آفتاب یزد: کرباسچی از هر روشی برای خروج عارف از سرلیستی اصلاح‌طلبان استفاده می‌کند
نقطه کلیدی اظهارات ضدعارفی کرباسچی این است که «عارف به دلیل وجود این سوابق نمی‌تواند ادعای رهبری جریان اصلاحات را داشته باشد.»
آفتاب یزد : کرباسچی مدتهای زیادی است که شمشیر را برای اصلاح‌طلبان از رو بسته و منتقد چهره‌های بارز این جریان شده است. نمونه بارز آن اظهارات اخیر وی علیه عارف است که به عبارتی سعی کرد محمدرضا عارف از لیدرهای مهم جریان اصلاح‌طلب را دست کم گرفته یا به نوعی مقصر جلوه دهد.
وی در اظهاراتی که اخیرا یک رسانه در گفت‌‌و‌گو با وی انجام داده بود، گفت که «آقای عارف روزی در مقام ریاست دانشگاه تهران مانع سخنرانی آقای عبدالکریم سروش شد یا آقای سیدجواد طباطبایی را از معاونت پژوهشی برداشت یا روزی دیگر برخوردهایی با انجمن اسلامی داشته، چطور امروز به شخصیت محوری اصلاحات تبدیل شده و از او برای هر منصب و مقامی صحبت می‌شود. امروز از خود آقای عارف بپرسید، تعریف شما از اصلاحات چیست؟ بپرسید آیا حرف‌های آقای آرمین یا آقای تاجزاده را قبول دارید؟»
اظهارات کرباسچی و موضع‌گیری‌های وی علیه عارف انتقاد تند وی از سایر اصلاح‌طلبان را هم به همراه داشته است و مثلا در همان مصاحبه او از بهزاد نبوی و مجلس ششم هم انتقاد می‌کند و روی حرفش این است که آیا اینها حاضرند از عملکرد خود مطابق گفتمانی که به آن باور دارند دفاع کنند؟
>عارف در جلسات خصوصی چه گفت؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد موضع‌گیری منفی کرباسچی علیه عارف سابقه‌ای دیرینه دارد و به نوعی ضدیت محور کارگزاران با جریان منتسب به عارف و اصلاح‌طلبان واقعی را نشان می‌دهد.
پیشتر اصلاح‌طلبان درباره دلایل اوج گرفتن اختلافات بین کارگزاران و اصلاح‌طلبان گفته بودند: کارگزاران سال 92 در انتخاب آقای روحانی و انصراف آقای عارف تاثیر داشت، عارف هم می‌گفت کارگزاران با نظرسازی خاتمی را به انصراف من به نفع روحانی قانع کرد.
با وجود این اظهارنظرها، تورقی در سلسله وقایع تاریخ سیاست داخلی ایران در چند سال قبل نشان می‌دهد در ماجرای انصراف بزرگمنشانه عارف به نفع روحانی بدون آنکه بخواهد با حاشیه‌سازی به مواردی وارد شود که انفکاک و جدایی در جریان اصلاح‌طلب را در پی داشته باشد.
اما برخی اصلاح‌طلبان می‌گویند عارف به مسئله نظرسازی کارگزارانی‌ها علیه خود که در تصمیم رئیس دولت اصلاحات تاثیر داشت، اعتراضاتی داشت اما اعتراضات خود را در جلسات خصوصی بیان می‌کرد.
به نظر می‌رسد اینکه عارف مساله را در نشست‌های خصوصی مطرح می‌کرده و علنا به آن اشاره‌ای نمی‌کرد برای حفظ رویه وحدت در جریان اصلاح‌طلب بوده که نقش عارف در آن بی چون و چراست.
اشاره ناظران به نظرسنجی است که کارگزاران با محوریت نجفی آن را انجام داد تا از میان دو اصلح «رای دار» جریان اصلاح‌طلب یعنی روحانی و عارف یک نفر به عنوان کاندیدای نهایی اصلاح‌طلبان معرفی شود.
