علی‌اکبر صالحی:
تنوع سانتریفیوژهای ایران از ۵ مدل به ۱۵ مدل رسیده است
علی اکبر صالحی در پاسخ به سوال «اعتماد» در مورد انتقادهایی که از گام‌های تقابلی ایران در برجام مطرح می‌شود از کسانی که ناآگاهانه اتهام توقف فعالیت صنعت هسته‌ای بر اثر برجام را مطرح می‌کنند به‌شدت انتقاد کرد. به گفته صالحی، ایران در چارچوب برجام از هیچ یک از حقوق هسته‌ای خود عقب‌نشینی نکرده است و تنها تعهداتی برای محدودیت‌های زمانی و عددی در بخشی از برنامه‌هایش داده است.
به گزارش روزنامه اعتماد؛ علی‌اکبر صالحی، معاون رییس‌جمهور اسلامی ایران و رییس سازمان انرژی اتمی، روز دوشنبه در نشست خبری از تازه‌ترین دستاوردهای صنعت هسته‌ای ایران رونمایی کرد. صالحی در آستانه چهارمین گام از اقدامات تقابلی ایران در چارچوب برجام، برای کاهش تعهدات هسته‌ای، از زنجیره ۶۰تایی سانتریفیوژهای مدرن IR۶ رونمایی کرد و گازدهی به این زنجیره آغاز شد. او تاکید کرد که تصمیم‌گیری در مورد زمان اجرای گام چهار کاهش تعهدات در هیات نظارت بر برجام انجام خواهد شد و زمانی که محتوای این گام به سازمان انرژی اتمی اعلام شود، علنی خواهد شد. صالحی در این نشست، در پاسخ به سوال خبرنگار اعزامی روزنامه «اعتماد» تاکید کرد که گام‌های متقابل ایران، براساس پیشنهادات فنی سازمان انرژی اتمی، در هیات نظارت بر برجام طراحی و برای اعلام به سازمان اعلام می‌شوند. صالحی همچنین خبر داد که میزان غنی‌سازی ایران از ۸۰۰۰ سو عبور کرده است و در حال نزدیک شدن به ۱۱ هزار سو غنی‌سازی پیش از برجام است.
گزیده ای از این گزارش در ذیل آمده است:
برخی انتقادات غیرعلمی و غیرمنصفانه است
علی‌اکبر صالحی در پاسخ به روزنامه اعتماد در مورد انتقاداتی که از گام‌های تقابلی ایران در چارچوب برجام مطرح می‌شود و این گام‌ها را ناکافی و نمایشی می‌داند، تاکید کرد که برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران با قدرت و سرعت پیش می‌رود. رییس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: «در رسانه‌های مکتوب ما عین این عبارت را به کار بردند که «صنعت هسته‌ای ما نابود شده است.» امروز خبرنگاران از نزدیک مشاهده کردند، این چه نابودی است که در عرض دو ماه ۲۶۶۰ سو با سانتریفیوژهای پیشرفته برقرار شده‌اند؟ این چه صحبتی است؟ راجع به برجام ممکن است انتقادهای زیادی باشد. ممکن است در ابعاد تحریمی، تجاری، اقتصادی، سیاسی و حقوقی ایرادهایی باشد و انتقادهایی وجود داشته باشد، من به این مسائل ورود نمی‌کنم و حوزه من هم نیست. اما انتقاد باید صحیح باشد، باید درست باشد، انتقاد باید چاره‌ساز باشد.»
صالحی در ادامه گفت: «اعلام عمومی کردند، همه هم شنیده‌اند، لازم نیست نام ببرم که چه کسانی گفته‌اند، همه دیده‌اند که علنا اعلام عمومی کردند که سانتریفیوژها را با لگد زدند و جمع کردند، یعنی فکر می‌کنید ما در وضعیتی قرار گرفته‌ایم که سانتریفیوژهای‌مان را با لگد جمع کنیم؟ شما خودتان در اینجا دیدید، قریب به ۳۰۰ سانتریفیوژ، از دستگاه‌هایی بود که قبلا جمع شده بود و الان دوباره نصب شده‌اند. اگر با لگد زده بودیم که دیگر قابل استفاده نبود. ای کاش کسانی که انتقاد می‌کنند، مبنای حرف‌شان علمی باشد.»
