اروپایی‌ها در پی قطع کامل ارتباط با ایران نیستند

مهدی مطهرنیا در گفت‌وگو با ایسنا در ارزیابی خود از رایزنی‌های برجامی معاون وزیر امور خارجه کشورمان در سفر به پکن و توکیو گفت: بی‌تردید دیپلمات‌ها به‌عنوان مجریان سیاست‌گذاری‌ها و نخبگان سیاسی هر کشور در چارچوب سیاست خارجی با ابزار مذاکره در پی ایجاد فضای مناسب برای رسیدن به اهداف تعریف شده در حوزه سیاست خارجی هستند. 
وی افزود: سیاست خارجی ایران نه در دولت و وزارت خارجه که در نهادهای فرا دولتی و در نهایت با گزاره‌های تعریف و تبیین شده رهبری نظام جمهوری اسلامی ایران  مشخص می‌شود و بالتبع دیپلمات‌ها براساس آن گزاره‌ها می‌توانند حیطه مانور دیپلماتیک خود را مشخص کنند، لذا با توجه به آنچه رهبری بیان کرده‌اند،  در موضوعات پرونده هسته‌ای، عملکرد اتحادیه اروپا و رسالت ایران در مقاومت در برابر فشارهای آمریکا و عدم همخوانی مطلوب اروپا با ایران در قالب اینستکس، نمی‌توان اثر دستگاه دیپلماسی را خارج از این مسائل ارزیابی کرد.

این استاد دانشگاه همچنین بیان کرد: بنابراین، ایران یا نماینده آن با هر فرد یا نماینده دولتی از دولت‌های جهان مذاکره کند باید در چارچوب مرزهای مشخص سیاست خارجی ایران سخن بگوید، در حالی که کشورهای مختلف حتی چین و روسیه که به هر ترتیب در جبهه مثبت‌تر از کشورهای غربی در مورد برجام برخورد می‌کنند اما نمی‌توانند خارج از آنچه ایران و دیپلمات‌های ایران توانایی همکاری با کشورهای عضو برجام در جهت حفظ برجام را دارند، دفاع کنند.

مطهرنیا یادآور شد: اکنون آمریکا از برجام خارج شده و هر گونه همکاری با ایران در چارچوب تحریم‌های برجام متوجه همه دولت‌های جهان می‌شود، به این ترتیب زمینه‌های ایجاد فشار به این دولت‌ها و شرکت‌های تجاری و صنعتی آن‌ها در صورتی که بخواهند از قالب تحریم‌های آمریکا خارج شوند با مجازات‌های ایالات متحده رو به رو می‌شوند. 

این کارشناس مسائل سیاسی در ادامه افزود: به واسطه قدرت آمریکا در ساختار قدرت اقتصادی جهان و استفاده از ابزارهای فرا اقتصادی در جهت ایجاد شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی، تجاری و بانکی همکاری کننده با ایران می‌توانیم بگوییم که بسیاری از این کشورها و دولت‌ها نمی‌توانند آن گونه که ایران حداقل توقع همکاری با تهران را دارد، با تهران همکاری داشته باشند.

وی تاکید کرد: به نظر می‌رسد تنها در این چارچوب می‌توانیم این رایزنی‌ها و مذاکرات را مورد دقت و ارزیابی قرار دهیم. زیرا محدودیتی که ناشی از این امر است نتیجه این محدودیت بر روی مذاکره و مذاکره کننده و پیامدهای آن تاثیر خود را بر جای می‌گذارد. 

مطهرنیا درباره تداوم این گفت‌وگوها و رایزنی‌ها نیز اظهار کرد: وزارت امور خارجه به‌طور مداوم پی‌گیر است و کارشناسان دستگاه سیاست خارجی با کارشناسان سایر کشورها پی‌گیری‌ها را انجام می‌دهند، اما این‌که چقدر این پی‌گیری‌ها و نشست‌ها بتواند -در سهم عمومی نشست تمام اعضای باقیمانده ۱+۵ در واقع پنج قدرت جهانی که امروزه به جای علاوه شدن به آن‌ها از آن‌ها کاسته شده است - ایران و آن‌چه که ایران انجام داده است را پذیرا باشند.

این استاد دانشگاه با اشاره به بیانیه سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان طی هفته گذشته که ایران را تهدید به فعال کردن مکانیسم ماشه کردند، گفت: این سه کشور، در عین حال تلاش کردند با پیشنهاد حضور ۶ کشور اروپایی در اینستکس پاداشی را نیز برای ایران در جهت بازگشت به وضعیت کامل تعهدات خود در برجام داشته باشند. این در حالی است که حتی با اضافه شدن نه تنها این ۶ کشور و بلکه همه کشورهای اتحادیه اروپا، تا زمانی که بخواهند در قالب تحریم‌های آمریکا همکاری اقتصادی به نام اینستکس را با ایران داشته باشند، ایران چندان اشتیاقی ندارد برای این‌که مسائل ایران در این زمینه را نمی‌توانند در ارتباط با برجام و رفع نیازهای ایران پاسخگو باشند.

وی افزود: بنابراین می‌بینیم که در این چارچوب ایران در یک وضعیت محدودیت اعمال نفوذ دیپلماتیک به واسطه فشارهای آمریکا قرار می‌گیرد و از سوی دیگر کشورهای اروپایی، روسیه و چین هم در پی آن نیستند که از یک طرف قطع کامل ارتباط با ایران در قالب برجام داشته باشند، از طرف دیگر آن‌قدر ریسک پذیری بالایی ندارند که تحریم‌های فزاینده و مجازات‌های آمریکا را پذیرا باشند، لذا به نظر می رسد وضع موجود تاحدود زیادی حفظ خواهد شد. مواضع اتهامی که در ارتباط با فعالیت‌های هسته‌ای ایران مطرح کرده‌اند و آژانس هم راجع به این مساله پرسش‌هایی را از سازمان انرژی اتمی ما دارد و همچنین یکی از بازرسان آژانس از طرف ایران پذیرفته نشده و ... از جمله نکاتی است که باید به آن‌ها توجه کرد.