ماکرون چگونه فریب خورد متهم ردیف دوم لغو برجام کجاست؟

مثلث آنلاین : اگرچه امروز بسیاری از تحلیلگران حوزه روابط بین‌الملل، ‌ترامپ را بابت خروج از توافق هسته‌ای با ایران مورد شماتت قرار می‌دهند، اما در این میان، نارضایتی رئیس‌جمهور فرانسه از کاخ سفید جنس دیگری دارد. در این خصوص نکاتی وجود دارد که نمی‌توان به سادگی از کنار آنها گذشت:

1- امانوئل ماکرون، نخستین سیاستمدار اروپایی بود که به صورت رسمی به دونالد ‌ترامپ و بنیامین نتانیاهو در خصوص «تغییر برجام» از طریق گنجاندن موضوع موشکی ایران و نامحدودکردن تعهدات هسته‌ای کشورمان تضمین داد. رئیس‌جمهور فرانسه تعهد داد که در این مسیر، نقش پیشگام را در میان‌ تروئیکای اروپایی ایفا کند. اگرچه مقامات انگلیسی بر‌اساس روابط سنتی خود با آمریکا، ابایی از بازی مستقیم در زمین کاخ سفید نداشتند، اما آنها نیز پذیرفتند که ماکرون، حلقه اتصال کاخ‌سفید و ‌تروئیکای اروپایی در مذاکرات «تغییر برجام» با آمریکا باشد. در گام بعدی، ماکرون در دیدارهای مخفیانه و مکرری که خود و وزیر امور خارجه‌اش «لودریان» با مقامات آلمانی داشتند، توانستند نظر مساعد آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان را نیز جهت «تغییر توافق هسته‌ای» جلب کنند. به‌طور کلی، هیچ‌گاه مقامات اروپایی در جایگاه یک «کنشگر» در قبال توافق هسته‌ای ایفای نقش نکرده‌اند. آنها همواره در مقام یک «پاسخگو» صرفا بر لزوم «حفظ توافق هسته‌ای» تاکید می‌کردند. از ابتدای سال 2017 میلادی تاکنون، این قاعده در کاخ الیزه نیز در جریان بوده است. ماکرون از یک‌سو بر حفظ توافق هسته‌ای با ایران تاکید می‌کرد و از سوی دیگر، موافق گنجانده‌شدن هر چهار شرط پیشنهادی ‌ترامپ در قالب توافق الحاقی یا ثانویه بود. در جریان دیدارهای نتانیاهو با مرکل و ماکرون در حاشیه اجلاس داووس نیز این موضوع کاملا به چشم خورد. نخست‌وزیر رژیم‌صهیونیستی در این دیدارها در کسوت یک «کنشگر» و «بازخواست‌‌کننده» و‌ تروئیکای اروپایی در این معادله مانند بازیگرانی منفعل و پاسخگو برخورد کردند. به عبارت بهتر، ماکرون نه‌تنها به ‌ترامپ، بلکه به نتانیاهو نیز تضمین بود که نگرانی‌های تل‌آویو و واشنگتن در قبال برجام را حل‌وفصل کند، حتی اگر این موضوع به قیمت «اعمال فشار مضاعف به ایران» تمام شود.

2- صورت مساله در قبال ماکرون و بازی وقیحانه وی در قبال برجام کاملا محرز و مشخص است. در آگوست سال 2017 میلادی، رئیس‌جمهور فرانسه در سخنانی جنجالی ادعا کرد که می‌توان بر سر موضوعاتی مانند توان موشکی ایران و اعمال محدودیت‌های زمانی در برجام با ایران وارد مذاکره دوباره شد. این اظهارات در حالی صورت گرفت که ماکرون خود نیز به خوبی نسبت به غیرمنطقی‌بودن درخواست خود واقف بود. با این حال، همان‌گونه که اشاره شد اظهارات ماکرون اساسا نظر شخصی وی نبود، بلکه این اظهارات محصول معامله روسای جمهور ایالات متحده و فرانسه بود که بر‌اساس آن، او به دونالد ‌ترامپ تعهد داده بود که نهایت تلاش خود را در سال ۲۰۱۷ میلادی بر سر تحدید موشکی ایران صورت دهد. اگرچه دو کشور آلمان و انگلیس نیز در این خصوص آمادگی کامل خود را به مقامات آمریکایی اعلام کردند اما نمی‌توان نقش پررنگ‌تر ماکرون را در این خصوص نادیده انگاشت.

