العبادی احتمالا می‌ماند/ کاهش مشارکت باعث بالا آمدن صدر شد
محسن صالحی‌خواه :
مثلث آنلاین: نتایج انتخابات پارلمان عراق حاکی از این بود که فهرست سائرون به ریاست سید‌مقتدی صدر، روحانی پرنفوذ شیعه عراقی از رقبای خود پیشی گرفت و روی سکوی نخست ایستاد. در جریان این رقابت سیاسی که با مشارکت ۴۴ درصدی مردم عراق همراه بود، شاید انتظار می‌رفت که فهرست النصر به ریاست حیدر العبادی، نخست‌وزیر کنونی عراق بیشترین کرسی‌های عراق را به خود اختصاص دهد و جریان صدر نتایجی مانند جریان حکیم و جریان حکمت ملی به دست بیاورد اما ناظران بر این باورند که شعارهای مبارزه با فساد و تاکید بر پیشرفت عراق با استفاده از نیروهای تکنوکرات غیرحزبی عامل موفقیت سائرون بود. بنابراین، مقتدی صدر امروز قدرتی بیش از قبل در سپهر سیاسی عراق دارد.
رقابت فهرست‌ها
انتخابات اخیر عراق دارای اهمیت بالایی بود. تا جایی که عمار الحکیم، رئیس سابق مجلس اعلای اسلامی عراق اهمیت آن را همسنگ با انتخابات سال ۲۰۰۵ عراق، یعنی دو سال بعد از سقوط صدام می‌دانست. فهرست‌های مختلفی با سرگروهی چهره‌های متنفذ عراقی مثل هادی العامری، دبیرکل سازمان بدر، ایاد علاوی نخست‌وزیر پیشین و رئیس اسبق دولت انتقالی، جریان حکیم، نوری المالکی، معاون رئیس‌جمهور، مقتدی صدر، بارزانی‌ها با حزب دموکرات کردستان، اتحاد میهنی متعلق به خانواده جلال طالبانی و احزاب و افراد کم‌نفوذتر در این انتخابات با هم رقابت کردند.
نتایج نشان می‌دهد که لیست الفتح به ریاست هادی العامری جایگاه دوم را به خود اختصاص داده اما تا زمان تنظیم این گزارش، جریان پیروز در انتخابات به ائتلاف با العامری تمایلی نشان نداده است.
مقتدی صدر، اصلاحات و آشوب
یکی از رسانه‌ها بعد از صدرنشینی فهرست سائرون نوشت که عراق به اصلاحات روی آورد. اوضاع سیاسی و اقتصادی عراق واقعا به تغییر نیاز دارد. سیستم سهم‌خواهی طایفه‌ای طی سال‌های بعد از اشغال باعث شده است که افرادی تحت قدرت طایفه خود در شاخه‌های مختلف حکومت رشد کنند و بالا بیایند. حیف و میل بیت‌المال در عراق در مناصب دولتی و پارلمان آن کشور بالاست و مدل فعلی قدرت نتوانست راه پیشرفت عراق را هموار کند. با اینکه عراق جزو کشور‌هایی با بالاترین ذخایر نفت است اما دولت‌های بعد از سقوط صدام در پیشبرد عدالت اجتماعی و اقتصادی در کشورشان خیلی موفق نبودند.
شاید این مساله دلایل مختلفی داشته باشد اما وجود سیاستمدارانی با مشخصات طایفه‌ای و حزبی یکی از دلایلی است که برای این موضوع ذکر می‌شود و تاکید مقتدی صدر بر این موضوع که تکنوکرات‌های متخصص فارغ از وابستگی‌های حزبی و فراکسیونی باید سکان هدایت امور را در دست بگیرند در پیروزی او تاثیر زیادی داشت.
اما تحلیل رفتارهای سیاسی صدر در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که او اگر‌چه یک شخصیت با‌نفوذ سیاسی در عراق است اما خیلی سیاستمدار خوبی نیست. درگیری مسلحانه صدر با نیروهای دولت عراق در زمان اشغال یا تصمیم آنها برای تسلیم‌کردن نجف به نیروهای آمریکایی در جریان جنگ را می‌توانیم در دوران بعد از صدام ببینیم. یکی دیگر از نشانه‌های نبود بینش عمیق سیاسی در جریان صدر، برپایی تظاهرات در عراق در دل روزهای پر‌آشوب جنگ بود که فقط در یکی از آنها، معترضان حصارهای منطقه سبز بغداد را شکستند و وارد مجلس عراق شدند.
این اتفاق اگر در روزهای عادی و امن در عراق می‌افتاد جای دفاع داشت اما نمی‌شود منطقی برای ایجاد یک آشوب جدید در آن روزها پیدا کرد که تمام تمرکز دولت عراق روی جلوگیری از پیشروی‌های داعش و آزادسازی مناطق اشغالی بود. باید این نکته را در نظر بگیریم که تجربه نشان داده در عراق بحران‌های بزرگ‌تر از اتفاق‌های کوچک به وجود می‌آید، مانند اعتصاب‌های شمال عراق در دولت المالکی که با برخورد خشن ارتش و پلیس عراق در کوتاه‌ترین زمان ممکن تبدیل شد به داعش و عراق را تا مرز سقوط دولت مرکزی برد.
