ظریف: می‌توانستم دختر اوباما را اینجا گروگان بگیرم؟

«محمدجواد ظریف» روز سه شنبه در نشستی با فعالان فضای مجازی به سوال هایی در زمینه چالش های عرصه، اصول و اهداف دستگاه دیبلماسی پاسخ داد و گفت: وزارت خارجه نماینده همه ایران است و وظیفه دفاع از عملکرد کل نظام را برعهده دارد در حالی که سایر دستگاه ها از عملکرد خود دفاع می کنند.

وی افزود: عادت کرده ایم سرمان را بالا بگیریم و این دستاورد بزرگی است و ما برای این دستاورد خون داده ایم و مردم فشار تحمل کردند.

وزیر امور خارجه افزود: حاضر نیستیم چون برخی کشورها عمل کنیم و این نکته که اکنون بدیهی به نظر می رسد، اصلا بدیهی نیست و یک امر اختصاصی برای جمهوری اسلامی ایران است.

ظریف گفت: اگر ۱۰ سال دیگر به برجام نگاه کنند آن را یکی از موفق ترین دستاوردهای جمهوری اسلامی خواهند دید. اما من مدافع برجام نیستم. باید از منافع ایران در برجام دفاع کنم. در این شرایط است که می توانیم از قدرت خارجی امتیاز بگیریم.

وزارت خارجه باید بالاتر از سیاست داخلی عمل کند

وزیر امور خارجه گفت: اعتقاد دارم وزارت خارجه باید بالاتر از سیاست داخلی عمل کند اما متاسفانه ما را وارد سیاست داخلی کردند و این به ضرر کشور است. برخی ایراد می‌گیرند که شما ۴۰ سال است دارید می‌گویید شرایط کشور ویژه است پس امر جدیدی نیست. من معتقدم کشور ما در وضعیتی است که همیشه باید با مشکلات برخورد کند.

وی اظهارداشت: البته ما در مسیر خود اشتباه هم زیاد داشته‌ایم که طبیعی است؛ چرا که همواره خواستار آن بودیم همه چیز را از ابتدا بسازیم. ما نمی‌توانیم ساخته دیگران را صرفا مطرح کنیم. در خیلی موارد برای‌مان امکان‌پذیر نبود.

ظریف اضافه کرد: واقعا چه کسی در ایران دوست دارد درباره‌ ایران آن‌طوری صحبت شود که ترامپ در عربستان صحبت می‌کند؟ برای خیلی از کشورها دیگران تصمیم می‌گیرند اما ما واقعا این مشکل را نداریم. این مسئله تا جایی برای ما و شما به عنوان فعالان فضای مجازی و فضای رسانه‌ها مهم است که وقتی یک خبرنگار روس که واقعا به خاطر جاسوسی دستگیر نشده است را می‌گیرند و بعد آزاد می‌کنند شما باور نمی‌کنید و می‌گویید چرا درباره سایر خبرنگاران از سایر کشورها اینطور برخورد نمی‌شود.

رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: این خبرنگار را از اول نباید می‌گرفتند، اگر یک وقتی شما دلیل دستگیری‌اش را بفهمید متوجه خواهید شد که واقعا دلیل آزادی‌اش امری طبیعی بود اما این خوب است که شما سوال می‌کنید و همین سوال کردن نشان می‌دهد که ما کشوری نیستیم تحت اختیار و نظر کسی باشیم.

 عادت کردیم سرمان بالا بگیریم و این دستاورد بزرگی است 

وی اظهارداشت: ما انتخاب کردیم طور دیگری باشیم. عادت کردیم سرمان را بالا نگهداریم و این دستاورد بزرگی است و این را به عنوان «داده» می‌گیریم. چون خون پای آن رفته است و مردم فشارهای زیادی را تحمل کرده‌اند.

