این سیاست درست است/ آیا بازار به ثبات می‌رسد؟

مثلث/ یحیی آل اسحاق: در واقع طبق حدسی که زده می‌شد به دلایل و واقعیت‌های اقتصادی به‌خوبی عمل شد، شروع خوبی داشت و بازار عکس‌العمل مناسبی نشان داد. به این ترتیب که کالاهای اساسی و مورد نیاز مردم که حدود 25 قلم کالاست با ارز 4200 تومانی اعلام شد و نهایتا با وعده‌های رئیس‌جمهور این نرخ به همین مقدار تا فروردین 98 ثابت است و وزرا مسئول شدند که تا آخرین حلقه‌ای که به دست مردم می‌رسد، مورد نظارت و پیگیری قرار گیرد. این روند که از زبان رئیس‌جمهور آن‌هم با این قاطعیت مطرح شد، آرامشی به بازار تزریق کرد. همان‌طور که در عمل دیدیم به مجرد اینکه دو تا از پتروشیمی‌ها آمدند و مقداری از ارزها وارد بازار شد، قیمت ارز به حدود هشت هزار و 700 تومان رسید و الان شاید خریداری هم نباشد. اگر این روند ادامه یابد، به جایی می‌رسد که باید باشد و خیلی پایین‌تر از نرخ کنونی است. آن هم دقیقا در روزی که انتظارات روانی از اعمال تحریم‌های آمریکا می‌رفت و به‌رغم اعمال تحریم‌ها نتیجه برعکس و عملیاتی شد‌. این نشان می‌دهد که سیاست اعمال‌شده، درست است و آثار خودش را در همه حوزه‌ها دارد. مثلا قیمت بعضی از خودروهای داخلی بین 5 تا 7 میلیون تومان پایین آمد و به همین ترتیب در بقیه نیازها. مهم‌تر از نرخ، فضای روانی است که در جامعه ایجاد می‌شود. بالاخره باید به مردم حق داد که وقتی نگران می‌شوند، عکس‌العمل احتیاط از خود نشان می‌دهند. خانم خانه‌داری که از جهت تامین آتیه نزدیک خود نگران برنج، روغن و شوینده می‌شود، نگرانی خود را با تقاضای بیشتر جبران می‌کند اما می‌بینیم که کم‌کم آرامش حاکم می‌شود و جلوی سوءاستفاده هم گرفته می‌شود. در مجموع آنچه ظرف این چند روز با سیاست‌های جدیدی که هم رئیس‌جمهور و هم رئیس جدید بانک مرکزی اعلام کردند، اتفاق می‌افتد چنانچه ادامه یابد، آثار مثبت خود را خواهد داشت. فراموش نکنیم همان‌طور که این به نفع اکثریت جامعه سامان می‌گیرد عده‌ای هم ضرر می‌کنند. یعنی آنها که انتظار داشتند دلار بالاتر برود و حتی تا20 هزار تومان هم برسد، ناکام ماندند. در نهایت اگر این سیاست اعلامی و اعمالی ادامه پیدا کند و روزبه‌روز روان‌تر شود، قطعا شروعی است که آتیه خیلی بهتری خواهد داشت. مگر اینکه نیروهای ذی‌نفع بازدارنده آثار نفوذی خود را چه در سیستم واحدهای اقتصادی دولتی و چه در فضای عمومی به‌گونه‌ای دوباره بازی کنند که سیستم را به‌هم بزنند. به عنوان مثال اگر در پتروشیمی‌ها یا فولادها ذی‌نفوذ باشند که یک قسمت آن خصوصی و قسمتی هم دولتی است، اعمال قدرت کنند و عرضه نکنند یا به‌گونه‌ای وارد شوند که فضای روانی جامعه را ملتهب کنند، چون فضا روانی است، اثر منفی خواهد داشت ولی امیدوارم با این فضای عمومی ایجاد‌شده و مراقبت دولت تا جایی که بازار روی ریل بیفتد و واقعا عرضه و تقاضا نقش خود را داشته باشد، واقعیت‌های اقتصادی ما همین‌طور که دولت محترم اعلام کرد نشان می‌دهد که از نظر تامین ارز نگرانی نداریم. یعنی اگر واقعیات ارزی کشور را در نظر بگیریم که از نظر صادرات درآمد ارزی‌مان غیر از نفت، بین 40 تا 50 میلیارد دلار است و درآمدهای نفتی را هم به‌رغم همه تحریم‌ها درنظر بگیریم در کمترین حالت 50 میلیارد دلار درآمد خواهیم داشت. از آن طرف موجودی‌مان در حساب‌های خارجی اعم از چین، هند ،کره و... طبق اعلام خود نهادهای بین‌المللی حدود 120 میلیارد دلار است هرچند قدرت مانور و امکان استفاده کمتری داریم اما مجموعا حدود 200 میلیارد دلار تا پایان سال 97 امکان عرضه درآمد ارزی داریم و از آن طرف تقاضای ارزی‌مان برای کالاهای اساسی ضروری 25 قلم طبق روند 10 ساله، حدود 12 تا 15 میلیارد دلار بیشتر نیست. حتی اگر 5 میلیارد دلار هم بقیه نیازهای ارزی اعم از دانشجویی و بیماران در نظر بگیریم، حدود 20 میلیارد دلار بیشتر احتیاج به این نوع ارز نداریم. درواقع حداکثر 50، 60 میلیارد دلار هزینه ماست که در مقابل 200 میلیارد دلار، عرضه و تقاضایی را رقم می‌زند که قطعا قیمت را پایین آورده و این فضای ملتهب را به دلایل واقعیت‌های اقتصادی آرام می‌کند، مگر اینکه در این میان، فضای غیراقتصادی بر جریانات حاکم و سوءاستفاده‌هایی شود و تقاضاهای متعدد دیگری در بازار وارد شود و جو روانی  ویژه‌ای حاکم شود و خدای ناکرده در عزم خوب دولت نفوذ کنند و نگذارند که تصمیم بگیرد. درواقع اگر عوامل اقتصادی نقش بازی کند، دلار و سکه به مراتب پایین‌تر آمده و به تبع آن کالاهای دیگر تاثیر می‌پذیرند و از التهاب کاسته می‌شود و شرایط عادی را شاهد خواهیم بود.