پرواز بلیط پرواز از سبد خانوارهای ایرانی/ بلیط هواپیما بازهم گران شد!

در سال گذشته شرکت‌های هواپیمایی مدعی کاهش قیمت‌ها پس از آزادسازی قیمت بلیط هواپیما بودند که بررسی نرخ‌های کنونی پروازهای داخلی حکایت از افزایش قیمت بلیط هواپیما طی ۷ ماه اخیر تا حدود ۳۰۰ درصد دارد که می‌توان گفت این افزایش قیمت‌ها بی سابقه است.

از آن‌جایی که بسیاری از مردم بنا به دلایل مختلفی به نقاط مختلف کشور سفر می‌کنند و زندگی این افراد با سفر کردن گره خورده است، سفر به وسیله هواپیما بهترین گزینه برای این افراد محسوب می‌شد که به لطف گرانی‌های شدید بلیط هواپیما، دیگر توان خرید بلیط ندارند و مجبور هستند تا از روش‌های سفر کم‌هزینه‌تر استفاده کنند و این مسئله آن‌ها را با مشکلات زیادی مواجه کرده است.

برخی از کارشناسان معتقد هستند که ریشه اصلی این بحران به رای دیوان عدالت اداری برای آزادسازی نرخ‌ فروش بلیط پرواز داخلی بر می‌گردد؛ تصمیمی که نه تنها باعث بهبود اوضاع نشد، بلکه آشفتگی بیش‌تری را به همراه داشته است. در آذرماه۱۴۰۲، دیوان عدالت اداری با شکایت شرکت‌های هواپیمایی داخلی، رای به عدم دخالت ستاد تنظیم بازار در نرخ‌گذاری بلیط هواپیما داد.

این تصمیم به شرکت‌های هواپیمایی اجازه داد تا قیمت بلیط هواپیما را براساس سیاست‌های داخلی خود تعیین کنند. ادعای اصلی شرکت‌ها این بود که آزادسازی قیمت‌ها به رقابتی‌تر شدن بازار و در نتیجه کاهش قیمت‌ها منجر خواهد شد؛ اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که این آزادسازی قیمت‌ها نتیجه‌ای عکس داشته است و وضعیت را بد‌تر کرده است.

افزایش مداوم قیمت بلیط هواپیما و نگرانی‌ها در مورد کاهش قدرت خرید مردم

از آن‌جایی که قیمت بلیط هواپیما به طور مداوم در این چند ماه گران شده است و هنوز هم روند افزایشی را شاهد هستیم، نگرانی‌ها در این زمینه بیش‌تر شده است؛ چرا که با کاهش قدرت خرید مردم، فروش بلیط پرواز داخلی نیز رو به کاهش است و اگر مردم توان خرید بلیط هواپیما را نداشته باشند دیگر ظرفیت پروازها نیز تکمیل نخواهد شد و این موضوع برای صنعت هواپیمایی کشور بسیار زیان‌بار خواهد بود.

افزایش بی‌رویه قیمت بلیط هواپیما، پیامدهای گسترده‌ای برای مسافران و اقتصاد کشور داشته است؛ بسیاری از مردم که پیش از این از هواپیما به عنوان گزینه‌ای سریع و راحت برای سفرهای داخلی خود استفاده می‌کردند، اکنون ناچار هستند به سمت حمل‌ونقل جاده‌ای یا ریلی روی بیاورند و این موضوع علاوه بر کاهش رفاه عمومی، موجب فشار مضاعف بر سایر بخش‌های حمل‌ونقل کشور شده است.

از سوی دیگر کاهش تقاضای سفر هوایی می‌تواند تاثیر منفی بر گردشگری داخلی و کسب‌وکارهای مرتبط با آن را داشته باشد. بسیاری از کارشناسان و مردم معتقد هستند که افزایش قیمت پروازهای داخلی بسیار بیش‌تر از بلیط پرواز خارجی است؛ این مسئله بدین معنا است که نسبت افزایش قیمت بلیط هواپیما در داخل کشور، نسبت به پرواز خارجی بیش‌تر است.

افزایش قیمت بلیط هواپیما: واقعیتی تلخ

با توجه به این‌که در این چند ماه اخیر قیمت بلیط‌ پروازهای داخلی و بلیط پرواز خارجی همواره روند صعودی داشته است، و به حدی رسیده است که به گفته کارشناسان در این مدت محدود افزایش ۳۰۰ درصدی را تجربه کرده است؛ دیگر کسی نمی‌تواند این وضعیت نا به سامان را انکار کند و با یک واقعیت تلخ مواجه هستیم. این مسئله نه تنها نارضایتی مسافران را به همراه داشته است، بلکه آینده صنعت هوایی و گردشگری کشور را نیز تحدید می‌کند.

عوامل موثر در افزایش قیمت بلیط هواپیما

این موضوع که قیمت بلیط هواپیما دائماً در نوسان است و در برخی از موارد این نوسانات بسیار عجیب و غریب هستند بر کسی پوشیده نیست؛ مثلا ممکن است بلیطی را با قیمت عالی پیدا کنید ولی در خرید آن تعلل کنید و تنها چند ساعت بعد متوجه شوید که قیمت آن دو برابر شده است. حتما برایتان این سوال پیش می‌آید که چرا چنین نوساناتی وجود دارد و یا چه عواملی باعث می‌شود تا بلیط هواپیما گران شود؟ در ادامه این مطلب به بررسی این عوامل خواهیم پرداخت.