ظریف  یادآورشد: ما اشتباه هم زیاد کرده‌ایم و هزینه زیادی به مردم تحمیل کرده‌ایم که نباید این روند ادامه یابد و به خاطر ادامه دادن این روند حتی لجاجت هم کنیم. در عین حال ما حاضر نیستیم بپذیریم ایران مثل کشورهای دیگر حرف گوش کن دیگران باشد یا مثلا مردم بشنوند اگر با فلان کشور رابطه نداریم به خاطر آن است که به ما گفته شده است با او رابطه نداشته باشیم. ما خودمان برای خودمان تصمیم می‌گیریم.

وزیر امور خارجه با بیان این که بنده ۴۰ سال است در کار دیپلماسی هستم و به غیر از این کار هم کار دیگری بلد نیستم، گفت: وزارت خارجه با سایر دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها تفاوت دارد. سایر دستگاه‌ها صرفا از عملکرد خود دفاع می‌کنند اما وزارت خارجه و شخص وزیر باید از عملکرد کشور دفاع کند؛ چرا که من صرفا نماینده وزارت خارجه و یا شخص ظریف یا یک گروه و حزب یا جریان نیستم، بلکه نماینده کل کشور هستم و وظیفه دارم این کار را انجام دهم نه چیز دیگری.

رئیس دستگاه دپلماسی اظهارداشت: اگر سر کلاس‌های حقوق بشر من بیایید نظرات متفاوتی از آنچه به عنوان وزیر خارجه ایران می‌گویم احتمالا بشنوید. من در ۲۰۱۴ به عنوان ریسک پذیرترین آدم دنیا معرفی شدم. من از خطر کردن وحشت ندارم و سر کلاس‌هایم هم همین طور است. اما در برابر یک کشور خارجی نماینده جمهوری اسلامی ایران و کل ایران هستم. از جمله آنهایی که به من حمله می‌کنند و یا یک شب نمی‌گذارند خواب راحتی داشته باشم و به همین دلیل است که از برجام آنقدر که باید دفاع نکردم.

ظریف گفت: برجام از موفق‌ترین تجربیات کشور در حوزه دیپلماسی و حتی بالاتر است و به این مسئله یقین دارم. هیچ مذاکرات مهمی در ۴۰ سال گذشته نبوده است که به طور غیر مستقیم یا مستقیم در آن دخالت نداشته باشم اما برجام حتما از برجسته‌ترین تجربیات جمهوری اسلامی ایران است و اگر ۱۰ سال دیگر هم بگذرد باز هم همین را می‌گویم.

چرا شکست پهپاد را می بینیم و شکست سیاست خارجی آمریکا را نمی‌بینیم

ظریف تصریح کرد: سیاست خارجی وجه المصالحه دعواهای جناحی نیست. اگر بگویم برجام شکست خورده نتیجه اش این می شود که مردم اعتمادشان را به اقتصاد و نظام از دست می دهند. چرا به مردم غرور،  امید و اعتماد به نفس ندهیم و چرا تزریق ناامیدی کنیم و چه منفعتی دارد که غرور ملی مردم شکست بخورد؟

رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: چرا باورمان شده آمریکا مهم است؟ همانطور که پهپادش از ما شکست می خورد سیاست خارجی اش هم شکست می خورد. چرا شکست پهپاد را می بینیم و سیاست خارجی را نمی‌بینیم؟  بله، امید به دیگری داشتن سم مهلک است اما آیا درست است که بگوییم اگر با خارجی حرف بزنی حتما کلاه سرت می رود؟

وی گفت: این همه پیشرفت کشور به رغم تحریم بدست آمده، این بد است که تلاش شود تحریم کم شود؟

استعفایم برای حفظ برند ایران بود

وزیر امور خارجه در بخش دیگری از سخنان خود با فعالان حوزه فضای مجازی درباره استعفایش گفت: دوستان می‌گویند چرا من آن شب استعفا کردم؟ چون تلاش من حفظ برند ایران بود. آن شب من به این نتیجه رسیدم دیگر من برند ایران نیستم. اگر می‌خواستم برند ظریف باشد، جایزه صلح نوبل را می‌گرفتم یعنی خیلی راحت بود.  

