بانک مرکزی نمی‌خواست وضع دلار بدتر شود

مثلث/احمد حاتمی‌یزدی: خیلی از دارندگان ارز خانگی تا 10 روز پیش حاضر نبودند‌ دلار خود را به کمتر از 19 هزار تومان بفروشند اما سقوط قیمت‌ها در هفته گذشته موجب شد سراسیمه برای فروش به میدان فردوسی بروند. در این بازار پر‌نوسان که لحظه‌ای قیمت‌ها بالا و پایین می‌شود، 

البته در این بین صحبت هایی درباره دلار 7-8 هزار تومان مطرح است. معتقدم کاهش قیمت دلار به 7 تا 8 هزار تومان شایعه است. هیچ خرید و فروشی براساس این مبالغ انجام نمی‌‌شود و هر‌کس هم چنین سخنی می‌گوید، نباید جدی گرفت و براساس آن اقدامی کرد.

برخلاف کسانی که کاهش قیمت دلار را روانی می‌دانند، معتقدم قیمت دلار لحظه‌ای است، یعنی هر لحظه امکان دارد ورق برگردد. بانک مرکزی در قالب عملیاتی مقداری دلار به بازار عرضه کرده است، با این هدف که قیمت‌ها سیر نزولی به خود بگیرد و کسانی که دلار را با هدف کسب سود خریدند، به تکاپو برای فروش بیفتند. قاعدتا با شکل‌گیری چنین روندی انتظار می‌رود‌ قیمت دلار بیشتر از این کاهش پیدا کند.

درباره چرایی اقدام بانک مرکزی در زمان کنونی برای کاهش قیمت دلار شاید دلایل مختلفی بیان شود اما به اعتقاد من هدف بانک مرکزی این بود که نمی‌‌خواست وضع دلار بدتر شود چون جیغ همه در‌آمده بود بنابراین با تزریق ارز کوشید ثباتی به بازار بدهد تا مدیریت اوضاع همچنان در دستش باقی بماند.

حالا شاید سوال شود که قیمت دلار چه زمانی به تعادل می‌رسد و از نوسان لحظه‌ای خارج می‌شود. برای پاسخ به این سوال باید منتظر ماند تا تکلیف لوایح چهارگانه برای عادی‌شدن وضعیت ایران در FATF مشخص شود. به عبارت دیگر باید دید نظام قانونگذاری ما نهایتا چه تصمیمی درباره این لوایح می‌گیرد. نکته بعد‌ی اجرایی‌شدن راهکار ویژه مالی اروپا برای مبادلات ایران است که اگر به اجرا درآید مهم‌ترین فاکتور برای بازگشت ثبات به بازار ارز خواهد بود. قطعا اگر راهکار اروپایی‌ها عملیاتی شود قیمت دلار به زیر 10 هزار تومان کاهش پیدا می‌کند.

البته جزئیات راهکار اروپایی‌ها هنوز مشخص نیست. تا این جزئیات دقیق اعلام نشود، نمی‌‌توان گفت اساسا قابل عملیاتی‌شدن هست یا خیر و در صورت عملیاتی‌شدن تا چه میزان اثربخش خواهد بود. به این علت باید با تحفظ نسبت به رویکرد اروپایی‌ها برخورد کرد چون تاکنون آنها فقط حرف زده‌اند و ما را سرکار گذاشته‌اند. 

بنا به آنچه تاکنون کلیاتش اعلام شده، ایران و اروپا به این تصمیم رسیدند که یک بانک اروپایی و ایرانی شکل بگیرد تا مستقل از سوئیفت و دلار و سازوکاری که آمریکا بتواند در آن دخالت کند، مبادله پول بین ایران و اروپا انجام شود. با اجرایی‌شدن این راهکار عملا پول نفتی که به اروپا صادر می‌شود از این طریق به ایران بر‌می‌گردد و ایران دیگر نگرانی از ذخایر ارزی خود نخواهد داشت. همچنین مشتری های دیگر نفتی ایران مثل چین و هند که البته آنها بیشتر متمایل به تهاتر و مبادله کالا به کالا هستند می‌توانند از این مکانیزم اروپایی استفاده کنند و پول نفت ایران را بپردازند.

این راهکاری است که فعلا جزئیات آن اعلام نشده و به صورت محرمانه جلو می‌رود تا آمریکایی‌ها نتوانند خللی در آن وارد کنند. خانم موگرینی هم در یک سخنرانی اعلام کرد احتمال آن وجود دارد که این راهکار قبل از 10 آبان به اجرا درآید که در این صورت می‌تواند قبل از اعمال تحریم‌های نفتی و بانکی آمریکا وضعیت جدیدی را برای ایران شکل دهد. حالا باید منتظر ماند و دید آیا اروپایی‌ها در موعد مقرر پای عهد و پیمان‌شان با ایران باقی می‌مانند یا آنکه برخلاف وعده‌هایشان راه خود را 

تغییر می‌دهند.