ترامپ و مطرح شدن مجدد بحث استیضاح

پس از آنکه «نانسی پلوسی» رئیس مجلس نمایندگان آمریکا، در هفته گذشته از آغاز قانونی روند استیضاح ترامپ خبر داد، نگاه ها بار دیگر متوجه کاخ سفید و تحولات آن شد و شاید در ابتدا برخی تصور کردند که این بار نیز همانند دفعات قبل موضوع استیضاح ترامپ راه به جایی نمی برد اما روند تحولات یک هفته اخیر در این رابطه نشان می دهد که پرزیدنت و همراهان او اینبار بطور جدی در معرض تهدید قرار گرفته اند.

ماجرا از کجا شروع شد

ماجرا از وقتی شروع شد که برخی از روزنامه های آمریکایی از تماس ترامپ با رئیس جمهور جدید اوکراین و درخواست از وی برای تحقیقات در خصوص جو بایدن و پسر وی گزارش دادند.

پس از آن دموکرات‌های کنگره آمریکا روز سه‌شنبه اعلام کردند، مقدمات استیضاح ترامپ را فراهم آورده‌اند. آن‌ها ظن آن دارند که ترامپ در تماسی تلفنی با ولودیمیر زلنسکی، همتای اوکراینی‌ خود از مقام خود سوء استفاده کرده باشد.

به گفته آن‌ها، ترامپ در این گفتگو که در اواخر ژوئیه انجام شده خواسته است، مقام‌های اوکراین تحقیقاتی در مورد هانتر بایدن، پسر جو بایدن انجام دهند.

جو بایدن ممکن است در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 2020 رقیب ترامپ در جبهه‌ دموکرات‌ها باشد. از همین رو به دست آوردن اطلاعاتی علیه بایدن احتمال دارد به نفع ترامپ تمام شود.

این مکالمه تلفنی توسط یکی از مقام‌های اطلاعاتی آمریکا که نامش فاش نشده لو رفته است. او کاخ سفید را به تلاش برای لاپوشانی تمامی شواهد مربوط به این مکالمه متهم کرده است.

ترامپ این اتهام را نیز مانند اتهام دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 «کارزاری رسانه‌ای» علیه خود نامیده است. او در دیدار با دیپلمات‌های آمریکا افشاگر این مکالمه را تقریبا مانند یک جاسوس نامیده است.

ترامپ در این دیدار به کنایه گفته است: «شما می‌دانید، ما قبلا، آن موقع که هنوز زیرک بودیم با جاسوسان و خائنان چه می‌کردیم؟ ما با آن‌ها برخورد دیگری، غیر از آن چه که امروز انجام می‌دهیم می‌کردیم.»

برخی بر این گمان هستند که ترامپ با سوء استفاده از قدرت خود، دولت اوکراین را تهدید کرده بود دادستانی را که در حال تحقیق دربارۀ شرکت گازی او در اوکراین بوده اخراج کند؛ در غیر این‌صورت کمک‌های آمریکا به اوکراین معلق خواهد شد.

پلوسی پرچم دار استیضاح

هر چند نانسی پلوسی رئیس مجلس نمانیدگان آمریکا، تا هفته گذشته با درخواست دموکرات ها برای استیضاح ترامپ مخالفت کرده بود اما پس از افشای این مکالمه تلفنی وی خود پرچم مقابله با ترامپ را بدست گرفته بطوریکه اعلام کرده خود او هدایت شش کمیته قضایی ویژه استیضاح را در مجلس برعهده می‌گیرد تا تمام رویه بازپرسی و تحقیق را زیر یک چتر واحد جمع کند.

دلیل تغییر رویکرد پلوسی چیست؟

شاید یکی از دلایل این امر باشد که رئیس مجلس دیگر نمی توانست شمار فزاینده قانون گذاران دموکرات که آشکارا خواهان استیضاح ترامپ بودند را نادیده بگیرد. مطمئنافردی مانند پلوسی به خوبی می داند که فاصله و شکاف بین رهبر و افراد یک حزب عواقب بدی خواهد داشت و احزاب تقسیم شده به راحتی در انتخابات پیروز نمی شوند، اتحاد حزب کالایی گرانبها در سیاست ایالات متحده امریکاست.

