تکرار خطای بزرگ مهره‌های تلآویو در بیروت نقش سمیر جعجع در پشت پرده تحولات لبنان
حسن خانعلی در مثلث نوشت:
اگرچه سعد‌الدین حریری، نخست‌وزیر لبنان هم‌اکنون به این کشور بازگشته است اما تاملی بر بازی سمیر جعجع، یکی از عوامل خطرناک موساد در بیروت، می‌تواند گویای بازی هدفمند و هماهنگی باشد که از سوی جعجع و ریاض و تلآویو طراحی شده است. سمیر جعجع همچنان به بازی خود در زمین تلآویو ادامه می‌دهد. این بازی خطرناک را وی بارها صورت داده و در بسیاری از موارد نیز با شکست مواجه شده است. با این حال به نظر می‌رسد این بار جعجع دست به قمار سیاسی و امنیتی خطرناکی زده است که البته فرجامی جز ناکامی ندارد.
نام سمیر جعجع برای بسیاری از افرادی که تحولات داخلی لبنان را دنبال می‌کنند کاملا آشناست. این سیاستمدار و چریک 65 ساله لبنانی که یکی از رهبران جریان 14 مارس محسوب می‌شود، از قدیمی‌ترین هم‌پیمانان رژیم‌صهیونیستی و عربستان سعودی در بیروت محسوب می‌شود. نکته قابل تامل اینکه جعجع در ۲۴ آوریل ۱۹۹۴ به اتهام دست داشتن در انفجار کلیسای «سیده نجات» که در اثر آن ۱۱ نفر کشته و تعدادی مجروح به جا ماند، به زندان افتاد اما با لابی‌های تلآویو و اعمال نفوذ برخی مقامات لبنانی وابسته به عربستان و فرانسه از زندان آزاد شد. سمیر جعجع افرادی مانند رشید کرامی، نخست‌وزیر اسبق لبنان و تعدادی دیگر از سیاستمداران و نظامیان لبنانی را به قتل رسانده است. در هر حال، همچنان از جعجع به‌عنوان یکی از عوامل اصلی تلآویو و ریاض در بیروت یاد می‌شود.
مواضع سمیر جعجع طی روزهای اخیر و خصوصا پس از استعفای سعد‌الدین حریری در نوع خود قابل تامل است. رهبر حزب نیروهای لبنانی در این خصوص می‌گوید: «من از استعفای سعد حریری، نخست‌وزیر لبنان تعجب نکردم. برخی طوری به این مساله نگاه می‌کنند که انگار زاییده امروز است اما این اقدام نتیجه انباشه شدن اقدامات خلاف قانون گروه ۸ مارس و حزب الله لبنان است! من احساس می‌کردم که این اتفاق بیفتد فقط زمانش را نمی‌دانستم. حریری در حال حاضر استعفا داده و این استعفا به صورت علنی اعلام شده اما من معتقدم که وی در صورت عقب‌نشینی حزب‌الله از اقداماتش و درگیری‌های منطقه‌ای براساس توافقنامه طائف از این استعفا بازمی‌گردد.» یک رمزگشایی ساده از اظهارات سمیر جعجع، نشان‌دهنده نقش پشت پرده وی از ماجرای گروگانگیری حریری و خانواده‌اش توسط عربستان سعودی است. در این خصوص نکاتی وجود دارد که نمی‌توان به سادگی از کنار آنها گذشت. نخست اینکه سمیر جعجع بر‌خلاف بسیاری از مقامات لبنانی (حتی برخی اعضای جریان 14 مارس) که با بهت و حیرت شاهد به گروگان گرفته شدن نخست‌وزیر خود توسط ریاض هستند، سعی دارد با ساده‌سازی صورت مساله و طبیعی جلوه‌دادن ماجرا، مانع از ایجاد حساسیت در این خصوص شود. به‌عبارت بهتر، اصلی‌ترین ماموریت سمیر جعجع در برهه حساس و سرنوشت‌ساز فعلی در لبنان، انکار نقش عربستان سعودی در ماجرای استعفای سعد‌الدین حریری است. طی روزهای اخیر، سمیر جعجع نه‌تنها کمترین موضعی در برابر گروگانگیری خانواده حریری در عربستان و ممانعت از خروج فرزندان وی اتخاذ نکرده است، بلکه کماکان سعی دارد استعفای وی را متغیری وابسته به قدرت‌گیری حزب‌الله در معادلات سیاسی بیروت قلمداد کند. در حال حاضر نیز با وجود بازگشت حریری، به بیروت، سمیر جعجع همچنان به نقش مخرب وی در تحولات لبنان ادامه می‌دهد.
