​در حالی که برخی از کشورهای جهان برای مبادلات تجاری رسمی‌شان به استقبال ارزهای مجازی رفته‌اند، اما مسئولان دولتی کشور نسبت به تعیین تکلیف قطعی درخصوص ارزهای دیجیتال با احتیاط صحبت می‌کنند.

پایگاه خبری تحلیلی مثلث آنلاین:

درباره این شرایط معاون وزیر صمت می‌گوید: «اگر در این رابطه تصمیم‌گیری سریعی نشود تولید این نوع ارز در کشور به فعالیت‌های زیرزمینی منجر خواهد شد.»

تازه‌ترین گزارش‌ها حکایت از آن دارد که شماری از کشورهای دور و نزدیک به‌دنبال استفاده از ارزهای مجازی در مبادلات رسمی‌شان هستند. برای مثال رسانه‌های ترکیه از برنامه مقامات این کشور برای بررسی طرح ایجاد ارز مجازی ترک‌کوین به پشتوانه صندوق ذخیره ملی‌شان خبر می‌دهند.

از سوی دیگر به گزارش تسنیم، بانک مرکزی روسیه با پیشنهاد مجلس خود به‌دنبال استفاده از ارز مجازی با پشتوانه طلا در معاملات است. در روزهای اخیر نیز ایگور سچین، مدیرعامل شرکت رزنفت روسیه نیز اظهار کرد که این شرکت می‌تواند در آینده نفت را با استفاده از ارز مجازی بخرد. البته سچین می‌گوید: «انعطاف‌پذیری بیشتر اغلب به معنای آسیب‌پذیری بیشتر است. دیجیتالی شدن خطراتی برای حفظ اسرار تجاری دارد و باعث لزوم ایجاد مکانیزم‌های نظارتی جدید و ذخایر اضافی می‌شود. امروزه شرکت‌های تکنولوژی پاسخ‌های خوبی برای این سؤالات اساسی ندارند». افزون براین، سه کشور چین، گرجستان و امریکا به مقام برترین‌های این حوزه در دنیا رسیده‌اند. کشور چین بالای ۶۰ درصد از استخراج ارز مجازی دنیا را در اختیار دارد و با استفاده از آن در دنیا دادوستد می‌کند. اکنون باید دید ایران چه تصمیمی برای ارزهای دیجیتال خواهد گرفت. آیا آن را قبول و قانونی می‌کند و برنامه‌ای برای استخراج ارز مجازی تدوین خواهد کرد یا خیر؟

دولت در حال بررسی است

سعید زرندی، معاون وزیر صنعت می‌گوید: «بسیاری از کشورها برای تولید این ارزهای دیجیتال تردید دارند. اما کنگره امریکا تلاش زیادی برای جلوگیری از تولید بیت کوین در ایران انجام می‌دهد. این نوع ارز ابزاری برای دور زدن تحریم‌ها به شمار می‌آید که البته امکان پولشویی در آن وجود دارد.»

زرندی به تسنیم توضیح می‌دهد: «تاجایی که بنده اطلاع دارم در تعدادی از کمیسیون‌های دولت این موضوع در دست بررسی است و قرار شده وزارتخانه‌های متعدد به همراه بانک مرکزی تصمیم‌گیری لازم را برای تعیین تکلیف تولید بیت کوین در کشور انجام دهند.»

پافشاری وزارت نیرو برای تعیین تکلیف بیت‌کوین

علاوه بر معاون وزیر صنعت، سخنگوی صنعت برق هم از تلاش دولت برای تعیین سیاست مرتبط با استخراج ارز دیجیتال خبر می‌دهد. مصطفی رجبی مشهدی به «ایران» می‌گوید: «سهم این بخش حدود 500 تا 600 مگاوات از مصرف برق کشور برآورد می‌شود که باید در مورد تعرفه برق مصرفی آنها تصمیم‌گیری شود. به نظر می‌رسد که تا پایان تیر تکلیف آن مشخص شود و وزارت نیرو به جد پیگیر موضوع است.»

وضعیت بیت‌کوین در ایران

استخراج بیت‌کوین که به نوعی وسیله مبادله در سطح جهانی شده است، با دستگاه‌هایی به‌نام ماینر انجام می‌شود که برای تولید هر واحد بیت‌کوین 72 هزار کیلووات برق مصرف می‌کند. روز گذشته یک انجمن موسوم به «انجمن بلاک چین ایران» که خود را نماینده استخراج‌کنندگان می‌داند، نیز اظهاراتی در مورد فعالیت ماینرها منتشر کرد که قابل توجه بود.

