سعودی ها سیاست خود را مقابل ایران تغییر می دهند

«سیدجلال ساداتیان» مدیرکل پیشین شرق آسیای وزارت خارجه در تشریح ابعاد و دلایل سفر رئیس جمهوری کشورمان به مالزی و شرکت در اجلاس سران کوالالامپور ۲۰۱۹ در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا عنوان کرد: در شرایط فعلی که تحت فشار حداکثری آمریکا هستیم، موضوع مهم در دستور کار دولت، مسائل اقتصادی است. در این میان برخی از کشورها تلاش کردند تا سیاست مخرب خود را در قبال اقتصاد ما پیش بگیرند اما ایران در تلاش است تا بتواند از طریق کریدور کشورهای آسیایی با آنها مناسبات اقتصادی مثبت برقرار کند. به این جهت برای عملیاتی شدن این سیاست با تمام طرف‌ها وارد گفت‌وگو خواهیم شد. در این راستا نشست مالزی یکی از بسترهای بسیار مناسب برای کنشگری ایران در عرصه اقتصادی است. ما به دنبال آن هستیم تا بتوانیم از طریق ارتباط با کشورهای آسیایی به گونه‌ای عمل کنیم تا بتوانیم نفت خود را به آنها بفروشیم و از بازارهای گسترده آنها به نفع خود استفاده کنیم.

وی ادامه داد: معتقدیم که مالزی به عنوان یک کشور مهم و تاثیرگذار در عرصه سیاسی و اقتصادی می‌تواند تریبون خوبی برای جمهوری اسلامی و تشریح توانمندی و پتانسیل‌های ما باشد. براساس مستندات و داده‌های موجود باید بگوییم که مالزی یکی از کشورهایی است که می‌خواهد با ایران کار کند و اتفاقا سخنان اخیر «ماهاتیر محمد»، بر این موضوع مهر تایید می‌زند. جنبه دیگر نشست مالزی بحث صلح هرمز خواهد بود. باید متوجه باشیم که طرح صلح هرمز تابعی از حوادث و تحولاتی است که چند ماه گذشته در منطقه و خلیج فارس رخ داد و ایالات متحده به دنبال آن است تا از تهدیدهای موجود در این منطقه به نفع خود و تحکیم حضورش در تنگه هرمز و خلیج‌فارس استفاده کند. به همین جهت به دنبال یارگیری در خلیج فارس رفته اما کشورهای کمی به ائتلاف آمریکا پیوستند.

ساداتیان گفت: ایران در این مسیر ابتکار عمل را به دست گرفت و طرح خود را مطرح و توجیه کرد؛ به همین جهت نشست مالزی می‌تواند مکان خوبی برای تشریح مجدد طرح صلح هرمز و ابعاد آن بر اساس جدیدترین تحولات منطقه باشد که در بطن آن بحث دیپلماسی عمومی جای دارد. روحانی به دنبال آن است تا از مالزی، صدای جمهوری اسلامی ایران را به گوش جهان برساند؛ چراکه نشست مالزی برای تهران تنها اهمیت اقتصادی ندارد بلکه جنبه امنیتی و سیاسی این موضوع هم برای ما حائز اهمیت است. در این میان باید متوجه باشیم که رقبای منطقه‌ای ما به خصوص عربستان سعودی از سالها پیش سعی کردند تا با بحران‌سازی علیه ما سناریوهای خود را براساس منافعِ مخربشان پیاده‌سازی کنند اما تحولات اخیر در منطقه و به خصوص حاشیه خلیج فارس نشان می‌دهد که ریاض تا حدود زیادی سر عقل آمده است.

