ایران برخورد مثبتی با پیامهای وساطت با عربستان نشان داده است

کمال خلف در رای الیوم نوشت: ظاهرا سفر پوتین به عربستان سعودی، که طی 12 سال اخیر بی سابقه بوده، با هدف امضای چند توافق و بررسی پرونده های متعددی در رابطه با امنیت خلیج فارس، جنگ یمن، معامله قرن و سوریه، صورت گرفته است. اما در واقع رئیس جمهور روسیه از عربستان چه می خواهد؟

در ادامه این مطلب آمده است: مساله شایستگی مسکو در ایفای نقش وساطت بین ریاض و تهران، وضوحی تمام دارد و با توجه به اینکه این روزها بحث داغ مذاکره بین تهران و ریاض مطرح است، طبیعی است که سفر پوتین به عربستان، با این موضوع نیز ارتباط داشته باشد.

توصیه مسکو به تهران در این باره، به حاشیه نبردن عربستان است؛ چرا که این مساله می تواند باعث ائتلاف علنی سعودیها با اسرائیل و در نهایت، ورود اسرائیل به خلیج فارس و نزدیکی اش به فضای حیاتی ایران شود. به همین دلیل، ایران برخورد مثبتی با پیامهای وساطت با عربستان نشان داده است.

علاوه بر این، پوتین مایل است پرونده دیگری را نیز در ریاض به انجام برساند، که مربوط به سوریه بوده و در حال حاضر، بیش از پرونده تنش با ایران، برای روسیه حائز اهمیت است. رئیس جمهور روسیه تلاش می کند ریاض را برای ورود به روند مذاکرات آستانه قانع کند، بدین معنا که سعودیها با راه حل روسیه برای بحران سوریه موافقت کنند.

این در حالی است که مسکو قانع کردن ترکیه در مورد پیوستن به مسیر آستانه و دوری آن از تصورات آمریکا برای یافتن راه حل را موفقیت بزرگی برای خود می داند و اکنون، مایل است ریاض را نیز به آستانه پیوند بزند، تا از حمایت آن در مورد حل بحران سوریه برخوردار باشد. این موضوع تا اندازه ای مهم و البته دشوار به نظر می رسید که مستلزم حضور شخص پوتین در ریاض بود.

در واقع پوتین به دنبال آن است تا از مشارکت عربستان در راستای آبادسازی سوریه و موافقت سعودیها با بازگشت سوریه به جامعه عربی و از سر گیری روابط دیپلماتیک با آن، بهره ببرد.

اما آیا عربستان می تواند با درخواست روسیه موافقت کند؟ بویژه آنکه پذیرش راه حل مسکو، به معنای تمرّد علنی عربستان از دولت ایالات متحده است.

ریاض از سیاست امریکا ناراضی است؛ چه در مورد تعامل آن با حمله به آرامکو و چه در مورد ضعف دولت ترامپ در مقابله با ایران در ابهای خلیج فارس و تنها گذاشتن عربستان در جنگ یمن. گذشته از اینکه ترامپ مکررا در حال تمسخر سعودیها به شکلهای مختلف است؛ تا آنجا که حتی شیوه صحبت ملک سلمان پشت تلفن را به باد سخره می گیرد!

عربستان، چالش ایران و ایلات متحده را در نظر دارد، همانطور که سرکشی ترکیه از دولت آمریکا را می بیند. تمام این عوامل، محل بحث در بالاترین سطوح در بین سیاستمداران عربستان سعودی است. با این حال، آیا سعودیها می توانند تصمیم به انتقال بخشی از تحم مرغ های خود از سبد آمریکا، برای گذاشتن آن به نفع روسیه بگیرند؟

نمی دانیم. تحرکات عربستان در مورد پرونده سوریه، با احتیاط است، اما باید این مهم را در نظر داشته باشیم که سعودیها در حال انجام اقداماتی هستند که با گرایش های ایالات متحده مخالف است. در هر صورت، عربستان باید بداند که زمان آن رسیده است تا تصمیمات مستقل بگیرد.

نکته دومی که پوتین در سفر به ریاض در نظر دارد، قانع کردن آن برای همکاری در راستای تشکیل یک جامعه عربی، به دور از هیمنه آمریکا و بنای روابط استراتژیک و هماهنگ بین دولتهای منطقه است.

احتمالا مسکو با سفر پوتین به ریاض در می یابد که سعودیها به عقلانیت سیاسی نزدیک شده اند و در ادامه، از درگیریها و جنگ هایی که در آن قرار دارد، به سلامت خارج می شود. از این رو، مسکو تلاش می کند تا تمام توجه سعودیها را به خود جلب کرده و از تاثیرگذاری عربستان در محیط عربی، برای حمایت از دیدگاه خود در خصوص مسائل منطقه ای، استفاده کند.

تحقق تمام این احتمالات، مرهون میزان جدیت ریاض در تعامل با مسکو، بعنوان قدرتی است که امکان ارتباط با آن، به شکلی مستقل از ائتلاف تاریخی بین عربستان و آمریکا وجود دارد؛ به نحوی که هر گونه پاسخ مثبت عربستان به مسکو، به معنی تاکتیک سعودی برای فشار بر واشنگتن نباشد.

تغییرات بزرگی در سطح منطقه در راه است؛ حوادث به سرعت اتفاق می افتد، تا حدی که امکان پیش بینی آن نیست.