شلیک به روایت رسمی

علی محبی ‌در مثلث نوشت:

دونالد‌ ترامپ، رئیس‌جمهور جنجالی ایالات متحده آمریکا هفته گذشته اجازه انتشار بخشی از اسناد ترور جان‌اف کندی را پس از گذشت 54 سال از آن واقعه صادر کرد. در واقع‌ ترامپ تا پیش از پایان مهلت زمانی کنگره برای اعلام آزادسازی اسناد ترور جان‌ اف کندی، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا، اجازه انتشار بخشی از اسناد مرگ وی را منتشر کرد.

در این راستا سی ان ان گزارش داد که‌ ترامپ، به‌رغم اینکه تحت فشار نیروهای امنیتی قرار داشت، اجازه داد بخش‌های غیرحساس آن منتشر شود. به این ترتیب ۲۸۰۰ پرونده مربوط به ترور جان اف کندی با مجوز‌ ترامپ منتشر شد. او اما به دلیل به خطر افتادن امنیت ملی اجازه انتشار مابقی پرونده‌ها را نداد.‌

ترامپ قبل از انتشار این اسناد در توئیتی نوشته بود: «موضوع، کسب اطلاعات بیشتر است و من به‌عنوان رئیس‌جمهوری اجازه خواهم داد تا موانع طولانی‌مدت اسناد طبقه‌بندی شده جان‌اف‌کندی برداشته شود.»‌ ترامپ بر این باور است که رفع موانع از انتشار اسناد طبقه‌بندی شده می‌تواند موجب شود مستندات دیگری که از آن دریغ شده است بیشتر مورد توجه قرار گیرد. یکی از مقامات کاخ سفید می‌گوید: «رئیس‌جمهوری معتقد است که این اسناد باید به‌طور شفاف و کامل در دسترس مردم باشد، مگر اینکه آژانس‌های اطلاعاتی رئیس‌جمهوری را متقاعد کنند که انتشار این اسناد به امنیت ملی لطمه وارد می‌کند.» ترور کندی در شهر دالاس ایالت تگزاس باعث به راه افتادن تئوری‌های توطئه فراوانی از ۵۴ سال پیش به این سو شد.

از نیم‌قرن پیش تا به‌حال، سوال‌های بسیاری افکار‌عمومی و ذهن نخبگان و مورخین آمریکایی را در ارتباط با ترور کندی به خود مشغول کرده؛ از جمله اینکه قاتل واقعی کندی چه کسی بوده است؟

کنگره آمریکا در سال ۱۹۹۲ میلادی قانونی را تصویب کرد که همه پنج میلیون صفحه مدارک مربوط به تحقیق درباره ترور جان کندی تا ۲۵ سال بعد منتشر نشوند. تنها کسی که اجازه داشت جلوی انتشار این اسناد را بعد از آن تاریخ بگیرد، رئیس‌جمهوری آمریکا است.

پنجشنبه ۲۶ اکتبر ۲۰۱۷ موعد مقرر به پایان رسید اما‌ ترامپ به‌رغم آنکه پیش‌تر وعده انتشار همه این اسناد را داده بود، آنها را درست و کامل منتشر نکرده است. پیش‌تر ۹۰ درصد از این اسناد منتشر شده بودند.

گزارش شده که وزارت‌خارجه، سازمان اطلاعاتی آمریکا (سی‌آی‌ای)، پلیس فدرال آمریکا (اف‌‌بی‌آی) و سازمان‌های دیگر،‌ ترامپ را متقاعد کرده‌اند که از خیر انتشار کامل اسناد بگذرد.

این گزارش‌ها به استدلال کسانی کمک می‌کند که معتقد بودند بخش‌هایی در دولت آمریکا از همان سال‌ها قصد لاپوشانی ماجرای ترور را داشتند.‌ ترامپ در فرمانی به سازمان‌های ذی‌ربط نوشته که حق مردم آمریکا است که از کم‌و‌کیف این ماجرای تاریخی آگاه شوند و برای همین دستور برملا شدن همه اسناد را صادر می‌کند.

