سایه‌استراتژیست‌پیر‌بر سرکاخ سفید پشت پرده دیدار ترامپ و کسینجر چه بود؟
سعید سبحانی در مثلث نوشت:
دیدار اخیر رئیس‌جمهور ایالات متحده و هنری کسینجر، وزیر امور خارجه اسبق این کشور و یکی از استراتژیست‌های مطرح حوزه سیاست خارجی آمریکا، بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های غربی داشته است. در این دیدار، در خصوص نحوه مواجهه ایالات متحده با برجام و همچنین مساله هسته‌ای کره‌شمالی میان دو طرف گفت‌وگوهایی صورت گرفته است. نکته قابل تامل اینکه این دیدار در غیاب وزیر امور خارجه آمریکا یعنی رکس تیلرسون برگزار شده است. به تازگی شاهد تشدید تنش‌ها میان رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه آمریکا هستیم. ترامپ در این دیدار ضمن تقدیر از «کسینجر»، وی را «هوش سرشار» توصیف کرد. در هر حال، هم‌اکنون بار دیگر شاهد حضور پررنگ هنری کسینجر در عرصه سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا هستیم. این در حالی است که در دوران ریاست‌جمهوری اوباما، این حضور تا اندازه زیادی کمرنگ بوده است.
هنری کسینجر ۹۳ ساله، همچنان سعی دارد در سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا نقش منحصر به فردی را ایفا کند. پیروزی دونالد ترامپ و جمهوریخواهان در انتخابات ریاست‌جمهوری هشتم نوامبر امسال بار دیگر وزیر امور خارجه دولت نیکسون را در خصوص باز‌گشت نرم به کاخ سفید امیدوار ساخته است. کسینجر، استقرار دولت ترامپ را مترادف با ایجاد بستری می‌داند که بتواند تئوری‌های خود را در بطن آن
جاری سازد. با این حال، مشخص نیست که میان مشی فعلی ترامپ در راس معادلات سیاسی و اجرایی آمریکا و توصیه‌های هنری کسینجر به وی در عرصه سیاست خارجی، تا چه اندازه‌ای تناسب وجود دارد.
طی هفته‌ها و حتی ماه‌های گذشته، هنری کسینجر ملاقات‌هایی مستمر با دونالد ترامپ داشته و به وی در خصوص نحوه مواجهه با تحولات بین‌المللی مشاوره داده است. «مهار چین» اصلی‌ترین دغدغه هنری کسینجر محسوب می‌شود. از سوی دیگر، هنری کسینجر نسبت به تمایل دونالد ترامپ مبنی بر ایجاد روابط نزدیک با مسکو آگاه است. بنابراین، توصیه استراتژیک کسینجر به ترامپ ترکیبی از این دو گزاره و واقعیت است؛ ایجاد روابط نزدیک با روسیه در راستای مهار پکن.کسینجر بر خلاف زبیگنیو برژینسکی که رویکردی واقع‌گرایانه‌تر نسبت به مسائل جاری در نظام بین‌الملل دارد، همواره بر ابرقدرت بودن ایالات متحده آمریکا تاکید دارد! این در حالی است که بنابر اعتراف اکثریت قریب به اتفاق تئوریسین‌ها و سیاستمداران آمریکایی، دوران نظام تک‌قطبی دیگر به سر آمده است.
ترامپ در جریان رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2016 میلادی وعده داده بود که بار دیگر، جایگاه ایالات متحده در نظام بین‌الملل را احیا کند. یکی از وجوه اشتراک کسینجر و ترامپ، سیر آنها در همین فضای توهم‌آمیز است! فضایی که حول محور ابرقدرت بودن آمریکا شکل گرفته است. در هر حال، هم‌اکنون کسینجر به صورتی پررنگ‌تر به عرصه سیاست خارجی آمریکا بازگشته است تا در قالب یک تئوریسین و استراتژیست سیاست خارجی، تجربیات خود را در اختیار دولت ترامپ قرار دهد. رویکرد خصمانه ترامپ در مقابل پکن (که خود را در جریان تماس تلفنی وی با مقامات تایوان نشان داد) می‌تواند بازتابی از دیدارهای وی با هنری کیسینجر باشد.