ایران، سعودی و انتخابات عراق
پوشش خبری بسیاری از رسانه‌های جهان درباره انتخابات عراق به‌خصوص برخی رسانه‌های فارسی‌زبان مثل رادیو فردا، صدای آمریکا، دویچه‌وله و امثال آنان روی این موضوع متمرکز بود که پیروزی سائرون یعنی شکست ایران در عراق. آنان به‌طور گسترده‌ای طی هفته گذشته به این موضوع پرداختند و ساعت‌ها برنامه تلویزیونی به‌خصوص در صدای آمریکا در این‌باره ساخته شد. تحلیلگران ضدایرانی در این برنامه‌ها به کار گرفته شدند و نویسندگان از شکست ایران نوشتند. حال اینکه معلوم نیست این شکست یعنی چه؟ آیا ایران اشغالگر عراق بوده و پیروزی یک جریان در انتخابات یعنی اخراج اشغالگران؟
نقطه تمرکز رسانه‌ها برای پرداختن به موضوع ایران در انتخابات عراق، قرارگرفتن جریان فتح در جایگاه دوم بود. جریانی که توسط مجاهد قدیمی عراقی هادی العامری مدیریت شد. نتیجه‌گیری آنان این است که چون گروه‌های حشدالشعبی در قالب یک ائتلاف سیاسی خارج از بسیج مردمی در انتخابات حاضر شدند، بنابراین ایران دست به اعمال نفوذ در انتخابات زده است؛ البته آنان برای اثبات ادعای خود یک نمونه از دخالت‌های ایران در عراق را که مدعی هستند همیشه بوده و هست را هم مثال نمی‌زنند، بلکه به جای آن به تخریب بسیج مردمی می‌پردازند و با نسبت دادن حرف‌هایی ناروا به شخصیت‌هایی مثل ابومهدی المهندس و العامری دنبال پوشاندن ایستادن الفتح در جایگاه دوم انتخابات هستند.
به دنبال پیروزی جریان صدر، فیلمی در اینترنت به‌طور گسترده منتشر شد. فیلمی در مورد شعار دادن طرفداران صدر علیه ایران که به‌خصوص در کشور ما تا حدی در شبکه‌های اجتماعی بازتاب داشت. این ویدئو مورد استقبال ساکنان جنوب خلیج فارس هم قرار گرفت و به دستاویزی تبدیل شد برای بسط دادن این احساسات به تمام مردم عراق. این فیلم به همراه توئیت مقتدی صدر درباره تشکیل دولت تکنوکرات و دموکراتیک با همراهی جریان حکیم، العبادی و علاوی مورد استقبال عربستان قرار گرفت و ثامر السهبان، سفیر اخراجی سعودی از عراق از آن استقبال کرد.
دولت آینده عراق
هر‌چند سائرون بیشترین رای را به خود اختصاص داد اما تشکیل دولت مربوط به ائتلاف بزرگ پارلمانی است که بعد از مذاکرات سیاسی انجام می‌شود. جریان صدر بالاترین رای را آورد اما نتوانست اکثریت مطلق ترکیب پارلمان را به دست بیاورد، بنابراین به هم پیمانی با جریان‌های دیگر نیاز دارد و احزاب کوچک در این میان می‌توانند تعیین‌کننده باشند. همچنین دو حزب بزرگ کردستان یعنی اتحاد میهنی جلال طالبانی و دموکرات بارزانی و جریان‌های سنی مذهب، در تشکیل ائتلاف وزنه‌هایی تاثیرگذار هستند.
شبکه اسکای‌نیوز عربی در گزارشی اعلام کرد که مقتدی صدر علاقه‌ای به ائتلاف با هادی العامری یا نوری المالکی برای تشکیل دولت ندارد. تحلیل توئیت سید‌مقتدی هم نشان می‌دهد که جریان‌های حکیم، علاوی و العبادی برای تشکیل اکثریت پارلمان مدنظر سائرون هستند. اما علاوی شخصیتی بود که هفته گذشته خواستار ابطال انتخابات عراق و برگزاری مجدد آن شده بود و مشخص نیست که به این ائتلاف تن دهد.
در گزارش اسکای‌نیوز آمده است که ائتلاف الفتح با همراهی نوری المالکی، اهل سنت و جریان حکمت ملی می‌تواند اکثریت را به دست بگیرد و دولت آینده را تشکیل دهد. البته ممکن است که در راس دولت آتی عراق تغییری به وجود نیاید، زیرا گزارش‌های دیگر حاکی از آن است که سید‌مقتدی شخص خاصی را برای نخست‌وزیری در دست ندارد و بعد از تماس تلفنی سه‌شنبه هفته قبل بین العبادی و صدر گمانه‌زنی‌ها به این سو رفت که احتمالا به شرط تشکیل دولت تکنوکرات غیرحزبی و ائتلاف بین النصر و سائرون، العبادی باز هم نخست‌وزیر عراق
خواهد بود.
دیدگاه تان را بنویسید