معاون رییس‌جمهور گفت: «مسائل علمی چیزی نیست که هر کسی بتواند در مورد آن اظهارنظر کند. همین هفته پیش در نمایشگاه دستاوردهای هسته‌ای در کرمان، یک عزیزی نوشته بود که در رآکتور اراک پلوتونیوم تولید می‌شد و با توقف فعالیت آن دیگر نمی‌توان باتری‌های پلوتونیومی تولید کرد که در فضا و در سفر به کرات دیگر استفاده شود. نخست اینکه اول به کرات دیگر بروید، بعد ما باتری پلوتونیومی هم برای‌تان تامین می‌کنیم. به این کاری ندارم، اما مساله اینجاست که اصولا چنین مقالات افکار عمومی را نگران و مضطرب می‌کند. آدم عادی که این مقاله را می‌خواند، نمی‌داند که پلوتونیومی که در باتری استفاده می‌شود با پلوتونیومی که در رآکتور اراک تولید می‌شد، کلا متعلق به دو دنیای مختلف هستند. پلوتونیوم درون باتری از عنصر نپتونیوم به دست می‌آید که در رآکتوری مانند رآکتور تهران بمباران می‌شود و به پلوتونیوم ۲۳۸ تبدیل می‌شود. پلوتونیوم ۲۳۹ که محصول جانبی طراحی پیشین رآکتور اراک بود، یک عنصر دیگر است. من از مسوولان سازمان خواهش کردم که با احترام به آن عزیزی که این مساله را مطرح کرده‌اند به ایشان پاسخ داده شود.»
صالحی تاکید کرد: «اما خیلی از مطالبی که در مطبوعات ما مطرح می‌شود، براساس ناآگاهی و بی‌اطلاعی، همین‌طور نوشته می‌شود و مردم هم تصور می‌کنند که برنامه هسته‌ای کشور نابود شده است. من هم اگر جای شهروندان دیگر باشم وقتی چنین چیزهایی را بشنوم ناراحت می‌شوم. مثلا می‌گویند در چاله رآکتور سیمان ریختند، صنعت هسته‌ای را نابود کردند، برنامه هسته‌ای را متوقف کردند. اگر صنعت هسته‌ای نابود شده است، پس کار ۱۵ هزار پرسنل سازمان انرژی اتمی چیست؟ فکر کردید همه اینها صبح به صبح سلامی می‌کنند و به خانه برمی‌گردند؟ این دو نیروگاه جدیدی که با این عظمت در بوشهر می‌سازیم، صنعت هسته‌ای به حساب نمی‌آید؟ وقتی که یک نیروگاه می‌خواستیم بسازیم آن‌قدر دنبالش دویدیم، حالا دومی و سومی را که می‌سازیم، به نظر برخی دوستان خیلی ناچیز می‌آید.»
او افزود: «چنین انتقاداتی از روی بی‌انصافی است. فناوری هسته‌ای زنده و در جریان است. مقام معظم رهبری پیش از برجام یک فرمان ۹ ماده‌ای دادند که ۴ بندش مربوط به وظایف سازمان انرژی اتمی بود، ما همه ۴ بند را مو به مو اجرا کردیم، ۵ بند دیگر به نهادهای دیگر مربوط بود، اما ما ۴ بند را کامل اجرا کردیم، دیگر چه باید می‌کردیم؟ وقتی قسم خوردم که صنعت هسته‌ای پابرجاست و نه کند می‌شود و نه متوقف می‌شود، حالا این سانتریفیوژ S۸ را نشانه کند شدن می‌بینید؟ این S۸ اصلا قابل قیاس با توانایی ما در ساخت سانتریفیوژ پیش از برجام نیست. بپرسید قبل از برجام چه بودیم الان چه شدیم. دست‌کم این بود که به قبل از برجام برگردیم، اما الان با فاصله زیادی نسبت به گذشته این تعداد ماشین جدید نصب کرده‌ایم. قطعا برخی از این انتقادات غیرمنصفانه و بدون مطالعه است.» صالحی در پایان تاکید کرد: «این ادعاها و انتقادات اثری در روحیه ما و بچه‌های سازمان نخواهد گذاشت و در ادامه راه آنچه را که مصلحت مملکت، منویات رهبری و دستورات رییس‌جمهور است با قدرت ادامه خواهد یافت و مردم عزیز ما مطمئن باشند که صنعت هسته‌ای پابرجاست.»