منتها‌ بخشی از این اسناد تا شش ماه دیگر فاش نمی‌شوند. در این مدت قرار است که گروه‌هایی این اسناد را دوباره مرور کنند تا به رئیس‌جمهوری گزارش بدهند که آیا سایر اسناد می‌تواند منتشر شود یا خیر. امکان دارد که بعد از روز موعود که بیست و ششم آوریل است، باز هم این اسناد از انظار پنهان بماند.

مقام‌های کاخ سفید گفته‌اند که دونالد‌ ترامپ چندان راضی نبوده که این فرصت شش ماهه داده شود. شاید برای همین باشد که در متن پیامش نوشته شده است: «من امروز چاره‌ای ندارم جز اینکه با بررسی دوباره موافقت کنم تا آنکه اجازه دهم صدمات غیرقابل جبرانی به امنیت ملی ما وارد شود.» و‌بسایت آرشیو ملی آمریکا، این اسناد را منتشر خواهد کرد.

کندی در ۲۲ نوامبر سال ۱۹۶۳ در حالی که با اتومبیل سرباز از خیابان‌های دالاس می‌گذشت به ضرب گلوله کشته شد. فرماندار تگزاس، جان کانلی، که جلوی رئیس‌جمهوری نشسته بود زخمی ‌شد و یک افسر پلیس به نام «جی دی تیپیت» هم بعد از آن کشته شد. «لی ‌هاروی اسوالد» به اتهام قتل کندی و تیپیت بازداشت شد. او اتهام‌ها را رد کرد و خودش را یک انسان «ساده‌لوح» خواند. ترور جان اف کندی در روز 23 اکتبر سال 1963 در شهر دالاس ایالت تگزاس گرچه شوک بزرگی را به همراه آورد، اما ‌انبوهی از سوالات را نیز به همراه آورد. روایت رسمی دولت آمریکا از این رویداد، کشته‌شدن رئیس جمهوری وقت توسط «لی‌هاروی اوسوالد» بود که وی نیز روز بعد از ترور رئیس‌جمهوری، هنگامی ‌که در حال انتقال به دادگاه بود و در میان حلقه‌ای از محافظان و خبرنگاران قرار داشت، توسط «جک روبی»

به قتل رسید.

هیات تحقیق وارن، در سپتامبر ۱۹۶۴ گزارشی منتشر کرد که در آن گفته شده بود لی‌هاروی اسوالد از ساختمان کتابداری شلیک کرده بود. در این گزارش آمده بود که هیچ مدرکی دال بر دست داشتن اسوالد و روبی در یک توطئه به دست نیامده است. مجلس نمایندگان آمریکا در سال ۱۹۷۹ تحقیقی درباره این ترور انجام داد و در آن نوشت که به احتمال زیاد دو تیرانداز در این ماجرا دست داشته‌اند. لی‌هاروی اسوالد از تفنگداران دریایی بود و خود را مارکسیست می‌خواند. در سال ۱۹۵۹ به اتحاد جماهیر شوروی سفر کرده بود و تا ۱۹۶۲ در آنجا می‌زیست. در شهر مینسک زندگی می‌کرد و ‌زندگی‌ا‌ش را با کار در یک کارخانه تولید رادیو و تلویزیون می‌چرخاند. همسرش را هم در خیابان‌های همان شهر برای نخستین بار دیده بود. هیات تحقیقاتی وارن دریافته بود که او دو ماه پیش از کشته شدن کندی، در مکزیکو‌سیتی به سفارتخانه‌های روسیه و کوبا رفته بود.