>فقط کرباسچی علیه عارف است؟
با وجودی که برخی کارشناسان معتقدند اختلاف موجود صرفا یک اختلاف میان کرباسچی و عارف است، اما بررسی داده‌های موجود در قاموس سیاست داخلی ایران نشان می‌دهد موضع‌گیری‌های غیرمنصفانه علیه عارف، ریشه در اختلاف یک حزب کامل یعنی کارگزاران با محوریت داشتن عارف است.
سند این مدعا، انتخابات چند ماه قبل هیئت رئیسه مجلس است که کارگزاران اینجا هم علیه عارف موضع گرفت؛ زمانی که محمد عطریانفر عضو ارشد حزب کارگزاران سازندگی در مصاحبه‌ای گفت «نقد لاریجانی را به نسیه عارف ترجیح می‌دهیم»
البته در این میان تقلاهای کرباسچی علیه عارف نیز از دید‌ها پنهان نماند. وقتی عارف برای سومین مرتبه رقابت ریاست مجلس را به علی لاریجانی واگذار کرد و اخلاق را در سیاست نشان داد و موجودیت قوی فراکسیون امید را به رخ کشید، اعلام کرد «راه خود را از فرصت‌طلبان جدا می‌کنیم.»
با این حال، این حرف او بی جواب نماند و کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران در کنایه‌ای به عارف گفت «برخی از افرادی که در جریان اصلاح‌طلبی هستند پیشتازی آقای مطهری را به ضرر خود می‌دانند در حالیکه که خودشان همیشه ساکت بودند تا جایی که به برخی از آنها گفته شده بود تا به حال در این مدت نمایندگی یک فوت هم در این میکروفن خود نکرده‌اید!».
کنایه‌های کرباسچی به عارف را پایانی نبود و گویا کرباسچی و کارگزاران عزم خود را جزم کرده‌اند تا به هر نحوی عارف را از جریان اصلاحات حذف و تفرقه‌ها را بیشتر کنند.
>دامنه اختلاف در قاب 1400
کنایه‌های سنگین کرباسچی به عارف بعد حذف علی مطهری از ترکیب هیئت رئیسه نشان داد که ماجرا می‌تواند پیچیده‌تر هم باشد. عارف سعی کرد از شکست‌ها پلی به سوی پیروزی بسازد؛ چیزی که رسانه‌های طیف نزدیک به جریان اصلاحات را به این باور رساند که عارف احتمالا به دنبال تکمیل پل پیروزی در 1400 است.
همین امر گویا برای کرباسچی و احتمالا کارگزاران نگران کننده بوده که موجب شده کرباسچی این روزها توفنده تر از قبل علیه عارف وارد میدان شود. اما پیام کرباسچی ظاهرا روشن به نظر می‌رسد، همانطور که کارگزارانی‌ها در مجلس دهم ریاست لاریجانی را بر عارف ترجیح دادند، احتمال آنکه در 1400 بین مطهری اصولگرا و عارف، مطهری را شایسته حمایت اعلام کنند نه تنها بعید به نظر نمی‌رسد بلکه محتمل هم هست.
بر همین اساس، رصد اظهارنظرهای فعالان سیاسی حزبی جریان کارگزار گویای واقعیات دیگری است. بر همین اساس، خبرها حکایت از آن دارد که کارگزاران راه خود را از اصلاح‌طلبان جدا کرده و با علی لاریجانی برای ائتلاف در انتخابات مجلس آینده به توافق رسیده است.
در همین خصوص مثلث آنلاین نوشت:»قرار شده مجموعه‌ای از نیروهای تکنوکرات‌های اصلاح‌طلب و اصولگرای همسو با علی لاریجانی با هم فهرست سراسری در انتخابات مجلس بدهند. این اتفاق قطعا اصلاح‌طلبان حامی عارف را هدف گرفته و پروژه نهایی کارگزار‌ها علیه جریان اصلاحات با محوریت محمدرضا عارف به حساب می‌آید. گرچه مخالفان عارف امید دارند که ائتلاف با لاریجانی برد آنها را بهمراه داشته باشد اما به نظر می‌رسد خلا ناشی از «منطق محوری» عارف که همواره در خلال فعالیت‌های سیاسی گروه‌های اصلاح‌طلب باعث بالانس و حفظ تعادل شده بود می‌تواند نتیجه‌ای خلاف خواست مخالفان قسم خورده عارف را به همراه داشته باشد.