3- رئیس‌جمهور فرانسه به ‌ترامپ تعهد داده بود که تمامی ‌اقدامات لازم را برای اتخاذ رویکرد هماهنگ ‌تروئیکای اروپایی و دیگر اعضای اتحادیه اروپا در مواجهه برجامی‌ جدید با ایران انجام دهد. اگرچه رئیس‌جمهور فرانسه بارها در ظاهر بر لزوم حفظ توافق هسته‌ای تاکید می‌کرد اما بازی عملی وی به‌گونه‌ای بود که قدرت مانور ‌ترامپ را در مواجهه با برجام افزایش می‌داد. تکمیل پازل بازی ‌ترامپ توسط کاخ الیزه، موضوعی بود که بسیاری از مخاطبان رفتارهای ماکرون نسبت به آن اذعان داشتند. هم‌اکنون ماکرون نتیجه بازی برجامی‌ خود در زمین آمریکا را به بدترین شکل ممکن مشاهده می‌کند و بدون شک رئیس‌جمهور فرانسه پس از ‌ترامپ متهم ردیف دوم نقض توافق هسته‌ای محسوب می‌شود. نکته قابل تامل اینکه؛ ماکرون نه‌تنها به واسطه اصرار بر حق جمهوری اسلامی ایران مبنی بر معامله و مذاکره‌ناپذیر بودن توان موشکی و برنامه‌های منطقه‌ای کشورمان نتوانست به هدف از پیش تعیین شده خود دست یابد، که حتی در اقناع دیگر اعضای اتحادیه اروپا مانند ایتالیا، اسپانیا و اتریش در تقابل با تهران ناکام ماند.

4- ماکرون هم‌اکنون از دونالد ‌ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا به‌شدت ناراحت است. رئیس‌جمهور فرانسه به‌رغم عمل به همه تعهدات خود در قبال برجام (تعهداتی که به ‌ترامپ داده بود) پس از مدتی متوجه شد که رئیس‌جمهور آمریکا فارغ از آن چیزی که در معاملات دیپلمات‌ها و کارشناسان غربی می‌گذرد، تصمیم خود را برای خروج ایالات متحده از از برجام گرفته بود. هم‌اکنون ماکرون نه‌تنها از بازی مستقیم خود در زمین ایالات متحده آمریکا سودی به دست نیاورده، بلکه شاهد ازبین‌رفتن اعتبار کاخ الیزه در نظام بین‌الملل است. انتصاب افرادی مانند مایک پمپئو و جان بولتون، نشان داد که رئیس‌جمهور آمریکا حتی برای بازی برجامی ‌فرانسوی‌ها در زمین خود نیز ارزشی قائل نبوده است. این موضوع، فشار روانی و سیاسی زیادی را به ماکرون آورده است. در آخرین گام، رئیس‌جمهور فرانسه با سفر به ایالات متحده آمریکا و دیدار با دونالد ‌ترامپ، سعی کرد وی را از تصمیمی ‌که بابت خروج از برجام گرفته بود منصرف کند و حتی او بار دیگر به ‌ترامپ تعهد داد که نهایت فشارهای غیرقانونی را به ایران جهت پذیرش خواسته‌های چهارگانه آمریکا وارد خواهد ساخت. با این حال، ‌ترامپ از مدت‌ها قبل تصمیم خود را در قبال توافق هسته‌ای اتخاذ کرده بود و در این میان، صرفا به ماکرون و دیگر سیاستمداران اروپایی نگاهی ابزارگرایانه در مسیر رسیدن به اهداف خود داشته است. در هر حال، ناراحتی ماکرون از ‌ترامپ کمترین ارزشی نزد ملت ایران ندارد. وی باید بابت بازی در زمین آمریکا و فراتر از آن، به‌عنوان متهم ردیف دوم نقض برجام به نظام بین‌الملل پاسخگو

 باشد.