  تئوری توطئه

بعضی‌ها می‌گویند که تیرانداز دومی‌ هم بوده است. عده‌ای می‌گویند آن تیری که کندی را کشته از روبه رو شلیک شده است و نه از پشتش. بعد از دستگیری، گونه اسوالد را با پارافین آزمایش کردند اما اثری از اینکه او با تفنگ شلیک کرده باشد به دست نیاوردند. اما قابل استناد بودن آزمایش پارافین زیر سوال است. کانلی بعدا گفت که با گلوله‌ای مشابه با کندی هدف قرار نگرفته بود. این مدعا با گزارش هیات وارن در تضاد بود.

برخی در این رابطه به تئوری توطئه معتقدند. گفته می‌شود که در کشته شدن کندی سازمان سی آی ای نقش داشته است و به همین منظور جلوی انتشار اسناد تاکنون گرفته شده است. با لغو دستور‌ ترامپ مبنی بر انتشار کامل اسناد حالا موضع کسانی که به تئوری توطئه معتقدند تقویت شده است. قسمت پنهان ماجرا اما به سفر اسوالد به مکزیک باز‌می‌گردد. اسوالد که قاتل کندی خوانده می‌شود دو هفته پیش از کشته‌شدن سی و پنجمین رئیس‌جمهوری آمریکا به مکزیکوسیتی سفر می‌کند و برخی می‌گویند او در این شهر با نیروهای اطلاعاتی شوروی دیدار داشته است. مورخانی که در مورد قتل مرموز سی و پنجمین رئیس‌جمهوری آمریکا تحقیق داشته‌اند، بر این باورند که انتشار کامل اسناد منجر به ترکیدن بمبی نخواهد شد اما آزادسازی این اسناد می‌تواند بر جنبه‌های تحقیقاتی و تاریک این پرونده، به ویژه زندگی اسوالد و سفر مرموزی که وی به مکزیکوسیتی پیش از قتل کندی داشته است، نور بیشتری بتاباند. برخی اما می‌گویند انتشار این اسناد می‌تواند به برآشفتگی در مکزیک بینجامد و رابطه مکزیک و ایالات متحده را بیش از پیش

 تخریب کند.

برخی می‌گویند باتوجه به اینکه کندی تمایل به حمله موشکی به کوبا داشته است، کشته شدن وی موجب شده است تا از این حمله جلوگیری شود.

با این حال با انتشار همین مقدار از اخبار نیز نکات قابل توجهی برای تحلیلگران و مورخان به دست آمده است. به‌عنوان مثال ریچارد هلمز، مدیر سابق سی آی‌ای بر این باور بوده است که کشته شدن کندی در واقع به تلافی کشته شدن رئیس-جمهوری ویتنام صورت گرفته است. این سند مربوط به سال 1975 بوده است. در این سند آمده است: پرزیدنت جانسون عادت داشت که هر جا می‌رود بگوید که کندی به دلیل کشته شدن دایم، رئیس‌جمهوری ویتنام ‌ترور شده است. در این اسناد همچنین مشخص شده است که سازمان سی آی ای قصد داشته است تا از طریق گروه‌های مافیایی کاسترو را به قتل برساند. در این راستا این سازمان قصد داشته است تا 150هزار دلار به قاتل کاسترو پرداخت کند. این در حالی است که سازمان سی آی ای نمی‌توانسته است گروهی از مافیا را بدون موافقت وزارت دادگستری آمریکا برای قتل کاسترو به کار بگیرد.

  واکنش عجیب شوروی

در این اسناد اما نکته‌ای که مورخان را شگفت زده کرده این بود‌ ‌که شوروی پس از شنیدن خبر مرگ کندی به‌شدت شوکه شده است و به همین منظور ناقوس کلیساها را به صدا در آورده است. تحلیلی که شوروی از قتل کندی داشته بر این مبنا بوده است که سی‌و‌‌پنجمین رئیس‌جمهوری ایالات متحده را گروه‌های دست راست افراطی کشته‌اند تا با یک کودتا قدرت را در دست خود بگیرند. شوروی همچنین به کارشناسان خود دستور داده بود تا پیام‌های سخنرانی پرزیدنت جانسون را پس از مرگ کندی تجزیه و تحلیل کنند. همچنین در سندی دیگر از محتوای منتشر شده مشخص شده است که اف ‌بی‌ آی یک روز پیش از کشته‌شدن اسوالد پیام تهدید‌آمیزی مبنی بر قتل اسوالد دریافت کرده‌اند و او در نهایت توسط روبی صاحب یک باشگاه شبانه کشته شد.