>عارف هم چندان ساکت نیست
اینکه تصور می‌شود عارف کاملا سکوت کرده و حتی در برابر حملات هیچ پاسخی برای دفاع ندارد به کلی ایده‌ای نادرست به نظر می‌رسد. عارف را به عنوان چهره‌ای فراجناحی می‌شناسند که کمتر تمایل دارد با حاشیه سازی‌های سیاسی خود را در کانون توجهات قرار دهد. آنگونه که در کتاب «از نیاوران تا پاستور» آمده عارف حتی با وجود همه دلخوری‌های قبل از انتخابات سال 92 بعد از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری خرداد، همه کاندیداهای حاضر در رقابت نهایی را به مهمانی خصوصی در منزل خود دعوت کرد. او با جمع اضداد سیاسی سعی کرد نیروهای انقلاب را زیر گفتمان واحد وحدت جمع کند که پیام این اقدام او این بود که «ما همه با هم هستیم»
با وجود این نگرش وحدت طلبانه، بررسی‌ها حاکی است که او در برابر حملات تند و گزنده مخالفان چندان هم دست و پا بسته و ساکت نبوده است.
عارف یک بار در جمله‌ای کنایه‌آمیز خطاب به کارگزاران، گفته بود «عاملان تصمیم سال ۹۲، امروز مدعی و طلبکارند»
این صحبت او البته بی جواب نماند و غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران که آماده موضع‌گیری بود این طور پاسخ داد که «آقای عارف شما در شورای عالی اصلاحات و مجلس در این مدت چکار کرده‌اید؟ در این حالی که خودشان بهتر از هر کس دیگری از روند مثبت جریان اصلاحات خبر دارند.
دلخوری عارف از برخی تحرکات پشت پرده بر علیه او در سال 92 موضوع قابل انکاری نیست. در متن کناره‌گیری عارف از انتخابات هم گلایه خاصی مشاهده می‌شد که حاکی از نارضایتی بود اما این نارضایتی هرگز خود را در سطح نشان نداد تا اتحاد جریان اصلاح‌طلب با محوریت رئیس دولت اصلاحات حفظ شود..
گرچه در متن کناره گیری عارف از انتخابات سال 92، او هیچ اشاره‌ای به کناره گیری به نفع روحانی نداشت و در حالیکه همه منتظر ائتلاف ستادهای انتخاباتی عارف با روحانی بودند. سید حسن رسولی سخنگوی ستاد انتخاباتی عارف تاکید کرد که " ایشان فقط انصراف داده‌اند و به نفع کسی کنار نرفته است.» اما در مجموع بیانیه کناره‌گیری عملا نشان می‌داد که عارف با از خود گذشتگی مایل است که سبد آرای او در صندوق روحانی ریخته شود که در نهایت هم این اتفاق افتاد و پیروزی بزرگ سال 92 را رقم زد.
دلخوری عارف از برخی اقدامات در سال 92 بر کسی پوشیده نیست اما مهم این بود که وی اجازه داد تا ائتلاف شکل بگیرد و پیروزی به دست بیاید.
>صوفی: اختلافات چندان جدی نیست
علی صوفی فعال سیاسی اصلاح‌طلب در گفت‌‌و‌گو با آفتاب یزد اما نظر دیگری دارد و معتقد است اختلاف نظر چشمگیری میان عارف و کارگزارانی‌ها قابل مشاهده نیست.
وی می‌گوید: البته من اظهارات آقای کرباسچی علیه عارف را درک نمی‌کنم، عارف الان نماینده مجلس است و ما تنها انتخابات مجلس را در انتهای سال 98 در پیش رو داریم و فکر نمی‌کنم حتی رقابت خاصی وجود داشته باشد که بخواهد بر روی اختلاف یاد شده تاثیر بگذارد.