ظریف اضافه کرد: آن شبی که قرار بود جایزه صلح نوبل را اعلام کنند، کسی به من زنگ زد و گفت سخنرانی‌ات را نوشتی؟ به او گفتم خیالت راحت راحت باشد، به من جایزه صلح نوبل نخواهند داد. دو سال متوالی بالاترین امتیاز جایزه نوبل را بنده داشتم. آن بنده خدا هم پاسوز ما شد. خانم موگرینی هم پاسوز ما شد. برای این که قرار نبود برند یک فرد را دنبال کنم، قرار بود برند ایران را دنبال کنم.

رئیس دستگاه دیپلماسی گفت:‌ آن شب من یک فرد شدم همان کاری که تلاش کرده بودم در طول چندین سال مانع از آن شوند. یعنی این تصور در دنیا ایجاد شد که ظریف نماینده سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نیست بلکه نماینده یک دیدگاه است. دیدگاهی که قابل حذف است. این ظریف کارش برای شخص خودش خیلی راحت می‌شد اما دیگر آن کسی نبود که بتواند از سیاست جمهوری اسلامی دفاع کند.

وظیفه ما در وزارت خارجه حفظ برند ایران است نه یک فرد، تفکر یا دستگاه

وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: تفاوت وزارت خارجه با سایر وزارتخانه ها این است که آنها از عملکرد خوشان دفاع می کنند ولی وزارت خارجه موظف است از عملکرد کسانی دفاع کند که بیشترین حمله را به او می کنند. من در خارج ایران نماینده کل ایرانم نه نماینده ظریف یا وزارت خارجه. حتی از سازندگان گاندو و کسانی که شب و روز به ما حمله می‌کنند باید دفاع کنم.

وی با بیان این که برجام یکی از برجسته‌ترین تجربیات جمهوری اسلامی ایران است، گفت:‌ من مدافع برجام نیستم من مدافع جمهوری اسلامی ایران هستم. اگر از منافع برجام دفاع کنم باید امتیاز بدهم اما وقتی از منافع جمهوری اسلامی دفاع می کنم می‌توانیم از قدرت خارجی امتیاز بگیریم.

ظریف تصریح کرد: برند ایران باید حفظ شود. وظیفه ما در وزارت خارجه حفظ برند ایران است نه یک فرد، تفکر یا دستگاه.

به هزینه این مردم شعار دادند

وزیر امور خارجه در بخش دیگری از سخنانش گفت: طرف دعوای شما نیستید طرف دعوای من کری‌ است. در یک جلسه کری به من گفت ما میتوانیم فردو را بزنیم خیال نکنید جایی است که نمی‌توانیم بزنیم به او گفتم به فرض این که زدید بعد از آن چه؟ چقدر بعد از ویتنام موفق شدید؟ مردم ویتنام را نابود کردید چه به دست آوردید؟ در عراق و افغانستان چه به دست آورده اید؟ می دانید که مردم ایران فرق می‌کند گفت به همین خاطر است که نمی خواهیم وارد دعوا شویم.

رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: ببینید من دعوایم آنجاست دعوای شما نیستید شما به تنهایی به قاضی رفته اید، موفق هم بیرون آمدید چون ما سکوت کردیم و حرف نزدیم اصلاً حرف نزدیم.

ظریف ادامه داد: اینکه می‌گویید برجام یک جسد است این جسد را خاک کنید شش قطعنامه شورای امنیت را داشته باشید آقای ترامپ هم برای شما جشن می گیرد و هیچ مشکلی ندارد.