گام‌های تقابلی متناسب با رویدادهای بین‌المللی طراحی می‌شوند
علی‌اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی، در پاسخ به سوال «اعتماد» در این زمینه که گام‌های کاهش تعهدات هسته‌ای ایران در چارچوب برجام، چگونه طراحی می‌شود و نقش سازمان انرژی اتمی در طراحی و تصویب آنها تا چه حد است، تاکید کرد: «برای طراحی گام‌ها، سازمان انرژی اتمی، پیشنهادات فنی را مطرح می‌کند. مسوولیت تصویب و انتخاب این گام‌ها، برعهده هیات نظارت بر برجام است. این هیات از مقام‌های ارشد کشور تشکیل شده است. پیشنهادات فنی آژانس در هیات نظارت بر برجام مطرح می‌شود، این هیات با رصد مسائل بین‌المللی از میان پیشنهادهای سازمان انرژی اتمی انتخاب می‌کند. ما هر بار مجموعه‌ای از پیشنهادها را همراه با نظر سازمان دراختیار هیات قرار می‌دهیم، این هیات براساس رصد رویدادهای بین‌المللی گام‌ها را متناسب با شرایط بین‌المللی و پیشنهادات فنی سازمان انتخاب می‌کند و سپس مصوبات این هیات ازسوی رییس‌جمهور اسلامی ایران، حسن روحانی، به سازمان ابلاغ می‌شود و نهایتا گام از سوی ایران برداشته می‌شود.»
صالحی در ادامه تصریح کرد: «۳ گامی که تاکنون اجرا شده است، این‌گونه اجرایی شده که پیشنهاد فنی از سوی سازمان انرژی اتمی به هیات نظارت بر برجام رفته است، بعد از ارزیابی و رصد تحولات بین‌المللی، به تناسب تحولات بین‌المللی برای محتوای گام هسته‌ای در هیات تصمیم‌گیری می‌شود.»
تنوع سانتریفیوژهای ایران از ۵ مدل به ۱۵ مدل رسیده است
رییس سازمان انرژی اتمی در نشست خبری روز دوشنبه خود گفت: «برجام نتیجه تفاهم جمهوری اسلامی ایران با ۱+۵ بود. از منظر جمهوری اسلامی ایران وقتی که وارد مذاکره شد، به ویژه از بعد فنی، بنا به توصیه مقامات ارشد نظام به ویژه مقام معظم رهبری، هدف از مذاکره این بود که حقوق کامل هسته‌ای ایران پابرجا بماند و هیچ کدام از حقوق هسته‌ای ایران واگذار نشود. طرف مقابل قصد داشتند فعالیت‌های جمهوری اسلامی ایران را متوقف کرده و تا آنجا که ممکن است محدودیت اعمال کنند. محدودیت آنها هم از لحاظ زمانی بود و هم از لحاظ تجهیزات که جلوی توانایی‌های هسته‌ای ما را بگیرند. مثلا آنها به دنبال متوقف کردن نسل سانتریفیوژ IR۶ بودند. رونمایی از نمونه اولیه این سانتریفیوژ سال ۱۳۸۹ بود. ما تا قبل از برجام ۵ سال روی این نوع ماشین‌ها کار می‌کردیم. ما اگر می‌خواستیم این ماشین را به تولید انبوه برسانیم، طبق برنامه ۸ سال طول می‌کشید تا ما به این هدف‌مان برسیم. بعد از برجام محدودیتی که آنها از لحاظ زمانی تعیین کرده بودند، حدود ۱۰ سال بود، اما با اتفاقاتی که افتاد ما لاجرم برای نشان دادن اقتدار ملی خود و ظرفیت صنعتی‌مان بنا به دستور مقامات ارشد نظام تصمیم گرفتیم که به این محدودیت بی‌اعتنا باشیم. والا براساس برنامه محدودیت برجام باید ۴ سال دیگر این نسل از سانتریفیوژها را راه‌اندازی می‌کردیم اما باتوجه به وضعیت پیش‌آمده الان این نسل از سانتریفیوژها را راه‌اندازی کردیم.»