دلیل دیگر این است که ماهیت آخرین اتهامات علیه ترامپ - تهدید دولت اوکراین به قطع کمک های نظامی و تحت فشار قراردادن دولت اوکراین جهت آغاز تحقیقات در مورد جو بایدن - بهترین فرصت ممکن را برای صدمه به وی از طریق استیضاح فراهم می کند و پلوسی می تواند حزب خود را در موقعیت بهتری قرار دهد.

از نظر تئوری، کمک های نظامی فقط زمانی صورت می گیرد که مقامات ایالات متحده امریکا نتیجه بگیرند چنین کمک هایی به اهداف اصلی امنیتی امریکا کمک می کند. بنابراین، خودداری از چنین کمکهایی به دلایل سیاسی یک تخلف جدی محسوب شده که نشان می دهد منافع شخص رئیس جمهور برتر از منافع ملی ایالات متحده امریکاست.

باید گفت که موضوعات امنیت ملی با موضوعات سیاسی داخلی بسیار متفاوت است. تاکنون ترامپ توانسته است اتهامات دموکراتها در مورد مسائل سیاسی داخلی را رد کند اما اتهامات اخیر مربوط به امنیت ملی کشور هستند. فقط یک موضع قابل قبول برای آمریکایی های میهن پرست وجود دارد: موضعی که هدف از آن دفاع از امنیت ایالات متحده امریکاست.

با متهم کردن رئیس جمهور مبنی بر قرار دادن امنیت ملی کشور در معرض خطر، دموکرات ها امیدوار هستند شرایط استیضاح ترامپ را فراهم کرده و کسانی که می خواهند از ترامپ دفاع کنند را در موقعیت نفرت سایر مردم قرار دهند. استراتژی استیضاح و معرفی آن به عنوان یک مسئله امنیت ملی، پتانسیل بزرگی برای دموکرات ها محسوب می شود. اگر دموکراتها بتوانند در استیضاح ترامپ متحد باقی بمانند شانس موفقیت در مجلس نمایندگان را دارند.

روند استیضاح چگونه خواهد بود؟

عبارت «استیضاح» معمولا برای عزل فرد از مقام خود به کار می‌رود اما معنای آن در اصل به اثبات اتهامات رسمی بازمی‌گردد. نخست مجلس نمایندگان در صورت رای به استیضاح اتهامات را وارد می‌داند، سپس مجلس سنا جلساتی را برای رسیدگی به این اتهامات برگزار می‌کند و تصمیم می‌گیرد که آیا لازم است کسی، رئیس جمهور یا کارمند دیگری از دولت فدرال، از شغل خود برکنار شود یا نه. دو سوم آرای نمایندگان مجلس سنا برای رای موافق به استیضاح ضروری است.

بزرگترین اتهامی که می‌تواند در این فرایند متوجه رئیس‌جمهور شود، روایتی است که دموکرات‌ها بر آن پافشاری دارند. آنها می‌گویند امتناع ترامپ از تسلیم شکایت افشاگر دولتی به کنگره، که در قانون نسبت به آن تصریح شده است، همزمان با احتمال داخل کردن یک دولت خارجی و معلق نگاه داشتن کمک نظامی آمریکا به عنوان برگ برنده‌ای برای زدن رقیب سیاسی از سوی وی، می‌تواند شاهدی بر عدم کفایت ترامپ باشد.

چرا این ماجرا با ماجرای تحقیقات بر سر ارتباط با روسیه متفاوت است؟

قطعا در هر دو ماجرا تشابهاتی وجود دارد. اتهامات درباره دخالت در انتخابات یا تلاش برای خراب کردن رقیب سیاسی در هر دو پرونده مطرح هستند. اما نکاتی نیز موجود است که این دو پرونده را از هم متمایز می کند:

نخست اینکه فردی افشاگر در پرونده فعلی وجود دارد که می‌تواند یک شاهد محسوب شود.

دوم اینکه متن مکتوب مذاکرات تلفنی میان ترامپ و رئیس جمهور آمریکا موجود است.

سوم اینکه شما شماری از مقامات رسمی را دارید که قطعا حس کرده‌اند یک چیز غیرعادی در موضوع اوکراین رخ داده است. روزنامه واشنگتن پست به نقل از مقامات عالیرتبه گزارش کرده است که در روزهای منتهی به تماس تلفنی 25 ژوئیه، جلسات فشرده‌ای میان اعضای امنیت ملی دولت انجام شده است.