وزیر امور خارجه در بخش دیگر از سخنانش با بیان اینکه یکسری گفتند قطعنامه کاغذپاره است رفتند شش قطعنامه علیه ایران برای کشور گرفتند، خاطرنشان کرد: هر چقدر به آنها التماس کردند که اگر قطعنامه‌ای بگیریم بدون رضایت آمریکا نمی‌توانند از آن قطعنامه بیرون بیاییم. آن وقت ریش ما گروی آمریکا می‌شود. گوش نکردند و شعار دادند. به هزینه این مردم شعار دادند.  

هیچ اقدامی را انجام دادیم مگر آنکه آمریکا قبلش تعهد خود را انجام داده باشد

وی با طرح این سوال که چرا ما مجبور شدیم با آمریکا مذاکره کنیم؟ ابراز داشت: مذاکره با اعضای دائم شورای امنیت برای بیرون آمدن از قطعنامه شورای امنیت غیرقابل اجتناب است چون هرکدام‌شان می‌دانند هر کدام‌شان می‌توانند خارج شدن شما را وتو کنند.  

رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه ما هیچ کاری نکردیم مگر آنکه آمریکا قبل از آن کاری را کرده باشد، ابراز داشت: همواره می‌گویند نقد داده‌ایم و نسیه گرفته‌ایم اما آقای ترامپ چه می‌گوید؟ آقای ترامپ می‌گوید ۱۵۰ میلیارد دلار نقد به ایران دادیم اما نسیه گرفته‌ایم. این حرف ترامپ است. من به شما می‌گویم ما هیچ اقدامی را انجام ندادیم مگر آنکه آمریکا قبلش تعهد خود را انجام داده باشد.  

ظریف با بیان اینکه ما یک پیچ از نطنز را باز نکردیم قبل از آنکه اوباما امضا نکرده باشد، عنوان کرد: او کار دیگری نمی‌توانست بکند. ما چه کار می‌توانستیم بکنیم. آیا من می‌توانستم دختر اوباما را اینجا گروگان بگیرم؟ چه کار می‌توانستیم که ما انجام ندادیم؟ من همان زمان هم می‌دانستم آمریکا بدعهد است وگرنه بند ۳۶ و ۳۷ برجام با عبارت عدم تعهد طرف مقابل شروع نمی‌شد.

وی افزود: بند ۳۶ برجام اول می‌گوید اگر ایران معترض به عدم پایبندی طرف مقابل شد می‌تواند اقداماتی را انجام دهد که ما هم‌اینک آن کارها را می‌کنیم. آیا ما براساس اعتماد مذاکره کردیم که این دو بند را در داخل برجام قرار داده‌ایم که اگر آنها به تعهداتشان عمل نکردند، ما می‌توانیم این کارها را بکنیم و تعهداتمان را انجام ندهیم.  

مذاکره با آمریکا ضرورت بود نه انتخاب

وزیر امور خارجه ادامه داد: به من گفتند اول باید اوباما امضا کند که تحریم ها را برداشته تا شما اقدامات تان را انجام دهید. دستور من این بوده که باید امضا بگیرید و من امضا گرفتم. دستوری که به من داده شده بود این بود که اوباما امضا کند که تحریم‌ها لغو میشود امضا را گرفتم.  امضا سند است؟ من همچین حرفی نزدم. گفتم از من خواسته بودید من امضا گرفتم. در روابط خارجی چیز دیگری وجود ندارد. چه می توانم از طرف خارجی بگیرم. من نمی دانم در برجام چه می‌توانستم بگیرم که نگرفتم.

وی گفت: ولی فرض کنید آن را هم می گرفتیم، آیا فایده ای داشت وقتی آقای ترامپ از INF  بیرون رفت چه کار توانستند بکنند؟ تصویب کنگره را هم داشت. وقتی ترامپ از یونسکو بیرون رفت چه کار توانستند بکنند؟ وقتی ترامپ سهمیه سازمان ملل را نداد چه کار توانستند بکنند؟ این ماه دبیرکل گفته است ما پول نداریم حقوق کارمندان را بدهیم. شما بفرمایید من چه می توانستم بکنم.

