف می کند، خود را در معرض انواع و اقسام عارضه های گوارشی قرار می دهد، چون الکل به شدت تحریک کننده سیستم گوارشی است و به مخاط گوارش آسیب می رساند، علاوه بر آن، انواع و اقسام عوارض قلبی، عروقی، کبدی و کلیوی را در پی خواهد داشت.

وی با اشاره به اینکه الکلی که امروزه رایج است، الکل اتانول یا الکل سمی و الکل متانول یا الکل سمیتر است، افزود: حاصل تخمیر چوب، الکل متانول است، بنابراین در مشروبات دست ساز، اگر در کشمش، خرما و یا هر ماده دیگری که اجازه تخمیر شدن به آن می دهند تا از آن الکل تولید شود، هسته خرما و هسته و شاخه انگور وجود داشته باشد، علاوه بر اتانول، متانول هم تولید می شود.

وجود متانول در مشروبات دست ساز و الکل های صنعتی

صمصام شریعت تأکید کرد: آن چیزی که امروز فراگیر شده و سبب بسیاری از عوارض در افراد می شود، الکل سمی تر یا متانول است که متاسفانه هم در مشروبات دست ساز می تواند وجود داشته باشد و هم الکل های صنعتی که افراد تهیه می کنند، درصدی از متانول داخل اتانول وجود دارد. به خاطر این که اتانول، الکل گران تری نسبت متانول است.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به اینکه متانول دیرتر در بدن متابولیزه می شود، گفت: چه الکل های صنعتی و چه الکل های دست ساز در قالب مشروبات الکلی، می تواند درصدی از الکل متانول را داشته باشد، اما در شرایط کنونی که مصرف اتانول در کشور افزایش یافته، یکسری از افراد سودجو و فرصت طلب، به دنبال این هستند که الکل را خودشان تولید کنند و متاسفانه الکل های ناخالصی تولید می کنند که علاوه بر اتانول، به متانول هم آغشته هستند.

علائم تأخیری ناشی از مصرف الکل های حاوی متانول

متخصص طب اورژانس و فوق تخصص مسمویت ها تصریح کرد: زمانی که فرد از الکل های ناخالص و حاوی متانول استفاده می کند، تا زمانی که اتانول موجود در الکل، در بدن فرد وجود دارد، علائمی مبنی بر مصرف متانول دیده نمی شود، ولی معمولا بعد از یک بازه زمانی بین ۶ تا ۴۸ ساعت که اتانول موجود در الکل در بدن فرد متابولیزه شد، نوبت به متابولیسم متانول می رسد و چون متابولیسم متانول، دیرتر از اتانول است، بیشتر بیماران علائم تاخیری پیدا می کنند و همین امر سبب می شود تا بیماران گمراه شوند و به ذهن آنها نرسد که علائم تاخیری ناشی از مصرف الکل بوده، به خاطر همین فرد می گوید الکل را دیروز یا دو روز پیش استفاده  کرده ام و امروز علائم دارم!

این پزشک فوق تخصص، اظهار کرد: علائم ناشی از مصرف الکل به صورت تهوع و استفراغ شدید، کاهش بینایی، تپش قلب، کاهش سطح هوشیاری و حتی علائم شدید گوارشی است. زمانی که بیماران به بیمارستان مراجعه می کنند معمولا اسیدیته خونشان فوق العاده زیاد است و از آزمایش خون این افراد متوجه می شویم که خون این افراد به شدت اسیدی است. برای اینکه اسید موجود را از بدن این افراد خارج کنیم و قسمتی از متانول باقی مانده که هنوز در بدن شکسته نشده را تخلیه کنیم، مجبور می شویم که بیمار را دیالیز کنیم.

وی در خصوص بازگرداندن علائم حیاتی افرادی که الکل مصرف کرده اند، ادامه داد: درصدی از بیماران که دچار نابینایی و کاهش نسبی در پی مصرف متانول شده اند، با انجام دیالیز علائم آنها بر می گردد ولی درصدی از بیمارانی که دیرتر به بیمارستان مراجعه کرده اند، به خاطر اینکه مواد سمی کاملا روی سلول های عصبی چشم رسوب کرده، متاسفانه بینایی آنها بر نمی گردد. همچنین افرادی که دچار کاهش سطح هوشیاری شده اند، گاهی با شروع درمان، علائم آنها بر می گردد، اما در بعضی شرایط به قدری سلول های مغزی آسیب دیده اند که حتی با شروع درمان، علائم آنها بر نمی گردد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان  با رد این فرضیه که مصرف الکل خوراکی باعث پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا است، به مردم هشدا دارد که الکل را مطلقاً به صورت خوراکی استفاده نکنند.

صمصام شریعت یادآور شد: الکل های اتیلیک صنعتی، در واقع اتانولی است که یکسری موادی به آن اضافه شده تا خوارکی نباشد و اصطلاحا به این الکل ها اتانول تصفیه نشده گفته می شود و برای مصرف خوراکی ممنوع است، اما به صورت رقیق شده، می توان برای سطوح استفاده کرد.

اولویت شستن دست ها با آب و صابون است

وی با بیان اینکه حتی الکل های موجود که برای ضدعفونی از آنها استفاده می شود، باید به صورت رقیق شده استفاده شود، افزود: ترجیحا افراد باید دست های خود را با آب و صابون بشویند و استفاده از مواد الکلی را به زمانی موکول کنند که آب و صابون در دسترس نیست، به این دلیل که تا حدی جذب پوستی خواهد داشت.

این پزشک متخصص همچنین استفاده از آب و الکل رقیق شده را برای سطوحی که در تماس با افراد مختلف است، بسیار مفید دانست.

وایتکس به خاطر استفاده نادرست و خطرات آن توصیه نمی شود

وی در مورد استفاده از وایتکس در شرایطی که الکل در دسترس نیست هم گفت: به دلیل اینکه بیشتر مردم میزان رقیق شدن وایتکس را نمی دانند و ممکن است به صورت صحیح رقیق نکنند، یا حتی ممکن است این محلول در دسترس اطفال قرار بگیرد و بنوشند یا روی بدن آنها ریخته شود و دچار آسیب شوند، استفاده از این محلول توصیه نمی شود.

استفاده از محلول آب و سرکه، در صورت عدم دسترسی به صابون

متخصص طب اورژانس و فوق تخصص مسمویت ها استفاده از محلول آب و سرکه را در زمانی که الکل در دسترس نیست، بهترین محلول برای ضدعفونی دانست و افزود: سرکه با هر ترکیبی هم رقیق شود، اگر اطفال این محلول را بنوشند یا روی پوست آنها ریخته شود، یا به درستی رقیق نشود، نسبت به واتکس و امثال آن تقریبا بدون عارضه است، بنابراین در چنین شرایطی، استفاده از سرکه توصیه می شود که به صورت رقیق شده با آب مخلوط کنند و در ظروف اسپری دار، برای سطوح و همچنین برای شستشوی دست ها در زمانی که آب و صابون نیست، استفاده کنند.