گری سیک: امارات مقابل ایران چرخش مواضع داشته است

ایرنا- عضو پیشین شورای امنیت ملی آمریکا، ابتکار صلح هرمز (ائتلاف امید) را ایده‌ای سازنده دانست که می‌تواند راهی برای برون رفت از تنش‌های منطقه خلیج فارس باشد.
گری سیک روز چهارشنبه در گفت‌وگوی اختصاصی با ایرنا درباره ابتکار صلح امید که از سوی ایران برای همکاری میان کشورهای منطقه خلیج فارس ارائه شده است، افزود: به باور من این ایده‌ای سازنده است که بعد تازه‌ای به دیپلماسی در منطقه می‌دهد.

وی ادامه داد: ایران تلاش خود را کرده است که متن کامل این ابتکار را در اختیار تک تک کشورهای منطقه قرار دهد. هرچند هنوز زود است که درباره نتیجه آن سخن گفت، اما به باور من دیپلماسی از سوی دولت‌های منطقه به مراتب بهتر از ادامه تخاصم در لبه پرتگاه جنگ است.

استاد روابط بین الملل دانشگاه کلمبیا تاکید کرد: این ابتکار عمل می‌تواند راهی برای برون رفت از تنش‌ها در منطقه خلیج فارس باشد.

ابتکار صلح هرمز از سوی حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی رئیس جمهوری ایران در مهرماه امسال در هفتاد و چهارمین مجمع عمومی سازمان ملل مطرح شد که هدف از آن همکاری میان کشورهای خلیج فارس و دریای عمان به منظور صلح و ثبات منطقه و امنیت دریایی در این منطقه است.

روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران در هفتاد و چهارمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرد: بنا به مسئولیت تاریخی کشورم در حفظ امنیت، صلح، ثبات و پیشرفت در منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز، همه کشورهایی را که از تحولات خلیج فارس و تنگه هرمز متأثر می‌شوند به «ائتلافِ امید» یعنی «ابتکار صلح هرمز» (Hormuz Peace Endeavor) دعوت می‌کنم.

رئیس‌جمهوری با بیان اینکه هدف «ائتلاف امید» ارتقای صلح، ثبات، پیشرفت و رفاه کلیه ساکنان حوزه تنگه هرمز و تفاهم متقابل و روابط صلح‌آمیز و دوستانه میان آنها است، ابراز داشت: این ابتکار حوزه‌های مختلف همکاری مانند تأمین همگانی امنیت انرژی، آزادی کشتیرانی و انتقال آزادانه نفت و سایر منابع به کشورهای حوزه تنگه هرمز و فراتر از آن را دربرمی‌گیرد.

روحانی با تشریح طرح «ائتلاف امید» بیان کرد: «ائتلاف امید» بر پایه اصول مهمی همچون پایبندی به اهداف و اصول ملل متحد، احترام متقابل، منافع متقابل، جایگاه برابر، گفت‌وگو و تفاهم، احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی، خدشه‌ناپذیریِ مرزهایِ بین‌المللی، حل و فصلِ مسالمت‌آمیزِ تمامیِ اختلافات و از همه مهم‌تر، دو اصلِ بنیادینِ «عدم تجاوز» و «عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر» قرار دارد. 

چرخش موضع امارات

سیک با بیان اینکه "می توان گفت مواضع امارات و همین طور عملکرد آن در ماه‌های گذشته در راستای ایده صلح هرمز بوده است"، اضافه کرد: آنها به طور مشخص از ابتکار ایران اسم نبرده‌اند، اما تردیدی نیست که عملکرد و سخنان آنها در راستای ابتکار ایران بوده است.

این مقام پیشین کاخ سفید از چرخش مواضع مسئول سیاست خارجی دولت امارات که به تازگی گفته است " تنش های بیشتر به سود هیچ کس نیست و ما با قوت معتقدیم فضایی برای دیپلماسی جمعی در راستای رسیدن به موفقیت وجود دارد"، استقبال کرد.

 سیک یادآور شد: انور قرقاش دوستی قدیمی است که برای سال‌ها وی را می‌شناسم. او اکنون مواضع امارات متحده عربی را اعلام می‌کند که در حال تغییر نگاه جدی است یا دست کم در حال نمایش آمادگی برای گفت‌وگو با ایران است؛ کاری که در گذشته نمی‌کردند.

وی خاطرنشان کرد: به شخصه این رویکرد را تحولی بسیار مثبت ارزیابی می‌کنم.

نشانه‌های برای پایان تنش‌ها

عضو پیشین شورای امنیت ملی آمریکا در پاسخ به این سوال که این تغییر مواضع را برخاسته از چه چیزی می‌داند، گفت: اساسا باید این پرسش را از آنها پرسید اما روشن است که آنها در حال خارج کردن نیروهای خود از یمن هستند. به این نتیجه رسیده اند که اوضاع در یمن خوب نیست و لازم است که کاری کرد، زیرا این وضع تدوام‌پذیر نیست.

سیک ادامه داد: من احترام بسیاری برای وزیر خارجه امارات به خاطر جمع‌بندی جدی وی درباره جنگ یمن قائل هستم و اینکه دیپلماسی باید اولویت داشته باشد. من فکر می‌کنم که این رویکردی درست است.

وی درباره موضع دولت ترامپ درباره طرح صلح هرمز و پیشنهاد آن برای گفت‌گو و همکاری میان کشورهای منطقه هم گفت: تا آنجا که من می‌دانم، دولت ترامپ هنوز موضعی درباره این موضوع نگرفته است.

این صاحب نظر مسایل امنیتی و بین المللی افزود: تمام تلاش پمپئو وزیر خارجه و دیگر مقام‌ها بر محور سیاست فشار حداکثری است و تا اینجا هیچ تغییری در سیاست‌های آنها نمی‌بینم.

ایرنا پرسید در این صورت آیا دیپلماسی مستقیم میان امارات و ایران یا میان عربستان و ایران بر خلاف جهت این سیاست فشار حداکثری ترامپ نخواهد بود؟

عضو پیشین شورای امنیت ملی آمریکا در پاسخ گفت: من فکر نمی کنم آنها به مساله به این شکل نگاه کنند و به دنبال چنین خروجی از موضوع باشند. ما هنوز فاصله زیادی با مذاکره مستقیم میان عربستان و امارات با ایران داریم.

سیک ادامه داد: تردیدی نیست که امارات متحده عربی بر روی این احتمال سرمایه گذاری می‌کند و ایران نیز به دنبال عملی کردن آن است که بسیار مناسب است اما هنوز همه چیز فرضیه است. هرچند سمت و سوی مثبتی آغاز شده است که تاثیر خوبی بر سیاست های منطقه‌ای خواهد گذاشت و راهی برای خروج از بن بست ایجاد شده، خواهد بود.

 گری سیک در دوره ریاست جمهوری فورد، کارتر و ریگان عضو شورای امنیت ملی آمریکا بود. وی در دوران انقلاب ایران و تسخیر لانه جاسوسی، دستیار کاخ سفید در امور ایران بود.

سیک همچنین یک نظامی سابق و کاپیتان بازنشسته در نیروی دریایی ایالات متحده است که در خلیج فارس، شمال آفریقا و مدیترانه حضور داشته است.

وی اکنون استاد دانشگاه کلمبیا در نیویورک و عضو دیده‌بان حقوق بشر است.