ظریف تصریح کرد: مذاکره با آمریکا یک ضرورت بود نه یک انتخاب. ضرورت آن هم به خاطر این بود که دیگران ما را مجبور کرده بودند برای خروج از قطعنامه‌های شورای امنیت با آمریکا مذاکره کنیم. کسانی که دوست دارند دوباره قطعنامه‌ها برگردد یعنی دوباره دارند نسخه یک مذاکره ضروری مجدد با آمریکا را می پیچند.

۸۰ میلیارد دلار محقق شده بود پدر جد ترامپ هم نمی توانست کاری بکند

وزیر امور خارجه ادامه داد: اما چرا ناگزیر به این کار شدیم؟ چون شش قطعنامه شورای امنیت علیه ما گرفته بودند و ما ناچار بودیم برای آنکه بتوانیم این قطعنامه‌ها را برداریم صحبت کنیم. این کار خیلی خوشایند من نیست. شما فکر می‌کنید دل من لک زده بود که با طرف آمریکایی صحبت کنم؟ دلم لک زده که با آن بنده خدا در خیابان راه بروم تا در هر تظاهرات و راهپیمایی که در ایران می‌روم از این خیابان بیایم و از خیابان بعدی بیرون بروم به خاطر آنکه برادران بلافاصله تابلوهایشان را که عکس من و یک گرگ در حال راه رفتن یک خیابان هستیم، دست نگیرند.

ظریف در بخش دیگری از سخنانش گفت: ما بعد از برجام ۸۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی به ایران آوردیم. من چه کار کنم  که کمتر از ۵ میلیارد دلار آن جذب شد. اگر ۸۰ میلیارد دلار محقق شده بود ترامپ که هیچ پدر جد ترامپ هم نمی توانست کاری بکند. چون آنقدر منابع اقتصادی در ایران شکل گرفته بود که هیچ کس نمی توانست ما را تحریم کند.

وزیر امور خارجه ادامه داد: البته دولت هم به حق سخت گیری کرد و گفت اگر من این سرمایه گذاری را جذب کنم پول آن از کجا در می آید ولی سختگیری‌های دیگری هم شد.

ظریف یادآورشد: ما نمی‌توانیم با کسی قرارداد ببندیم و معامله انجام دهیم. ما می‌توانیم ظرفیت‌های خارج را به داخل، و ظرفیت‌های داخلی را به خارجی ها معرفی کنیم. من ۷۰ بازرگان را با خود به سفر می‌برم و در آنجا برایشان ملاقات می گذارم. دوستانی که با من سفر دارند دیدند که بازرگانان و تجار را می‌بریم و آنها قرارداد می‌بندند و یادداشت تفاهم امضا می‌کنند. اما اینکه یادداشت تفاهم برای اینکه در ایران عملیاتی شود باید سه سال دنبال آن بدوند، دیگر من نمی توانم عوض کنم. معاون اقتصادی من هم نمی‌تواند عوض کند.

وزیر امور خارجه در بخش دیگر از سخنانش گفت:‌ الان هم معاونت اقتصادی بیشترین تمرکزش در تهاتر، بازارهای همسایگان و ترانزیت است و اینها چیزهایی که می‌توانیم علیرغم تحریم از آن استفاده کنیم. من این رسم را ندارم که برای دفاع از وزارت خارجه بگویم فلان وزارتخانه خوب عمل نمی کند. این رسم را همه دارند که هر چه مشکل پیدا می شود می گویند باید وزارت خارجه فعال شود.

ظریف با بیان اینکه وزارت امور خارجه ۱۲۰۰ دیپلمات دارد، اظهار داشت: مجموعه نیروی دیپلماسی و غیر دیپلماسی ما کمتر از ۳ هزار نفر است. وزارت خارجه از فقیرترین دستگاه های کشور است و با کمتر از ۱۰۰ میلیون دلار بودجه اداره می شود.