  ادعای ‌بی‌اساس

از سوی دیگر‌ ترامپ در طول مبارزات انتخاباتی خود در سال ۲۰۱۶، یک ادعای ‌بی‌اساس در مورد پدر تد کروز که آن زمان رقیب انتخاباتی وی بود مطرح کرد و گفت که پدرش با لی‌ هاروی اسوالد در قتل جان‌اف کندی مشارکت داشته است. ادعایی که هرگز پیگیری نشد و‌ ترامپ نیز بابت آن عذرخواهی نکرد. راجر استون، مشاور طولانی‌مدت‌ ترامپ که در کارزار انتخاباتی وی را همراهی و کمک می‌کرد، یکی از طرفداران سرسخت تئوری‌های توطئه است و در کتاب خود مدعی شده است که پرزیدنت لیندون‌ بی‌جانسون، معاون جان‌ اف کندی در قتل او نقش داشته است.

  نقش سازمان سیا

جرالد پوزنر، نویسنده کتاب «یک پرونده مختومه‌؛ لی‌هاروی اسوالد و قتل کندی» به سی ان ان می‌گوید: «هیچ مدرک مستند قابل توجهی پیدا نخواهد شد. اما اگر کسی فکر می‌کند که انتشار این اسناد موجب می‌شود تا این نظریه ثابت شود که در روز قتل کندی سه یا چهار تیرانداز در آنجا وجود داشته‌اند، در مسیر خطایی حرکت می‌کند.» پوزنر ادامه می‌دهد: «اسوالد این کار را به‌تنهایی انجام داده است. اما نکته مهم در انتشار اسناد این است که تاریخ در این پرونده تکمیل می‌شود و نشان می‌دهد که ‌بی‌دلیل اف ‌بی‌آی و سیا این اسناد را مکررا مخفی نگه داشته‌اند.» پوزنر می‌گوید برخی تئوری‌های توطئه، سیا را پشت ترور کندی می‌دانند؛ اما هدف این سازمان کشتن فیدل کاسترو رهبر کوبا بوده نه ترور جان‌ اف کندی. او می‌افزاید: «اعضای سازمان سیا هفت بار برای کشتن کاسترو اقدام کردند اما در این هفت بار حتی نتوانستند وی را زخمی‌ کنند. آنها هرگز نتوانستند کاسترو را خلاص کنند اما بعید است آنها جزو کسانی باشند که در دالاس یک جنایت به تمام معنا انجام داده باشند و برای من قابل قبول نیست بعد از ۵۴ سال که از مرگ کندی می‌گذرد این نظریه را بپذیرم که سیا در قتل وی نقش داشته و هنوز یک مدرک مستدل پیدا نشده است.»

کن‌ هاگز، محقق ریاست‌جمهوری در مرکز میلر در دانشگاه ویرجینیا نیز می‌گوید که انتشار این اسناد می‌تواند به زوایای تاریک تلاش سیا برای کشتن فیدل کاسترو نور بتاباند و همچنین می‌تواند ثابت کند که آمریکا در کمک به کودتای رهبر ویتنام جنوبی در سال ۱۹۶۳ نقش داشته است. او می‌گوید مورخان زیادی وجود دارند که منتظر چنین روزی بودند تا به اسناد بیشتری دست پیدا کنند، کسانی که قاعدتا جزو طرفداران تئوری

 توطئه نیستند.