نکته دومی که باید در این خصوص مدنظر قرار داد، ارائه راهکار پیشنهادی از سوی سمیر جعجع است. جعجع عملا خواسته عربستان سعودی و رژیم‌صهیونیستی را از زبان حریری بیان کرده و اعلام کرده است اگر حزب‌الله از منطقه (و مخصوصا سوریه) عقب‌نشینی کرده و به بازیگری منفعل و بی‌خاصیت در معادلات داخلی لبنان تبدیل شود، حریری حاضر است به پست نخست‌وزیری باز‌گردد! اعلام این گزاره شرطی از سوی سمیر جعجع نشان می‌دهد که وی از قبل در جریان گروگانگیری وی از سوی ریاض بوده است. از سوی دیگر، این موضوع نشان می‌دهد که سمیر جعجع برای بازی در فضای سیاسی و داخلی لبنان، حتی به سعد‌الدین حریری و خانواده وی نیز به‌عنوان یک ابزار و برگ برنده نگاه می‌کند. نگاه ابزاری سران جریان 14 مارس نسبت به یکدیگر، موضوعی نیست که بتوان به سادگی آن را نادیده انگاشت. در سال 2007 میلادی و یک‌سال پس از پیروزی غرور‌آفرین حزب‌الله در جنگ 33 روزه در مقابل رژیم‌صهیونیستی، سمیر جعجع و سعد‌الدین حریری با تسلیح نیروهای وابسته به خود، تلاش کردند در بیروت جنگ داخلی به راه بیندازند. سفیر اسبق عربستان سعودی در بیروت نیز به‌عنوان رابط جریان 14 مارس و سران آل‌سعود، از این روند حمایت کرد. با این حال، سرعت عمل حزب‌الله و جریان 8 مارس در مهار تحرکات داخلی جریان 14 مارس منجر به فرار سفیر عربستان از بیروت و در نهایت، شکست جعجع و حریری گردید. هم‌اکنون جعجع در حال تکرار همین بازی خطرناک است.
نکته سوم اینکه سمیر جعجع و برخی دیگر از سران جریان 14 مارس بر روی شکست منطقه‌ای حزب‌الله در سوریه و حتی منطقه عرسال حساب ویژه‌ای باز کرده بودند. آنها معتقد بودند حضورحزب‌الله در میادین نبرد از یک سو توان نظامی آن را تضعیف خواهد کرد و از سوی دیگر، از تمرکز جریان 8 مارس بر امور داخلی لبنان خواهد کاست. با این حال، سمیر جعجع پس از مشاهده سرعت روند نابودی داعش و دیگر گروه‌های تروریستی و تکفیری وابسته به عربستان سعودی، تصمیم گرفته است پروژه تضعیف جریان 8 مارس را از طریق ایجاد تنش در معادلات داخلی لبنان پیگیری کند. اینکه میان سعد‌الدین حریری و جعجع در این پازل و نقشه تا چه اندازه‌ای هماهنگی وجود دارد هنوز به‌طور کامل مشخص نیست اما آنچه مسلم است اینکه چریک قاتل در مواردی حتی به شریک سیاسی خود در جریان 14 مارس خیانت کرده است. بدون شک، در آینده‌ای نزدیک اسناد بیشتری در خصوص نقش سمیر جعجع در ماجرای گروگان گرفته شدن سعد‌الدین حریری افشا خواهد شد.
دیدگاه تان را بنویسید