این انجمن می‌گوید در دنیا حدود ۴ میلیون و هفتصد هزار دستگاه در شبکه تولید بیت کوین فعال است که اگر میانگین مصرف هر دستگاه ۱٫۵ کیلووات باشد، کل مصرف شبکه در شرایط فعلی حدود ۷۰۰۰ مگاوات خواهد بود. با توجه به اظهارات این انجمن، اگرچه استخراج ارز مجازی در ایران به رسمیت شناخته نشده است اما نسبت به کل مصرف شبکه کم نیست. این انجمن اذعان می‌کند که حدود 1 درصد از پیک (اوج مصرف برق) کشور متعلق به مصرف این بخش است. امسال پیش‌بینی می‌شود که پیک برق به 58 هزار و 500 مگاوات برسد. با درنظر گرفتن این پیک، حدود 500 تا 600 مگاوات ماینرهای ایران برق مصرف می‌کنند؛ یعنی حدود یک چهاردهم تولید بیت کوین دنیا در ایران اتفاق می‌افتد و حدود 336 هزار دستگاه ماینر در ایران فعال است.

هجمه ناعادلانه

انجمن بلاک چین ایران که مدعی است در دوسال گذشته صنعت استخراج ارزهای دیجیتال وارد ایران شده و فعالیت خود را آغاز کرده، می‌گوید که هجمه‌ها به فعالان صنعت استخراج ارزهای دیجیتال در دو هفته اخیر ناعادلانه و غیرمنصفانه بوده و آنها برای عبور از پیک مصرف برق در روزهای گرم تابستان، ماینرها را خاموش کرده‌اند. این انجمن مدعی است که استخراج‌کنندگان رمز ارزها را نباید متهم اصلی افزایش مصرف برق دانست.

اما این در شرایطی است که وزارت نیرو مقابله با استخراج‌کنندگان رمز ارزها را از بابت استفاده از انشعاب غیر مجاز در دستور کار قرار داده است. چراکه استخراج‌کنندگان در حال سوء استفاده از برق ارزان با تعرفه کشاورزی و صنعتی و حتی رایگان در برخی از بخش‌ها هستند.

از ارزهای مجازی چگونه استفاده کنیم؟

علی سعدوندی

کارشناس اقتصادی

استخراج ارز مجازی (بیت‌کوین) در کشور ما نیازمند یک تصمیم‌گیری و سیاستگذاری جامع است. تا زمانی که جایگاه استخراج بیت‌کوین تعیین تکلیف نشود، این عملیات مانند کمپرسوری خواهد بود که رانت‌ها را جذب می‌کند. تدوین یک استراتژی کلان برای آن و همین‌طور در بخش انرژی می‌تواند کشور را به سمت یک اقتصاد دیجیتالی و تحریم‌ناپذیر سوق دهد.

رمزینه ارزها یکی از راه‌های دور زدن تحریم‌ها هستند که اگر بدرستی برای آن برنامه‌ریزی و به اصطلاح از رانت پاشی در بخش انرژی جلوگیری شود، می‌تواند به کمک اقتصاد ایران بیاید. برق ارزان از مصادیق این رانت پاشی است که شنیده می‌شود، وزارت نیرو برای اصلاح آن آستین‌ها را بالا زده و لایحه‌ای را به هیأت دولت داده است. اشکال و وقفه در قیمت‌گذاری صحیح انرژی، در بسیاری از بخش‌ها دردسر ساز بوده و اکنون با حل این موضوع و برطرف کردن ناکارآمدی سیاست‌های بخش انرژی کشور می‌توان حتی به استقبال ارز مجازی رفت.

بیت‌کوین یا همان ارز مجازی که اکنون به‌خاطر استفاده از برق یارانه‌ای مشکل آفرین شده است، با اصلاحاتی می‌تواند تبدیل به ابزار مبادله در شرایط تحریم شود. بسیاری از کشورهای جهان امروزه در حال حرکت به این سمت و کاهش نقش دلار در معاملات و تجارت خود هستند. خوشبختانه تمام طرف‌های تجاری ما نیز بیت‌کوین را قبول دارند. برای مثال چین و ترکیه از فعال‌ترین‌ها در این عرصه‌اند و روسیه نیز در حال حرکت به این سمت است. پیش‌بینی می‌شد که ایران نیز بعد از اعمال تحریم به این سمت حرکت کند که هنوز سیاست دقیقی درباره آن اتخاذ نشده است. شاید به این خاطر که سیاست‌های جامع انرژی همچنان بلاتکلیف مانده است. اما اکنون زمان آن رسیده که با اتخاذ سیاست‌های جامع از رانت تولید ارز مجازی جلوگیری کنیم و به سمت افزایش صادرات غیر نفتی انرژى در قالب رمزینه ارز و ایجاد ابزاری برای تجارت بین‌المللی حرکت کنیم. اگرچه اقتصاد ایران به نوعی اقتصاد بسته محسوب می‌شود اما نیاز کشورمان به جهان صفر نیست و ارز مجازی می‌تواند در این مسیر به ما کمک برساند.