بتون‌ریزی واحدهای دوم و سوم بوشهر تا ۲ هفته دیگر
صالحی در ادامه افزود: «در حال حاضر غنی‌سازی اورانیوم را به‌طور کامل داریم، UCF ما الان به‌طور کامل راه‌اندازی کرده‌ایم و از ظرفیت خود به‌طور کامل استفاده می‌کند. ما ساخت نیروگاه‌های قدرت را آغاز کرده‌ایم که به این ترتیب نیروگاه‌های ۲ و ۳ بوشهر را هفته آینده کلنگ‌زنی می‌کنیم. «علی‌اکبر صالحی» در مراسم راه‌اندازی و رونمایی زنجیره ۳۰تایی ماشین‌های IR۶ در سایت هسته‌ای نطنز گفت: تقارن امروز و این افتتاحیه با ۱۳ آبان را به فال نیک می‌گیریم. این نشان می‌دهد که خون شهدای ما پایمال نشده و جوانان غیور و شجاع سازمان انرژی اتمی که مجاهدان راه علم هستند در فرآیند پرچالشی که با دنیای غرب و استکبار داریم امروز نشان دادند راه بزرگواران و شهدای هسته‌ای را ادامه دادند و هیچ‌گاه این حرکت را با کندی یا ایستایی روبه‌رو نخواهند کرد.
او افزود: امروز شاهد راه‌اندازی زنجیره ۳۰تایی ماشین‌های IR۶ هستیم، البته مسائل بیش از این حرف‌هاست. اینجا یک مجموعه‌ای تحت عنوان S۸ است که سانتریفیوژهایی که مورد تست و آزمایش قرار می‌گیرند اول در این مکان تست‌های گوناگون و تثبیت‌های مکانیکی را روی آن انجام می‌دهند و بعد آن را در گود که جای اصلی سانتریفیوژهاست، می‌برند.
صالحی یادآور شد: اینجا محل تحقیق و توسعه است. تعداد سانتریفیوژهایی که عزیزان ما در فاصله ۲ ماه در اینجا نصب کردند قریب به ۱۵ سانتریفیوژ نسل جدید است که دستاورد بسیار عظیمی است، ملت ایران به این ترتیب متوجه می‌شوند عزیزان ما در سازمان انرژی اتمی همواره فعال بودند، هیچ‌گاه فعالیت‌های‌شان با کندی روبه‌رو نبوده و متوقف نشده بود. اگر چنین بود ما نمی‌توانستیم در عرض ۲ ماه بیش از ۲ هزار و ۶۶۰ سو به ظرفیت سویی که الان داریم را اضافه کنیم، همچنین الان مقدار سو ما به ۸۶۶۰ سو رسیده است و تولید اورانیوم ما که قبل از گام سوم حدود ۴۵۰ گرم در روز بود الان به بیش از ۵ هزار گرم در روز رسیده، یعنی ۱۰ برابر شده است.
او تصریح کرد: این فقط در فاصله ۲ ماه بوده است و عزیزان ما شبانه‌روز کار کردند. در ایام محرم و صفر دوستان ما عاشورا و اربعین اینجا بودند و اینها ادامه‌دهنده راه حضرت اباعبدالله بودند. در برپایی پرچم اسلام به این چالش علمی به زیبایی درخشیدند. صالحی ضمن قدردانی از ۱۵ هزار پرسنل سازمان انرژی اتمی یادآور شد: امروز ۳ افتتاحیه به‌صورت نمادین داریم که یکی از آنها زنجیره میانی ۳۰تایی IR۶ است که پیش از این زنجیره ۲۰تایی را در ۲۰ فروردین نصب کرده بودیم و یک زنجیره ۱۰تایی هم داشتیم، بنابراین الان تعداد ماشین‌های IR۶ به ۶۰ ماشین رسیده که هر کدام ۱۰ سو و در مجموع ۶۰۰ سو به ظرفیت موجود اضافه کردند.
رییس سازمان انرژی اتمی گفت: قرار نبود زنجیره ۳۰تایی را اکنون راه‌اندازی کنیم، قرار بود بعد از اینکه کارها را در زنجیره ۲۰تایی به سرانجام می‌رسانیم، ۳، ۴ سال بعد این کار انجام شود، اما در یک چالش سیاسی قرار گرفتیم و دستور مقامات ارشد کشور این بود که این چالش را حتما به نمایش بگذاریم که توان و اراده جمهوری اسلامی ایران آنچنان است که اراده کنند به فوریت آنها را عملیاتی می‌کنند و این کاری که همکاران ما انجام دادند را بزرگان این فناوری و نخبگان می‌دانند که چه کار بزرگی انجام شده است. ساخت پیشران هسته‌ای کار ساده‌ای نیست.
