ایران تهدید کرده می‌تواند به سمت خروج از ان.پی.تی برود

امیرعلی ابوالفتح در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایلنا، در خصوص برنامه تهران برای اتخاذ گام چهارم کاهش تعهدات برجامی در صورت تداوم روند فعلی و تهدید ضمنی اروپا مبنی بر خروج از برجام گفت: شرایط این است که هیچ چیزی از ماه‌های قبل عوض نشده و به زبان ساده آن گره‌ای که ایجاد شده نه به دست اروپایی‌ها بلکه به دست آمریکایی‌ها باز می‌شود. درست است که ایران روند کاهش تدریجی تعهدات خود نسبت به برجام را به اروپا مرتبط کرده و از اروپا خواسته تا اقداماتی را انجام دهد اما حتی قبل از چنین تصمیمی هم مشخص بود که اروپایی‌ها در جایگاهی نیستند و توان ندارند که بخواهند انتظارات ایران را برآورده کنند.

گام دهم ایران هم اروپا را وادار به بازگشت به تعهداتشان نمی‌کند

وی ادامه داد: از این جهت منتظر اروپا ماندن مشکلی از ایران را دوا نکرده و گره‌ای از کار ایران باز نمی‌کند. نه تنها گام چهارم که گام پنجم، ششم تا دهم ایران نیز قادر نیست تا اروپا را وادار به بازگشت به تعهداتشان کند. ایران حتی اگر به فرض هم در چندقدمی دستیابی به سلاح هسته‌ای باشد، اروپا نمی‌تواند کاری انجام دهد. اروپا اگر بتواند ایالات متحده را راضی به تجدیدنظر در سیاست فشار حداکثری کند، مشکل حل می‌شود؛ در غیر اینصورت اگر آمریکا اصرار داشته باشد این سیاست را پیش ببرد، اروپا هیچ ابزاری ندارد. 

ایران تهدید کرده که می‌تواند به سمت کنار گذاشتن پروتکل الحاقی و خروج از ان.پی.تی برود

ابوالفتح افزود: در رابطه با اتخاذ گام چهارم نیز به نظر می‌رسد که ایران تصمیمش را گرفته و بعید است حتی تهدید اروپا مبنی بر خروج از برجام و ارجاع موضوع ایران به شورای امنیت که متعاقب آن بازگشت تحریم‌های این نهاد است نیز تغییری در این روند ایجاد کند. البته در برخی محافل نیز به گوش می‌رسد که ایران نیز در برابر تهدید اروپا متقابلا تهدید کرده که چنین رویکردی می‌تواند تهران را به سمت کنار گذاشتن پروتکل الحاقی و چه بسا خروج از ان.پی.تی سوق دهد. 

هیچ چشم‌اندازی مشاهده نمی‌شود که ایران یا آمریکا مسیر خودشان را تغییر دهند

این کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: از این جهت باید برای اروپا مشخص شود که اعمال فشار بالا بر روی ایران می‌تواند چه عواقبی داشته باشد؛ شاید هم به همین دلیل باشد که علیرغم درخواست‌های آمریکا برای اتخاذ «مکانیسم ماشه» تا الان خویشتنداری کرده‌اند چرا که اتخاذ چنین تصمیمی می‌تواند یک دومینویی را آغاز کند و فعل و انفعالاتی را رقم بزند که از کنترل خارج شود و عواقبش متوجه تمامی طرف‌های برجام شود.

وی افزود: با توجه به همین مسائل نیز هیچ چشم‌اندازی مشاهده نمی‌شود که ایران یا آمریکا مسیر خودشان را تغییر دهند، یا اروپایی‌ها امکان داشته باشند که تغییری در این زمینه ایجاد کنند. 

اقدام اروپا دومینویی را به وجود می‌آورد که اتفاقاتی را به همراه دارد

ابوالفتح در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه اروپا برجام را دستاورد دیپلماسی این اتحادیه می‌داند و ایران نیز تهدید کرده که عواقب عدم توان مالی تهران در کنترل مواد مخدر و مهاجرین متوجه اروپا خواهد بود، آیا تروئیکای اروپایی حاضر خواهند بود که این توافق را از دست بدهند، گفت: پیش‌تر هم عرض کردم که اقدام اروپا دومینویی را به وجود می‌آورد که اتفاقاتی را به همراه دارد که می‌تواند از کنترل خارج شود. به هر صورت ایران نقش مهمی در برقراری ثبات در منطقه دارد و این منطقه هم مرز با اروپا است.

اروپا بضاعتی بیش از این ندارد

وی ادامه داد: اروپایی‌ها به عینه دیدند که به وجود آمدن یک بحران امنیتی در خاورمیانه می‌تواند چه عواقب سنگینی برای این اتحادیه داشته باشد و سیل پناهجویان به سمت اروپا راه افتاد تا جایی که برخی دولت‌ها زیر بار فشار تبعات سیاسی و اجتماعی این بحران ساقط شدند. البته قابل پیش‌بینی نیست که آن بحرانی که در سوریه پیش آمد برای ایران هم اتفاق بیفتد اما روابطی که بین ایران و اروپا وجود دارد و متقاضیان سفر به اروپا از ایران می‌گذرند و این می‌تواند شرایط را برای قاره سبز دشوار کند. 

وی افزود: علیرغم تمام نگرانی‌ها چیزی دست اروپا نیست و نیتشان این نیست که مشکلی ایجاد کنند و فقط ناتوان هستند و این هشدارها خیلی کارساز نیست چرا که اروپا بضاعتی بیش از این ندارد. 

شکست اروپا در تلاش‌های میانجیگرانه

این کارشناس سیاست خارجی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به اتفاقات رخ داده در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل می‌توان گفت که فرانسه در تلاش برای کاهش تنش شکست خورده است، گفت: صحبت آقای لودریان مبنی بر اینکه ایران و آمریکا تنها یک ماه برای حل مسائل فیمابین فرصت دارند عملا به منزله شکست اروپا در تلاش‌های میانجیگرانه است. امیدهایی بود که اروپا و مهمتر از آن فرانسه بتوانند میانه روابط ایران و آمریکا را بگیرند و دیدگاه‌های دو کشور را به هم نزدیک کنند در حالی که حالا وزیر امور خارجه فرانسه اعلام می‌کند دیگر این ایران و آمریکا هستند که باید با هم صحبت کنند.