• فصل سفر: قطعا فصل و ایام سفر تاثیر زیادی بر قیمت پرواز شما خواهد داشت؛ در برخی از فصل‌های سال و در ایامی که نزدیک به تعطیلات است تمایل به مسافرت‌های هوایی به اوج خود می‌رسد و این دقیقا زمانی است که قیمت بلیط‌ها نیز تصاعدی می‌شود. به خصوص در ایام نزدیک به سال جدید میلادی به کشور‌های خارجی سفر کنید، بلیط پرواز خارجی نوسانات زیادی را تجربه می‌کند.
• قیمت سوخت: یکی دیگر از عوامل موثر بر افزایش قیمت بلیط پرواز سیستمی، قیمت سوخت است؛ این مسئله را می‌توان اصلی‌ترین مشکل دانست و به نظر می‌رسد که نمی‌توانیم به آسانی از آن عبور کنیم. این موضوع بر قیمت مسافرت‌های هوایی تاثیر زیادی می‌گذارد. زیرا شرکت‌های هوایی مجبورند قیمت پرواز‌ها را بر اساس هزینه سوخت تنظیم کنند. در مجموع، یکی از بزرگ‌ترین هزینه‌های همه انواع پروازها، ائم از بلیط پرواز سیستمی و چارتری، هزینۀ سوخت است. هم‌چنین هر زمان که رویدادهای ژئوپلیتیک، جنگ‌ها یا سایر شرایط اقتصادی سبب افزایش قیمت نفت می‌شوند این افزایش قیمت در مورد بلیط‌های هواپیما نیز احساس می‌شود.
• میزان تقاضا: میزان تقاضا برای خرید بلیط هواپیما تاثیر زیادی بر قیمت آن می‌تواند بگذارد؛ این عامل ارتباط نزدیکی با عامل فصلی دارد ولی کمی فراتر از فصل عمل می‌کند چون علاوه بر فصل، چیزهای زیادی وجود دارند که بر تقاضا برای بلیط یک مقصد خاص تاثیر می‌گذارند؛ عواملی مانند یک رویداد ورزشی، برداشته شدن برخی محدودیت‌ها، کنوانسیون‌های خاص و بسیاری موارد دیگر می‌توانند در بازه زمانی خاص باعث افزایش قیمت‌ها شوند.
• مسافت: معمولاً یک پرواز مستقیم و طولانی‌ هزینه زیادی برای شما به همراه خواهد داشت. افزایش مسافت و طول پرواز، علاوه بر مصرف سوخت چندین هزینه دیگر را به جمع هزینه‌های پرواز اضافه می‌کند.

تاثیر افزایش قیمت بلیط بر خانوارهای ایرانی

به طور کلی می‌توان گفت که افزایش قیمت بلیط تاثیر زیادی بر خانوارهای ایرانی، در بخش‌های مختلف می‌گذارد. با افزایش هزینه خرید بلیط امکان مسافرت برای بسیاری از خانواده‌ها محدود می‌شود و این مسئله می‌تواند کیفیت سطح زندگی و رضایت‌مندی جامعه را کاهش دهد.

هم‌چنین این مسئله در مدیریت زمان نیز می‌تواند تاثیرگذار باشد؛ چرا که سفر با هواپیما به دلیل سرعت بالا به شما این امکان را می‌دهد تا سفر باکیفیت‌تری را تجربه کنید، اما با افزایش قیمت‌ها این امکان دیگر برای مردم فراهم نیست و مجبور هستند تا زمان زیادی را صرف پیمودن جاده‌ها در سفر زمینی بکنند.

از طرفی سفر زمینی می‌تواند خطرات و حوادث جاده‌ای را نیز در پی داشته باشد. هم‌چنین با توجه به گرانی بلیط پرواز، مردم ناچار‌اند که به سمت سفر‌های ریلی بروند و در نتیجه در حمل و نقل ریلی نیز ازدحام به وجود می‌آید و در این بخش هم نارضایتی به وجود خواهد آمد و تهیه بلیط قطار نیز به امری دشوار تبدیل می‌شود.

چاره کار چیست؟!

شاید اگر دولت دوباره و مانند گذشته بر قیمت‌گذاری‌ها نظارت داشته باشد این وضعیت نامطلوب کمی سامان بگیرد و ترمز افزایش بی رویه قیمت‌ها کشیده شود. هم‌چنین مطالبه مردمی نیز می‌تواند تاثیر زیادی بر نظارت بر سیستم قیمت‌گذاری بلیط‌ها باشد. از طرفی با توجه به اینکه کشور ما تحریم است؛ رفع تحریم‌ها نیز یکی از مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند باعث کاهش قیمت‌ها و بهبود وضعیت حمل و نقل هوایی کشور شود.

افزایش قیمت بلیط هواپیما تاثیرات منفی زیادی تاکنون بر خانوارهای ایرانی گذاشته است و موجب کاهش تقاضا در برخی خطوط هوایی کشور شده است. هم‌چنین این افزایش قیمت‌ها باعث شده است تا مسافران به مسافرت جاده‌ای و ریلی روی بیاورند و در این حوزه‌ها نیز مشکلاتی به وجود آمده است.

هم‌چنین جدا از بحث نارضایتی و کاهش قدرت خرید خانوار‌ها، این روند صعودی قیمت‌ها می‌تواند به صنعت هوایی و گردشگری کشور لطمه وارد کند.