یک تفاوت دیگر دو پرونده نیز این است که مورد روسیه مربوط به انتخابات گذشته بود. اما مورد اوکراین مربوط به انتخابات پیش رو می شود.

آینده‌ استیضاح چه می شود؟

به نظر می‌رسد نانسی پلوسی دست به قمار بزرگی زده است که بدون رویت اصل سند مکالمات، آغاز تحقیقات درباره استیضاح را اعلام کرده است. اگر خطای ترامپ ثابت شود او در این ریسک موفق خواهد بود، با این حال اگر استیضاح از پشتوانه اسنادی و حقوقی کافی برخوردار نباشد، تصمیم حزب دموکرات می‌تواند نتیجه معکوس دهد و در نهایت به ضرر این حزب تمام شود.

از آن سو شخص ترامپ به صورت علنی گفته است که این حرکت مجلس به انتخاب مجددش برای ریاست جمهوری کمک خواهد کرد. با این حال یک مقام نزدیک به کاخ سفید به تلویزیون سی ان ان گفته است رئیس جمهور آمریکا نگران است در فاصله یک سال مانده به پایان دوره ریاست جمهوری از این مقام خلع شود. به همین دلیل تمام تلاشش را خواهد کرد تا طرح را با شکست روبرو سازد.

همه این‌ها در حالی است که از اوایل قرن بیستم تا کنون هیچ کدام از روسای جمهور آمریکا در نتیجه استیضاح از سمت خود کنار نرفته‌اند. در دو مورد تاریخی، ریچارد نیکسون زمانی که پی برد هم حزبی‌هایش در سنا به استیضاح رای مثبت خواهند داد، از سمت خود استعفا داد. بیل کلینتون نیز که از عدم همراهی دو سوم نمایندگان سنا با استیضاح مطلع بود، حاضر به ترک کاخ سفید نشد.

با این حال باید منتظر ماند و دید آیا سومین خیز جدی نمایندگان مجلس آمریکا برای عزل رئیس جمهور با نتیجه همراه خواهد بود یا نه.

با متهم کردن رئیس جمهور مبنی بر قرار دادن امنیت ملی کشور در معرض خطر، دموکرات ها امیدوار هستند شرایط استیضاح ترامپ را فراهم کرده و کسانی که می خواهند از ترامپ دفاع کنند را در موقعیت نفرت سایر مردم قرار دهند. استراتژی استیضاح و معرفی آن به عنوان یک مسئله امنیت ملی، پتانسیل بزرگی برای دموکرات ها محسوب می شود. اگر دموکراتها بتوانند در استیضاح ترامپ متحد باقی بمانند شانس موفقیت در مجلس نمایندگان را دارند.

اگر وحدت حزب به شکلی غیر منتظره شکسته شود، پس رئیس جمهور ترامپ احتمالاً در نوامبر سال 2020 همچنان در انتخابات شرکت خواهد کرد.

اگر دموکراتها موفق شوند اتهامات علیه ترامپ را ثابت کنند، نامزدهای جمهوریخواه در مجلس نمایندگان و سنا مجبور می شوند از حمایت خود برای رئیس جمهور متهم به چنین اتهامات ناخوشایندی دفاع کنند. استیضاح ترامپ در مورد امنیت ملی به ترامپ و جمهوریخواهان صدمه می زند و در واقع به نفع دموکرات ها خواهد بود.

دموکرات ها و اهداف کوتاه و بلند مدت

احتمال اینکه تلاش دموکرات ها در خصوص استیضاح ترامپ به نتیجه نرسد وجود دارد. برکناری ترامپ را می توان به عنوان هدف کوتاه مدت دموکرات ها دانست.

اما هدف بلند مدت دموکرات ها بدون شک استفاده از انتخابات ریاست جمهوری و کنگره در سال 2020 است. اگر ترامپ از این تلاش دموکرات ها رها شود بدون شک در روند انتخابات 2020 با پیامدهای آن مواجه خواهد شد؛ پیامدهایی که شاید علاوه بر رای مردم عادی موجب تغییر رای الکترال کالج آمریکا نیز شود.

بدین ترتیب دست دموکرات ها برای انتخابات 2020 باز خواهد بود و می توانند به موقیت خود در این رقابت ها امیدوار باشند و پس از مدت ها آمریکا شاهد رئیس جمهور یک دوره ای باشد.