موضع جو بایدن در مورد برجام و نتانیاهو

بریانت هریس در المانیتور نوشت: نقش کلیدی جو بایدن در سیاست خارجی دولت اوباما و حمایت او از اسرائیل، وی را به یکی از نامزدهایی تبدیل کرده که بهترین موقعیت را در صورت ورود به کاخ سفید، برای دفاع از برجام خواهد داشت. برخلاف سایر نامزدهای دموکرات، این رییس سابق کمیته روابط خارجی سنا، دارای رابطه‌ای طولانی با بنیامین نتانیاهو است که او را در موقعیت خوبی نسبت به حملات جمهوریخواهان به خاطر دفاع از انعقاد برجام قرار می‌دهد. البته این رابطه نزدیک با نتانیاهو ممکن است کار بایدن برای جلب آرای هواداران چپ‌گرای حزب دموکرات در انتخاب نامزد این حزب را دشوار کند.

در ادامه این مطلب آمده است: بن فیشمن، مشاور سابق اوباما در امور خاورمیانه معتقد است که بایدن همزمان با تشکیل ستاد انتخاباتی خود، می‌تواند از کمک مشاوران بی‌شماری که در مذاکره با ایران حضور داشتند، بهره ببرد. این امر موجب می‌شود او نسبت به انتقاد از جزییات برجام موضع مستحکمی بیابد و در عین حال نگرانی‌های مشترک هر دو حزب از نفوذ منطقه‌ای ایران را نیز رهبری کند. فیشمن می‌گوید اطلاع دست اول بایدن از جزییات مذاکرات برجام به او امکان می‌دهد نه تنها در خصوص وجه هسته‌ای بحران ایران بلکه سیاست‌های منطقه ای ایران از جمله در عراق، یک خط مشی کلی را ارائه کند.

نظرسنجی که سال گذشته مدت کمی قبل از اجرای تصمیم ترامپ برای خروج از برجام به عمل آمد، نشان داد که 68 درصد از دموکرات‌ها و 56 درصد از عموم جامعه از این توافق حمایت می‌کردند. اغلب نامزدهای حزب دموکرات برای انتخابات 2020 از جمله برنی سندرز، وعده داده‌اند که در صورت پیروزی به این توافق باز خواهند گشت. اما فیشمن معتقد است که روابط نزدیک بایدن با اسراییل، موجب شده که حساب او از دیگران جدا باشد.

فیشمن به المانیتور گفته است که ابتدا باید به یاد داشته باشیم پیوند بایدن با اسراییل بیش از 40 سال قدمت دارد. مشکل حزب دموکرات در ادامه کار، ایجاد توازن میان روابط خود با اسراییل و دولتی عموما راست‌گرا در اسرائیل است که تمایل دارد تدابیری مانند الحاق شهرک‌های کرانه باختری به خاک خود را علیه فلسطینیان در دستور کار قرار دهد. اما من اعتقاد دارم بایدن نسبت به سندرز و سایر نامزدهای دموکرات، توانایی بیشتری برای حفظ این توازن خواهد داشت.

یکی از مقامات سابق آمریکا به المانیتور خبر داده که هنگام مذاکره با ایران، بایدن یکی از کسانی بود که مدام از اوباما می‌خواست نگرانی‌های اسراییل در توافق با ایران مدنظر قرار بگیرد. در نهایت اوباما ناچار شد برای رفع نگرانی‌های اسراییل، کمک نظامی به این دولت طی ده سال آتی را از 30 میلیارد دلار قبلی به 38 میلیارد دلار افزایش دهد.

این مقام گفته است بایدن پیشتاز کسانی بود که خواهان تقویت همکاری‌های امنیتی با اسراییل می‌شدند تا به اسراییلی‌ها بفهمانند که علی‌رغم تمام اختلافاتی که دو دولت درباره توافق هسته‌ای با ایران دارند، آمریکا همواره به امنیت اسرائیل متعهد می‌ماند. این مقام معتقد است که بایدن در صورت پیروزی، برجام را بار دیگر زنده خواهد کرد.

