طراحی سازوکاری جدید برای حفظ شرکت‌های اروپایی طرف قرارداد ایران

روزنامه النهار لبنان دیروز در تحلیلی مدعی شده است که پس از اجرای گام چهارم کاهش تعهدات برجامی ایران، اروپایی‌ها برای حفظ این قرارداد و کاهش تنش با تهران، به تکاپوی بیشتری افتادند. این رسانه معتبر عربی در بخشی از این تحلیل نوشته است: "اروپایی‌ها پول زیادی برای اطمینان از ماندگاری ایران در برجام خرج می‌کنند". در ادامه متن کامل ترجمه این گزارش را می‌خوانید:
کارهای جدید اتحادیه اروپا برای زنده نگه داشتن توافق هسته‌ای پس از حرکت جدید ایران
وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا روز دوشنبه درباره راهکارهای باقی‌ماندن توافق هسته‌ای ایران (پس از شروع غنی‌سازی و احیای فعالیت اتمی در سایت فوردو و عبور از برخی مفاد دست‌وپاگیر توافق هسته‌ای) در بروکسل گفتگو کردند.
در مذاکرات در بروکسل، قدرت‌های اتحادیه اروپا که توافق هسته‌ای 2015 را امضا کردند (شامل انگلیس، فرانسه و آلمان) تلاش کردند تا اقداماتی که باید در آینده با واکنش به اقدام ایران انجام دهند را بیشتر بررسی کنند. این بلوک از کشورها در انتظار گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد ایران هستند تا ببینند این کشور هنوز هم به تعهدات اصولی خود در برجام عمل می‌کند یا از آن به‌طور کلی خارج شده است!
«هایکو ماس» وزیر امور خارجه آلمان در این رابطه گفته است: ما می خواهیم (توافق) را حفظ کنیم، اما ایران باید سرانجام به تعهدات خود بازگردد و آنها را رعایت کند، در غیر این صورت ما حق استفاده از همه سازوکارهایی که در توافق‌نامه برعلیه کشور تخطی کننده معین شده را خواهیم داشت.
اتحادیه اروپا توافق برجام را به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های اصلی امنیت منطقه‌ای و جهانی می‌داند و از آنجایی که ترامپ به‌طور یک طرفه بیش از یک‌سال پیش آمریکا را از توافق خارج، توان تحریم‌های اقتصادی او علیه ایران نیز به همین دلیل کاهش یافت.
میروسلاو لاژاک، وزیر امور خارجه اسلواکی، به خبرنگاران گفته است: "برجام یک توافق عالی است و ما باید آن را زنده نگه داریم"، اما هنوز معلوم نیست اتحادیه اروپا چه کاری می‌تواند در این راستا انجام دهد زیرا اقتصاد ایران تحت فشار تحریم‌ها قرار داشته و این فشار، امکان ارائه درخواست دوباره به ایران برای بازگشت به گفتگوها را سخت کرده است، زیرا شرط ایران برای بازگشت به میز مذاکره برداشته شدن فشارهاست.
اروپایی‌ها پول و اعتبار زیادی برای اطمینان از ماندگاری توافق هسته‌ای ایران خرج کرده‌اند. آن‌ها یک کانال مالی ساختند تا بتوانند پول‌های حاصل از فروش نفت ایران که بلوکه شده بوده را به تهران منتقل کنند، اما این کانال (اینستکس) نیز تاکنون مؤثر نبوده است. آن‌ها البته اخیرا سیستمی -برای محافظت از شرکت‌های اروپایی که در ایران تجارت می‌کنند- در برابر تحریم‌های ایالات متحده نیز ایجاد کردند‌. حتی اگر بسیاری از آن‌ شرکت‌ها تمایلی به تن دادن به تحریم‌های آمریکا نداشته باشند، در عوض این ترس را دارند که در صورت نادیده گرفتن تحریم‌های ایران، بازار پر سود آمریکا را از دست دهند.

در این میان، یکی از گزینه‌های اروپا می‌تواند به وجود آوردن سازوکاری متفاوت در برجام باشد که طی آن پنجره‌ای حداکثر یک ماهه برای مبادله با ایران باز کند. البته ناگفته نماند که برخی از اروپایی‌ها نیز در این میان می‌خواهند تا تحریم‌های خود را مستقل از آمریکا علیه ایران اعمال کنند.

تحریم‌های اروپا، یک گام به پیش و دو گام به پس!

"تحریم‌ها، تحریم‌ها و باز هم تحریم‌ها! ما نمی‌خواهیم مشکل را از این طریق حل کنیم"؛ این‌ها جملاتی است که ژان آسلبورن، وزیر امور خارجه لوکزامبورگ در این کنفرانس گفته است. او افزوده است: "در حال حاضر، متاسفانه ما باید منتظر گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی برای دیدن محل ایستادن‌مان مقابل باشیم".

وزیر امور خارجه هلند هم پس از انتشار خبر تزریق گاز اورانیوم به سانتریفیوژهای ایرانی در فوردو برای تولید اورانیوم غنی شده، اظهار کرده است که وی از "رفتار ایران" بسیار نگران است، زیرا طبق برجام قرار نبود تهران تا سال 2030 این کار را در سایت انجام دهد.

با این حال، اروپایی‌ها به سختی از اقدامات ایران غافلگیر شده‌اند زیرا آن‌ها به‌خوبی می‌دانند که از زمان خروج ترامپ از توافق هسته‌ای در سال گذشته، کار برای ایران راحت‌تر شده و خودشان هم ادعا می‌کنند که این امر مانع از ایجاد موشک‌های جدید تهران یا تضعیف ثبات در منطقه خلیج فارس با حفظ قدرت ایران نشده است.

به هرحال شرایط برای اروپا خوب نیست، چه اینکه آقای آسلبورن نیز براساس همین بدبینی به وضعیت گفته است: "متأسفانه ، این روند تخریب انتظار می‌رفت و هنوز هم ادامه دارد..."

نامه نیوز