صالحی درباره ساخت پیشران‌های هسته‌ای تاکید کرد: «الان ۱۹ سال است داریم روی رآکتور اراک کار می‌کنیم و طراحی رآکتور اراک یک طراحی بومی نبود، یک طراحی قدیمی روسی بوده است. حتی اگر ۴ سال پس از برجام را هم حساب نکنیم می‌شود ۱۵سال که هنوز کامل نشده است. پیشران هسته‌ای در عمل یک رآکتور کوچک است و می‌خواهید آن را در یک شناور جا بدهید. فرق آن با رآکتور عادی این است که رآکتور عادی در زمین می‌سازید تکان نمی‌خورد اما در یک شناور تکان می‌خورد. مسائل ایمنی و فنی فراوانی نسبت به یک رآکتور عادی دارد.» او افزود: «ما در پیشران هسته‌ای به صورت غیرقابل باور جلو رفتیم. من اعلام کردم که اگر امکانات مالی و تسهیلات مقرراتی باشد حداقل ۱۵سال طول می‌کشد ولی ما خیلی جلو رفتیم و امیدوارم تا پایان سال دیگر خبر مقدماتی خوبی به شما بدهیم. فقط برای یک فاز ابتدایی ۸ هزار زیر پروژه تعریف شده است.» او در مورد انتظاراتی که در این مورد در افکار عمومی ایجاد می‌شود، گفت: «از این رو این تصور که برخی در اذهان جا انداخته‌اند که ما ۴، ۵ ساله می‌توانیم رآکتور بسازیم از آن حرف‌هاست که آدم را به سکوت وا می‌دارد. هندی‌ها ۲۵ سال طول کشید تا زیردریایی هسته‌ای‌شان را بسازند در حالی که آنها ابتدا یک شناور اتمی از روس‌ها گرفته بودند.»
برای ۱۹۰ هزار سو باید ۴۰ هزار تن اورانیوم استخراج کنیم
رییس سازمان انرژی اتمی درباره میزان غنی‌سازی و تولید کیک زرد در کشور گفت: «ما حداقل ۲۱۰ تا ۲۴۰ تن در سال اورانیوم اولیه می‌خواهیم تا آن را به ۲۷ تن سوخت غنی شده برای مصرف یک سال نیروگاه بوشهر تبدیل کنیم. حدود ۴۰ هزار تن برآورد می‌شود، بتوانیم در افق بلندمدت اورانیوم استحصال کنیم.» صالحی در مورد هدف‌گذاری رساندن غنی‌سازی به ۱۹۰ هزار سو گفت: «۱۹۰ هزار سو نیاز است که سوخت سالانه نیروگاهی مثل بوشهر را تامین کند.» او تاکید کرد، ایران هر چند از نظر منابع طبیعی اورانیوم، کشور غنی محسوب نمی‌شود، اما کشور فقیری هم نیست و از مقامات سازمان خواست تا یک تور بازدید برای خبرنگاران از انارک و ساغند برگزار کند تا از نزدیک در جریان روند استحصال اورانیوم در این معادن قرار بگیرند. او تاکید کرد: «برای رسیدن به ۴۰ هزار تن اورانیوم طبیعی نیاز به ۷ تا ۸ سال زمان نیاز داریم و این مدت زمان همان دوره زمانی است که در برجام دیده شده است، برای همین می‌گوییم چیزی را در برجام از دست نداده‌ایم.»
به آژانس خبر داده‌ایم که به تشخیص خودمان محدودیت‌ها را معلق می‌کنیم
او درباره تهدید اروپا به خروج از برجام گفت: «آنها باید به تعهدات‌شان برگردند. ۱۶ گزارش آژانس نشانگر متعهد بودن ایران به تعهداتش بوده است. ما گام‌های‌مان را صریحا اعلام کردیم و در اظهاریه‌هایی که به آژانس اعلام کردیم، این نوع سانتریفیوژ را نصب می‌کنیم و این فرآیندها را طی می‌کنیم. قبلا به آژانس گفته‌ایم و این‌گونه نیست که ناگهانی گفته باشیم و امروز آخرین مرحله زنجیره ۳۰تایی IR۶ طی و گازدهی انجام شد.» صالحی اظهار داشت: «ما نگفتیم از برجام می‌خواهیم بیرون برویم، گفته‌ایم براساس حق‌مان و ماده ۲۶ و ۳۶ برجام این حق را داریم که متناسب با اقدامات آنها بخشی یا کل تعهدات خود را معلق کنیم و ما طبق آن عمل کرده و خیلی هم با احتیاط و مطالعه شده اقدام می‌کنیم.»
دیدگاه تان را بنویسید