عضو جبهه اصلاحات یادآور شد: البته در رابطه با انتخابات سال 92 نظرات خاصی در خصوص ایشان وجود داشت و اظهار نظرهایی هم رد و بدل شد ولی بعد از آن حتی علامت خاصی از بروز یک اختلاف میان کرباسچی و کارگزاران با شخص عارف مشاهده نشد حتی در لیست امید سال 94 هم مخالفتی از سوی کارگزاران با سرلیستی عارف ابراز نشد.
صوفی خاطرنشان کرد: برخورد سیاسی اخلاقی عارف در انتخابات سال 92 و تمکین او به عقل جمعی نشان داد که او در جریان اصلاحات یک سرمایه اجتماعی ارزشمند است که حتی کارگزاران هم این موضوع را قبول دارد و این باعث افتخار همه بخش‌ها در جریان اصلاح‌طلب است.
به باور این فعال سیاسی، بعد از شکل گیری مجلس با محوریت فراکسیون امید مشکلاتی بروز کرد که موجب شد آقای عارف به این نتیجه برسد که باید لیست خالص اصلاح‌طلبی داشته باشیم.
وی در پاسخ به این سوال که چقدر احتمال دارد کارگزارانی‌ها با دوری از عارف به سمت سرلیستی علی لاریجانی در انتخابات مجلس پیش رو بروند، گفت: مطلقا چنین امکانی وجود ندارد،عارف معتدل است و سختگیری در او راه ندارد.
علیرغم اظهارات خوش بینانه صوفی در گفت‌‌و‌گو با آفتاب یزد، به نظر می‌رسد کارگزارانی‌ها و از جمله کرباسچی چندان هم در موضوع عارف همراه وی نبوده‌اند.
بهمن ماه سال 94 و درست یک ماه مانده به انتخابات مجلس، رسانه‌های اصلاح‌طلب از برخی تلاش‌های کارگزاران و کرباسچی برای تغییر معادله سرلیستی خبر دادند.
>کرباسچی سال 94 هم علیه عارف فعال بود
یک رسانه اصلاح‌طلب همان زمان نوشت: اخبار ضدونقیضی درباره ارائه لیست جداگانه از سوی این دو حزب شنیده می‌شود بدین معنا که حزب اعتدال و توسعه و کارگزاران سعی دارند ائتلاف کنند و لیستی مجزا از لیست اصلاحات بدهند که البته ممکن است همپوشانی‌هایی هم داشته باشد.این اختلافات از جایی آغاز شد که اصلاح‌طلبان معتقد هستند عارف باید سرلیست اصلاح‌طلبان برای ورود به مجلس باشد و برنامه‌هایی برای پست ریاست مجلسی عارف داشتند اما کرباسچی معتقد بود که اصلاح‌طلبان نیازمند یک گزینه معتدل مانند لاریجانی برای ریاست مجلس هستند.
کرباسچی در همین راستا در یکی از نشست‌های خود در قم در خصوص قرار گرفتن آقای علی لاریجانی در لیست مورد حمایت اصلاح‌طلبان و اعتدالیون، گفته بود از نظر من آقای لاریجانی شخصیتی است که در جایی که بحث منافع ملی باشد، به بحث حزب و گروه توجه نمی‌کند و برای مثال در بحث برجام و توافق هسته‌ای انصافا منافع ملی را مورد توجه قرار داد و از این رو عده‌ای اعتقاد دارند که ایشان صلاحیت پست فعلی خود را دارد.
در همان زمان این فرضیه مطرح بود که «به نظر می‌رسد با انتخاب عارف به عنوان رئیس شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان این اختلافات بالا گرفت، چرا که ماجراهای کرباسچی و عارف از سال‌ها قبل حاکی از اختلافات عمیق میان کرباسچی و افراد وحدت‌بخش در بین اصلاح‌طلبان است.»
>روایتی از یک اختلاف کهنه و حربه افشاگری کرباسچی
با وجود همه موارد مطرح شده در خصوص اختلاف نظر عارف و کرباسچی، برخی بررسی‌ها نشان می‌دهد اختلاف این دو ریشه در گذشته‌هایی دور داشته است.