وی با بیان اینکه رفتار سعودی‌ها نشان از تغییر برخی سیاست‌های آنها دارد، اظهار کرد: شاهد بودیم که نخست‌وزیران پاکستان و عراق به عنوان رابط به ریاض سفر کردند و اتفاقاً پیام‌هایی از جانب آنها به تهران مخابره شد و به نظر می‌رسد که سعودی‌ها تا حدودی می‌خواهند سیاست خود را تغییر دهند. به موازات این وضعیت، رابطه ما با آمریکا هم تا حدودی نسبت به گذشته آرام شده است؛ چراکه در فاز اظهارنظرها و تنش لفظی، آرامش نسبی حاکم شده و از جهتی دیگر تنش میان عربستان و انصارالله هم تا حدودی کاهش پیدا کرده است. این تغییر رفتار نشان از تغییر استراتژی سعودی‌ها در منطقه دارد. به همین دلیل اگر اتفاق‌هایی که به آن اشاره کردم عملی شود و از سوی دیگر سیاست‌ها در منطقه به سمت کاهش و تنش پیش برود، طرح هرمز می‌تواند به راحتی محقق شود.

این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به رفتار و اظهارات اخیر تندروها در قبال سفر روحانی به ژاپن و مالزی، تصریح کرد: متاسفانه شاهد هستیم که برخی‌ها در داخل کشور سفر روحانی به مالزی و ژاپن را به باد انتقاد گرفتند و به صورت مستقیم آنرا هدف قرار دادند. باید توجه کنیم که مخالفت با دولت از روز اول که برجام مطرح شد و تا زمانی که به نتیجه رسید، ادامه داشت و وقت و بی‌وقت دولت را آماج حمله قرار دادند. نمی‌خواهم بگویم در دولت هیچ مشکلی وجود ندارد اما مساله اینجاست که طیف‌هایِ محفلی و زیرزمینی دست به تخریب دولت و منافع ملی می‌زنند. شکی در این وجود ندارد که نان عده‌ای در تنش و درگیری است و طبیعی است که با سفر روحانی به ژاپن و مالزی مخالف می‌کنند.

وی افزود: فراموش نکنیم که مذاکره در تمام دنیا به عنوان ابزار دیپلماسی شناخته می‌شود و برای گشایش امور لازم است. اینکه می‌بینیم ترامپ اعلام می‌کند به دنبال گرفتن عکس یادگاری در سازمان ملل با روحانی است، به هیچ وجه نمی‌توان آن را مذاکره عقلانی دانست اما این باعث نمی‌شود که مذاکره و ابزار چانه‌زنی را کنار بگذاریم. به عنوان مثال زمانی که جنگنده سوخوی روسیه توسط ترکیه سرنگون شد شاهد آن بودیم که پس از مدتی اردوغان به روسیه رفت و با پوتین مذاکره کرد و در نهایت اختلاف‌ها حل شد. همین موضوع را می‌توان در روابط ترکیه و آمریکا هم به دقت مشاهده کرد؛ لذا کار دنیا گفت‌وگو و مذاکره است و نباید این ابزار مهم را با غرض‌های جناحی بایکوت کرد.

ساداتیان در پایان خاطرنشان کرد: حضور ظریف در کوالالامپور یک دیپلماسی چند جانبه را رقم می زند و در نوع خود بسیار حائز اهمیت است. اینکه کشور ما طی ۴۰ سال اخیر دیپلمات‌های برجسته تربیت کند اما از آن استفاده نکند به معنای انفعال است نه ارزش. در طول تاریخ جمهوری اسلامی وزیر خارجه‌ای به قدرت و تخصص ظریف نداشتیم اما اینکه او را به باد انتقاد می‌گیرند یا سیاست خارجی و مذاکره را هدف قرار می‌دهند به معنای حرکت در راستای سناریوی دشمن است. این طیف دلسوز کشور نیستند و حالا که روحانی به دنبال باز کردن روزنه است و می‌خواهد اوضاع اقتصادی را بهبود ببخشد شاهد هستیم که چگونه به او در رسانه‌ها و محفل‌های گوناگون حمله شده است. به همین دلیل من معتقدم سفر روحانی به مالزی و ژاپن، دریچه و تریبون بسیار خوبی برای ایران به حساب می‌آید تا صدای خود را نه تنها علیه آمریکا بلکه در جهت تامین منافع ملی به گوش دنیا برساند.