فارین‌پالیسی: سناریوی انزوای ایران به تاریخ پیوسته است

فارین‌پالیسی در این زمینه می‌نویسد: با پس کشیدن آرام عربستان سعودی، می‌توان پایان جنگ یمن، کاهش انزوای ایران و کم‌رنگ شدن نقش آمریکا را دید.

پیامدهای حمله به تاسیسات نفتی عربستان همچنان در گستره خاورمیانه طنین‌انداز است و با از معرکه خارج کردن دشمنان قدیمی - و گاهی جایگزین کردن دشمنان تازه- باعث تشکیل دوباره ائتلاف‌های سنتی می‌شود. اما چه بسا مهم‌ترین رویداد این باشد که بازیگران اصلی منطقه به احیای همبستگی‌های تاریخی می‌اندیشند. شورای همکاری خلیج فارس که پیش‌تر قدرتمند بود در حال فروپاشی است، چرا که عربستان سعودی جایگاه خود را از دست می‌دهد. همچنین برتری پیشین واشنگتن در منطقه، در حال افول است. برخی از این تحولات سابقه دیرینه دارد و به پیش از حملات به آرامکو بازمی‌گردد، اما رویداد آرامکو و تهاجم ترکیه به سوریه این دگرش‌ها را تسریع کرده است.

جنگ یمن پایان می‌یابد چرا که این جنگ برای عربستان که پس از روی کار آمدن محمد بن‌سلمان، ولیعهد این کشور به‌دنبال رهایی وابستگی اقتصادی از نفت است، بسیار پرهزینه است. فجایع انسانی جنگ یمن و مشارکت بن‌سلمان در قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار عربستانی- آمریکایی مخالف حکومت حاکم، بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی را ترسانده است. بدون سرمایه‌گذاری خارجی، سعودی‌ها نمی‌توانند به اهداف اقتصادی خود دست یابند. آنها در این شرایط مجبورند از  درآمدهای نفتی خود استفاده کنند، اما قیمت نفت پایین‌تر از حدی است که بتواند اهداف بودجه‌ای سعودی را تامین کند و تقاضای جهانی نیز رو به کاهش است. کاهش رشد اقتصادی چین و اروپا از وقوع رکودی نشان دارد که برای تولیدکنندگان نفت خبر خوبی نیست.

ریاض همچنین در حال از دست دادن همپیمانانش است. امارات متحده عربی با حوثی‌ها گفت‌وگو و نیروهایش را از یمن خارج می‌کند، چرا که اهدافش در یمن با عربستان متفاوت است. همچنین در صورت هرگونه درگیری با ایران، امارات نقطه صفر خواهد بود. ارتش امارات قادر است فقط 20 هزار نیرو را احضار کند در حالی که ایران می‌تواند به بیش از 800 هزار نیرو فراخوان بدهد.

ریاض جایگاه خود در شورای همکاری خلیج فارس را نیز از دست داده است. به‌رغم تلاش‌های سعودی برای به انزوا کشاندن تهران، اعضای این شورا از جمله عمان، کویت و قطر همچنان به تجارت با ایران ادامه می‌دهند و با آن روابط نزدیکی دارند.

جنگ سوریه نیز پایان می‌پذیرد. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه اخیرا عربستان و امارات را برای پذیرش دوباره سوریه در اتحادیه عرب تحت فشار گذاشته است. بحرین، روابط دیپلماتیک با دمشق را از سر گرفته است. اتحادیه عرب - به جز قطر- تهاجم اردوغان به سوریه را محکوم کرده و خروج نیروهای ترکیه از این کشور را خواسته است.

به‌رغم محبوبیت تهاجم اردوغان در داخل ترکیه این تهاجم نمی‌تواند دوام چندانی داشته باشد. اقتصاد ترکیه در تنگنا قرار دارد و هزینه تهاجم بسیار بالاست. آنکارا در این جنگ از نیابتی‌هایش استفاده می‌کند اما بدون پشتیبانی مالی ترکیه این نیابتی‌ها حتی در برابر کردها هم دوام نمی‌آورند چه برسد به ارتش سوریه و روسیه.

خاورمیانه نوینی که از بحران کنونی برخواهد خاست با خاورمیانه پیش از حملات موشکی و پهپادی کاملا متفاوت خواهد بود. جنگ یمن سرانجام به پایان می‌رسد. ایران، دست‌کم تا حدی، از بن‌بست سیاسی و اقتصادی تحمیل شده از سوی عربستان، آمریکا و اسرائیل رهایی خواهد یافت. جنگ سوریه به پایان خواهد رسید. همچنین آمریکایی که از 1945 در خاورمیانه سلطه داشت، همراه با چین، روسیه و اتحادیه اروپا، به‌سادگی به یکی از چندین بازیگر بین‌المللی در منطقه تبدیل خواهد شد.