گزارش وزارت راه وشهرسازی از جزئیات طراحی و مطالعات آماده‌سازی زمین

 راهبرد فرآوری و ساخت اراضی یکی از راهبردهایی بوده که وزارت راه و شهرسازی به منظور تنظیم زمین در دستور کار قرار داد. در همین راستا نیز تولید و ساخت مسکن مشارکتی، آماده سازی زمین، تامین مسکن خانوارهای دومعلول و بیشتر، تامین اراضی برای ساخت واحدهای مسکونی اجتماعی و تامین اراضی برای خانوارهای میان‌درآمد و کم‌درآمد و ادای حقوق شهروندان در تامین نصاب مالکانه با ایجاد یگان حفاظت از اراضی در دستور کار قرار گرفت.

بر اساس گزارش مرکز توسعه و سیاست‌های راهبردی وزارت راه و شهرسازی مجموعه اقدامات و سیاستگذاری وزارتخانه در موضوع تنظیم زمین در رابطه با آماده سازی زمین، تامین مسکن خانوارهای دومعلول و بیشتر و همچنین تامین اراضی برای ساخت واحدهای مسکونی اجتماعی و تامین اراضی برای خانوارهای میان‌درآمد و کم‌درآمد به شرح زیر است:

آماده‌سازی زمین

- امکان‌سنجی اراضی مستعد جهت توسعه شهری

- تدوین و بازنگری دستور العمل­‌های امکان‌سنجی بر اساس سیاست­‌ها و قوانین روز

- ایجاد کمیته­‌های تخصصی جهت بررسی طرح­ها

- تصویب گردش کار عملیات آماده‌سازی از طریق مشارکت، پیمانکاری نقدی و غیر نقدی

- تشکیل جلسات سرمایه­‌گذاری و نحوه مشارکت بخش خصوصی و بررسی و تصویب طرح­‌ها

- تشکیل کمیته­‌های فنی مشتمل بر اعضا دفاتر مهندسی ستاد و ادارات کل با دعوت از مدرسین دانشگاهی

- عقد قراردادهای اجرایی بر اساس بسته‌های ابلاغی به مقدار 1700 هکتار

- ابلاغ دستورالعمل­‌های مشارکت در بسته­‌های تنظیمی

- کنترل و نظارت پروژه­‌های اجرایی توسط مشاورین ذی‌صلاح

- تشکیل کمیته­‌های تعیین تکلیف جهت رفع مشکلات موجود

- تأمین منابع مالی از محل درآمدهای نقدی یا اراضی موجود در ادارات استانی

- تنظیم برنامه مالی اجرایی پروژه­‌ها و ابلاغ در قالب برنامه اجرایی سالیانه

- ارزیابی عملکرد پروژه­‌ها در بازه‌های 3 ماهه جهت رفع موانع و تسهیل در امر اجرا

- آموزش عوامل­‌ستادی و استان جهت بهبود دراجرای سیاست­‌ها، بخشنامه­‌ها، آیین­‌نامه و دستورالعمل­‌های موجود

- اخذ مصوبات هیأت‌دولت درخصوص مجوز جهت کمک به آماده­‌سازی­‌های مسکن مهر (محوطه سازی، دیوارهای حائل، راه های متری و ...) به مبلغ 4000 میلیارد ریال از محل درآمدها و امکانات ادارات استانی.

- پرداخت قدرالسهم هزینه­‌های آماده­‌سازی اراضی سهم دولت به مجریان آماده­‌سازی مسکن مهر.

طراحی و مطالعات آماده‌سازی زمین نیز به شرح زیر است:

- تشکیل­ کمیته­‌های فنی بررسی و تصویب طرح­های آماده­‌سازی زمین و ساخت و ساز در ادارات کل راه و شهرسازی استان­ها.

- بررسی و تصویب طرح­‌های ساختمانی و آماده سازی زمین.

- تهیه و ابلاغ گردش کار تخریب و نوسازی خانه‌­های سازمانی در شهرهای محروم، مرزی و زیر 25 هزار نفر جمعیت و راهبری پروژه­‌های مربوطه.

- انجام طرح تحقیقاتی با عنوان" تدوین الزامات پدافند غیرعامل در طرح­های آماده‌سازی زمین".

- انجام طرح تحقیقاتی " تهیه طرح­های آماده سازی زمین با رویکرد طراحی شهری".

- تهیه ویرایش چهارم آئین‌نامه زلزله کشور (استاندارد2800 ).

تامین مسکن خانوارهای دومعلول و بیشتر

به دنبال نتایج حاصل از بازنگری در طرح جامع مسکن مقرر است تأمین مسکن خانوارهای هدف دولت در قالب بسته­های برنامه­ای متفاوت انجام پذیرد. تأمین مسکن خانوارهای دارای دو معلول و بیشتر یکی از این برنامه­ها است. انعقاد تفاهم­نامه کمک به تأمین مسکن معلولین فاقد مسکن، براساس این تفاهمنامه زمین مناسب برای تأمین مسکن 7759 خانوار تحت پوشش بهزیستی در مناطق شهری که حداقل 2 فرد معلول دارند، تأمین خواهد شد.

ضرورت انجام طرح- ایجاد هم­پیوندی میان برنامه­های تأمین مسکن با برنامه­های رفاه اجتماعی یکی از موکدات طرح جامع مسکن می­باشد. انعقاد تفاهم­نامه کمک به تأمین مسکن معلولین فاقد مسکن با مشارکت بنیاد مستضعفان، سازمان ملی زمین و مسکن، سازمان بهزیستی و انجمن خیرین مسکن ساز ایران نیز زاییده این تفکر است.