یک روایت این است که در جریان اتوبان کشی در دوران شهرداری کرباسچی در اصفهان، عارف به عنوان رئیس دانشگاه صنعتی اصفهان مانع از عبور اتوبان از میان دانشگاه شد و به این دلیل پروژه کرباسچی نیمه تمام ماند و از آن زمان اختلافات کرباسچی با عارف بالا گرفت.
در سال 94 هم این اختلاف به نحوی دیگر خود را نشان داد. اختلاف میان کارگزاران و اصلاح‌طلبان برای سر لیستی عارف تا جایی بالا گرفت که‌هاشمی رفسنجانی هم به این موضوع ورود پیدا کرد و حتی در برخی از خبرها آمده است که در این مورد تذکراتی نیز به کرباسچی داده بود.
ادامه اختلافات کرباسچی با عارف تا جایی بالا گرفت که کرباسچی مدعی افشاگری مغرضانه علیه عارف شد؛ شهردار اسبق تهران، به دنبال بالا گرفتن اختلافات میان جریان کارگزاران و نزدیکان به طیف رئیس دولت اصلاحات و محمدرضا عارف در شورای عالی سیاست گذاری اصلاح‌طلبان، تصریح کرده است که درباره سوابق سیاسی عارف افشاگری خواهد کرد.
کرباسچی که از هر روشی برای خروج عارف از سرلیستی اصلاح‌طلبان استفاده می‌کند آن زمان مدعی شد که به زودی در این‌باره که عارف در سال ۷۶ در ستاد انتخاباتی ناطق نوری حضور داشته، دست به افشاگری خواهد زد. به نظر می‌رسد اظهارات اخیر کرباسچی علیه عارف که گفت وی در زمان ریاست بر دانشگاه تهران مانع سخنرانی سروش شد از همین دست افشاگری‌هاست که مشخص نیست تا به کجا می‌خواهد ادامه پیدا کند.
نقطه کلیدی اظهارات ضدعارفی کرباسچی این است که «عارف به دلیل وجود این سوابق نمی‌تواند ادعای رهبری جریان اصلاحات را داشته باشد.»
این در حالی است که در جریان محاکمه کرباسچی در سال 77 وی از جمله متهم به استفاده از امکانات شهرداری تهران در جهت حمایت از کاندیدای خاص در انتخابات هفتم ریاست جمهوری بود.
اما در نهایت برآورد دقیق از نگرش جریان اصلاح‌طلب به عارف نشان می‌دهد اصلاح‌طلبان هنوز هم معتقدند بدون انصراف عارف از رقابت در انتخابات سال 92، روحانی نمی‌توانست به ریاست جمهوری دست پیدا کند و این خود سرمایه سیاسی و اجتماعی ارزشمندی است که می‌تواند مجددا عارف را در کانون توجه جریان‌های سیاسی قرار دهد.
>عارف همچنان محبوب است
به هر حال، آنچه از تحلیل روند زندگی سیاسی عارف در ۶ سال گذشته برمی‌آید این است که او به خاطر تفکر منطقی خود در مواجهه با چالش‌های سیاسی مورد انتقاد برخی از همفکران خود قرار گرفته است.
واقعیت هم این است که عارف برای اصلاح‌طلبان فداکاری زیادی کرده و برای خود محبوبیت اجتماعی زیادی کسب کرده است، این محبوبیت سرمایه‌ای برای اصلاح‌طلبان و جامعه رای دهنده آنهاست. از همین رو عارف از چرخه سیاست حذف نمی‌شود و چون فداکار است، بازی اصلاح‌طلبان را به هم نمی‌زند تا همچنان محبوب باقی بماند و اصلاح‌طلبان از آن محبوبیت بهره‌مند شوند. این انتقادات از عارف مویّد این است که او همچنان در کانون توجه اصلاح‌طلبان است و اساسا نمی‌توان بدیلی برای او در این جریان پیدا کرد.
دیدگاه تان را بنویسید