معاون پیشین وزیر خارجه انگلیس:چه ایران را دوست داشته باشیم چه نداشته باشیم، باید بدهی خود را به تهران پرداخت کنیم

در این نشست که در محل پارلمان انگلیس و با حضور برخی نمایندگان و چهره‌های سرشناس از جمله مقامات سابق دولت انگلیس برگزار شد، سخنرانان وضعیت سیاسی و ژئوپلیتیک منطقه با محوریت ایران را مورد بحث قرار دادند.

در این برنامه جک کاراولی مشاور دولت «بیل کلینتون« رئیس جمهوری اسبق آمریکا در مسائل اتمی، «ایوان لوئیس» معاون اسبق وزیر امورخارجه انگلیس و «اِما نواز» وکیل و کارشناس مسائل بانکی و اقتصادی مرتبط با ایران سخن گفتند.

لوئیس در سخنان خود یادآور شد که علاقه ایران به احترام بین المللی و برخورد محترمانه از سوی سایر کشورها، توقعی به جا و مشروع است، به ویژه اگر تاریخ ایران و تلاش‌های مردم آن برای رسیدن به دموکراسی مورد توجه قرار گیرد.

وی بدون اشاره به توقیف غیر قانونی نفتکش ایران در جبل‌الطارق از نقش ایران در توقیف نفتکش انگلیسی در تنگه هرمز انتقاد کرد و گفت یک پنجم نفت جهان از این گذرگاه آبی عبور می کند و ناامن شدن آن به معنی یک بحران جهانی است.

او در خصوص سایر تحولات منطقه از جمله یمن، سیاست خارجی انگلیس را مورد انتقاد قرار داد.  وی جنگ یمن را ویرانگر توصیف کرد که در آن بیش از ۱۰۰ هزار نفر کشته شده و بیش از ۲.۳ میلیون کودک، نیازمند کمک‌های بشردوستانه هستند.

این دیپلمات اسبق انگلیس تاکید کرد که دولت این کشور از دخالت رژیم سعودی در یمن به بهانه بازگرداندن "دولت قانونی" یمن حمایت کرده، به دخالت سعودی مشروعیت بخشیده، به ائتلاف تحت رهبری سعودی سلاح فروخته و در حالی که نیروی هوایی سلطنتی به سعودی‌ها آموزش می‌داد، یگان‌های ویژه انگلیسی در یمن عملیات انجام می‌دادند.

لویس با اشاره به انتقادهای روز افزون از نقش انگلیس در یمن، تاکید کرد که این کشور باید رویکرد واقع‌بینانه‌تر و انتقادی تری نسبت به سعودی انتخاب کند.

وی گفت انگلیس با وجود آنکه حملات موشکی حوثی‌ها به ریاض را محکوم کرد، اما حمله سعودی به مناطق غیرنظامی یمن را محکوم نکرد. او تصریح کرد که رفتار انگلیس در مورد یمن به اعتبار این کشور صدمه زده است.

این دیپلمات انگلیسی تاکید کرد که رسیدن به ثبات در یمن دشوار خواهد بود اما قدم‌هایی را می توان برداشت. وی تلاش‌های اخیر عمران خان نخست وزیر پاکستان در این زمینه را به عنوان قدم‌های مثبت تحسین کرد.

در این بخش پرسش و پاسخ‌هایی از جمله در مورد بدهی انگلیس به ایران در ماجرای خرید تانک‌های چیفتن مطرح شد که «جولیان لوئیس» از مقامات سابق ارتش این کشور تصریح کرد مبلغ مورد اشاره متعلق به ایران بوده و باید پرداخت شود، «چه ما ایران را دوست داشته باشیم چه نداشته باشیم.»

این بدهی مربوط به خرید تانک‌های چیفتن در سال ۱۳۵۰ میان وزارت دفاع انگلیس و حکومت پهلوی است که قرار بود در قالب آن یک هزار و ۵۰۰ عراده تانک و خودروهای زرهی به ایران تحویل شود.

پس از انقلاب اسلامی این قرارداد لغو شد و با توجه به اینکه ایران همه پول قرارداد را پرداخت کرده بود، خواستار بازپس‌گیری پول خود شده است. با این حال به گفته حمید بعیدی نژاد سفیر ایران در انگلیس مقامات این کشور تمامی روش‌های مختلف را بکار می گیرد تا در پرداخت این بدهی  تاخیر ایجاد کنند.

در ادامه جلسه امروز «اِما نواز» در خصوص و محدودیت‌های بانکی تجارت با ایران مطالبی را بیان کرد و گفت دولت انگلیس «مقررات مسدود سازی» را که برای مجازات شرکت‌هایی که تحریم‌های آمریکا را اعمال می کنند تصویب شده، اجرا نمی‌کند. به گفته وی دولت فرانسه در این زمینه، یعنی مجبور کردن بانک‌ها به تجارت با ایران رفتار بهتری اتخاذ کرده است.

همچنین «جک کاراولی» از دیگر سخنرانان این نشست، در زمینه مسائل اتمی گفت در مورد دونالد ترامپ باید به این نکته توجه کرد که تمام تمرکز او روی انتخابات آینده آمریکا و تلاش او معطوف به انتخاب مجدد است.

وی با بیان اینکه تصمیم‌های ترامپ به ویژه در منطقه خاورمیانه را باید با این پیش زمینه تفسیر کرد، گفت که اکنون و در سایه تصمیم اخیر وی مبنی بر خروج از سوریه، همه بازیگران مهم منطقه از جمله روسیه در حال محاسبه مجدد وضعیت و سبک سنگین کردن اوضاع هستند.

وی ایران را عضو پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای خواند که علاوه بر محدودیت‌های این پیمان باید از فواید آن نیز بهره‌مند شود. به گفته این مقام اسبق آمریکا، رژیم شاه در نظر داشت نزدیک ۲۵ نیروگاه اتمی تا پایان قرن بیستم در ایران ایجاد کند ولی به دلیل انقلاب این پروژه متوقف شد.

ایران با وجود پایبندی به مفاد ان پی تی و متعاقب آن تا این اواخر، پایبندی کامل به مفاد برجام، نتوانسته است از منافع و فواید این پیمان‌ها استفاده کند.

در این نشست، تحلیل‌گران در مجموع متفق بودند که با توجه به سابقه تاریخی و نقش فعلی ایران در منطقه باید برای تدوین یک پیمان امنیتی جامع با ایران و سایر قدرت‌های منطقه از جمله رژیم سعودی وارد گفت‌وگو شد. آنها نگرانی‌های ایران و توقع این کشور برای احترام متقابل را مشروع و قابل قبول توصیف کردند.