اهداف طرح- سازمان ملی زمین و مسکن در راستای اجرای صحیح تفاهم‌نامه و تأمین مسکن خانوارهای هدف این برنامه وظایف زیر را عهده دار شده است

- احراز شرایط متقاضیان معرفی شده

- تأمین زمین مورد نیاز در شهرها از محل منابع موجود

بر این اساس، عملکرد سال 1395 به شرح زیر است:

- بررسی و تأیید شرایط 6160 خانوار مددجوی معرفی شده.

- تخصیص و انعقاد قرارداد واگذاری زمین با خیرین مسکن ساز استان­ها برای 485خانوار تحت پوشش بهزیستی.

عملکرد دولت یازدهم

- بهسازی و مناسب سازی بیش از 2329 واحد مسکونی اختصاص یافته به مددجویان.

- رفع موانع اجرایی 790 واحد مسکونی اختصاص یافته به معلولین معزز از مساکن مهر در حال ساخت.

- احراز شرایط بیش از 10000 متقاضی معرفی شده توسط بهزیستی و سایر نهادها.

- تخصیص زمین مناسب برای 2972 واحد مسکونی و واگذاری آن به نهادهای ذیربط برای ساخت.

- شروع عملیات اجرایی بیش از 1971 واحد مسکونی در اراضی تخصیصی.

- تعیین تکلیف 900 واحد از 1660 واحد مسکونی شهری واگذار شده از پروژه های قبلی سازمان و آماده ننمودن آنها به منظور تحویل به افراد مربوطه.

- واگذاری قطعی معادل 3207 واحد مسکونی به خانوارهای واجد شرایط طرح.

تامین اراضی برای ساخت واحدهای مسکونی اجتماعی و تامین اراضی برای خانوارهای میان‌درآمد و کم‌درآمد

تأمین اراضی برای ساخت واحدهای مسکونی اجتماعی و همچنین تأمین اراضی برای خانوارهای میان درآمد و کم درآمد در قالب سیاست­‌های اقتصاد مقاومتی از دیگر کارهایی بود که انجام شد.

در مصوبه مسکن اجتماعی تأمین زمین برای ساخت مسکن ملکی- اجاری بر عهده وزارت راه و شهرسازی (سازمان ملی زمین و مسکن و شهرهای جدید) قرار گرفته و بر اساس برنامه اعلام شده از سوی بنیاد مسکن (متولی مسکن اجتماعی)، در سال 1396می­بایست به میزان 250 هکتار زمین مناسب برای 25000 واحد مسکونی تامین گردد تا 4 درصد آن (معادل 10 هزار واحد) به مسکن اجتماعی اختصاص یابد. لذا سازمان ملی زمین و مسکن طی بخشنامه شماره ۵۲۱۱۸/۹۵/۶۰۰ مورخ ۱۳۹۵.۱۲.۲۴تفکیک استانی این تعداد را به استان­ها ابلاغ کرده است. گرچه در استان­‌های دارای شهر جدید بخشی از این وظیفه برعهده شرکت عمران شهرهای جدید است. همانگونه که قبل از این نیز عنوان شد محور هشتم طرح جامع برای اولین بار به برآورد زمین مورد نیاز برای تأمین مسکن خانوارهای کم درآمد و سایر خانوارها به تفکیک شهرهای کشور تا افق 1405 پرداخته است. بر این اساس و در راستای اجرای سیاست­‌های اقتصاد مقاومتی، سازمان ملی زمین و مسکن بخشی از برنامه اجرایی خود را به تأمین زمین لازم برای تأمین نیاز مسکن خانوارهای کم درآمد و میان درآمد اختصاص داده است.

در سال 1395 و طبق مصوبات دبیرخانه ستاد اقتصاد مقاومتی، معاونت ساختمان و مسکن وزارت متبوع عهده دار برنامه "رونق بخش مسکن" شد و هریک از سازمان­های تابعه برنامه خود را برای رونق در بخش مسکن اعلام کردند. در این راستا سازمان ملی زمین و مسکن تأمین زمین به ظرفیت 55 هزار واحد مسکونی برای خانوارهای کم درآمد و میان درآمد را پیش‌بینی کرد. این برنامه برای سال جاری معادل 108 هزار واحد مسکونی در نظر گرفته شده و در قالب تأمین زمین برای مسکن اقشار ویژه، خانوارهای دارای دو معلول، مسکن اجتماعی، صندوق­های زمین و ساختمان و واحد های مشارکتی تعریف شده است.

در رابطه با مسکن اجتماعی، حمیدرضا عظیمیان معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن در تازه ترین اظهار نظر خود اعلام داشت: با کمیته امداد امام‌خمینی و بنیاد مسکن انقلاب‌اسلامی در حال رایزنی هستیم تا مسکن‌های‌مهر فاقد متقاضی را برای خانواده‌های دومعلول و یا افرادی که واجد شرایط دریافت مسکن اجتماعی هستند اختصاص دهیم.

وی افزود: سازمان آمادگی دارد تا مسکن‌های‌مهر فاقد متقاضی را به صورت تفاهمات و توافقاتی دو جانبه در اختیار کمیته امداد و یا بنیاد مسکن انقلاب اسلامی برای اجرای طرح مسکن اجتماعی قرار دهد. (جزئیات بیشتر را اینجا بخوانید.)

حق شناس معاون مسکن شهری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با اعلام واگذاری 300 هزار واحد مسکن مهر شهرهای زیر 25 هزار نفر از طریق فروش اقساطی به متقاضیان از آمادگی کامل آن بنیاد برای اجرای طرح مسکن اجتماعی خبر داد. (جزئیات بیشتر را اینجا بخوایند.)