این منبع به ما گفت که اگر ایران به مفاد این توافق پایبند بماند، به نظرم بایدن نیز گزینه بازگشت به برجام را مطرح خواهد کرد. اما احتمالا او قبل از این کار با سایر متحدان آمریکا از جمله اروپایی‌ها درباره نحوه گنجاندن این گزینه در کنار راهبردی همه‌جانبه نسبت به ایران مذاکره خواهد کرد. اما روابط بایدن با اسراییل ممکن است او را در معرض حملات چپ‌ها در حزب دموکرات قرار بدهد.

یک نظرسنجی که روز چهارشنبه منتشر شد، نشان داد که تنها 26 درصد از دموکرات‌ها نگاه مثبتی به دولت اسرائیل دارند در حالی که این رقم میان جمهوری‌خواهان 61 درصد است. بسیاری از نامزدهای دموکرات، از سرزنش دولت اسرائیل بخصوص پس از وارد شدن حزب تندروی قدرت یهود به ائتلاف تشکیل دولت جدید پرهیز نکرده‌اند.

هرچند لابی ایپک از سندرز به خاطر نژادپرست خواندن دولت نتانیاهو انتقاد کرده است، اما حتی نامزدهای نزدیک به این لابی نیز از محکوم کردن نتانیاهو اجتناب نمی‌کنند. سناتور دموکرات از مینسوتا، امی کلوبوچار پس از اینکه خود ایپک نیز ائتلاف نتانیاهو با آن حزب تندرو را محکوم کرد، نخستین نامزدی بود که از این رویکرد پیروی کرد.

اما برای بایدن که روابطش با نتانیاهو به سال‌ها پیش بازمی‌گردد، وضعیت می‌تواند پیچیده‌تر باشد. این روابط در زمان حضور بایدن در کاخ سفید، به بوته آزمون گذاشته شد. آن زمان با ادامه روند مذاکرات کاخ سفید با ایران و گسترش شهرک‌سازی ها در کرانه باختری، روابط اوباما و نتانیاهو به سوی وخامت پیش می‌رفت.

در جریان سفر سال 2010 بایدن به عنوان معاون اول رییس‌جمهور آمریکا به اسراییل، دولت نتانیاهو با اعلام خبر احداث 1600 خانه جدید در شهرک‌های شرق بیت‌المقدس، وی را به شدت در معذوریت قرار داد. پنج سال بعد در سال 2015 نیز نتانیاهو طی سخنرانی در کنگره آمریکا و انتقاد از برجام، بار دیگر بایدن را شرمنده کرد. یک سال بعد نتانیاهو علی‌رغم رد دعوت اوباما به کاخ سفید، از بایدن در تل‌آویو پذیرایی کرد.

این مقام سابق دولت اوباما به المانیتور گفت که بایدن همانند سایر رهبران جهان معتقد است داشتن روابط شخصی با رهبران دولت های دیگر، کمک زیادی به پیشبرد سیاست‌های آمریکا می‌کند چرا که با صداقت بیشتری می‌توان درباره مشکلات با آنها گفتگو کرد. در گذشته بایدن بخش اعظم سخنان درشت خود را در مکالمات خصوصی به گوش نتانیاهو می‌رساند.

باوجود تمام تنش‌ها، بایدن از نتانیاهو با عنوان دوست عزیز یاد می‌کند. در سال 2012 او گفته بود که با نتانیاهو دوستی بیشتر از 30 ساله دارد. او خطاب به نتانیاهو می‌گفت: بی بی، من یک کلمه از حرف‌های تو را قبول ندارم، اما دوستت دارم.

همزمان با نقش محوری یافتن ایران در مباحث مربوط به سیاست خارجی آمریکا، تجربه بایدن در عراق نیز به کمک او خواهد آمد. در حالی که کمپین فشار حداکثری ترامپ علیه ایران، عراق را در یک دوراهی گذاشته است، تجربه بایدن می‌تواند به تلطیف فضا و فیصله مشکلات کمک شایانی کند.

رای بایدن در سال 2002 به حمله نظامی به عراق می‌تواند برای او دردسرساز شود و فرصتی را برای حمله نامزدهای رقیب و ترامپ به او در طول مناظرات فراهم بیاورد.