د‌رهر حال، چنانچه برژینسکی در دوران ریاست‌جمهوری اوباما نقش پشت پرده پررنگی در سیاست خارجی آمریکا داشت، هم‌اکنون نوبت به کسینجر رسیده است تا این نقش آفرینی را در دولت ترامپ ایفا کند.
بسیاری از تحلیلگران مسائل بین‌الملل در صددند تا نقش واقعی کسینجر در عرصه سیاست خارجی ایالاتمتحده آمریکا را در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ مورد سنجش و ارزیابی قرار دهند. به راستی کسینجر از چه وزنی در این معادله برخوردار است؟ آیا ترامپ به توصیه‌های کسینجر در تقابل با دیگر بازیگران نظام بین‌الملل به صورت دقیق و مو به مو عمل خواهد کرد یا در آینده‌ای نزدیک، کسینجر نیز به جمع منتقدان رفتار ترامپ در حوزه سیاست خارجی آمریکا خواهد پیوست؟ فعلا شواهد موجود نشان می‌دهد که ارتباط خوبی میان ترامپ و کسینجر برقرار است. در شرایطی که بسیاری از نومحافظه‌کاران از جمله جان بولتون عملا از سوی کاخ سفید طرد شده‌اند، کسینجر همچنان‌جایگاه خود را به‌عنوان یک استراتژیست در حوزه سیاست خارجی ایالات متحده حفظ کرده است.
یکی دیگر از دغدغه‌های ترامپ، مساله نحوه مواجهه یا تعامل با روسیه است. چنانچه منابع خبری گزارش داده‌اند، در خصوص روسیه نیز هنری کسینجر به ترامپ توصیه‌هایی کرده است. برخی از این اقدامات شامل به رسمیت شناختن تسلط روسیه در جمهوری‌های سابق شوروی از جمله اوکراین، بلاروس، گرجستان و قزاقستان است. لغو تحریم‌های روسیه به خاطر بحران اوکراین در ازای خارج شدن نیروهای طرفدار روسیه از شرق اوکراین از دیگر توصیه‌های کسینجر به ترامپ
بوده است.
به نظر می‌رسد برخی از توصیه‌های کسینجر به ترامپ در خصوص روسیه قابلیت عملیاتی‌شدن نداشته باشد. برخی از این موارد با مقاومت کنگره آمریکا و حتی مقامات ارشد حزب جمهوریخواه مواجه خواهد شد. با این حال، باید در انتظار نشست و بازتاب توصیه‌های کسینجر به ترامپ را در سیاست خارجی آمریکا
مشاهده کرد.
هنوز از محتوای دیدار اخیر رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا و هنری کسینجر گزارش دقیقی منتشر نشده است. با این حال برگزاری این دیدار در آستانه انتشار گزارش ترامپ در خصوص برنامه هسته‌ای ایران (خطاب به کنگره)، به معنای آن است که کسینجر در تهیه این گزارش نقش داشته یا در خصوص آن به صورت مستقیم و صریح اعمال نفوذ کرده است. در هر حال باید در انتظار آثار و تبعات حضور کسینجر در کنار ترامپ ماند. اگرچه او هم‌اکنون 93 سال سن دارد اما سعی دارد آخرین تجربیات خود در عرصه سیاست خارجی آمریکا را به ترامپ منتقل کند. با این حال نباید این حقیقت را فراموش کرد که بسیاری از تجربیات کسینجر در عرصه سیاست خارجی آمریکا موفقیت‌آمیز نبوده است!
از این رو حضور کسینجر در کنار ترامپ به معنای حلول روح عقلانیت در کالبد سیاست خارجی آمریکا نیست، چنانچه از زمان حضور ترامپ در کاخ سفید تا کنون نیز شاهد بروز رفتارهای عقلانی و منطقی از سوی رئیس‌جمهور ایالاتمتحده آمریکا نبوده‌ایم. تقابل ترامپ با برجام و پیمان آب و هوایی پاریس و تشدید منازعات آمریکا و کره‌شمالی و ادامه سیاست‌های جنگ‌طلبانه آمریکا در منطقه غرب آسیا نشان‌دهنده همین
موضوع است.
دیدگاه تان را بنویسید