موضع اخیر ظریف، بازارگرمی انتخاباتی یا عزم راسخ بر نیامدن؟

گروه سیاست مثلث‌آنلاین: بعد از آنکه سید حسن خمینی در پی توصیه رهبر انقلاب مبنی بر ورودش به انتخابات، تصمیم به عدم کاندیداتوری گرفت، این گمانه‌زنی بسیار مطرح است که بعد از او چه کسی مورد استقبال اصلاح‌طلبان قرار می‌گیرد. در بین نام‌های موجود به نظر می‌رسد محمدجواد ظریف شانس بیشتری نسبت به بقیه داشته باشد زیرا اصلاح‌طلبان در گفت‌وگوهای متعدد رسانه‌ای خود بارها گفته‌اند که ظریف می‌تواند سرمایه اجتماعی بالایی داشته باشد و از طرفی گرچه او اصلاح‌طلب نیست و هیچ‌وقت از نظر جبهه اصلاح‌طلب قلمداد نمی‌شده است اما اصلاح‌طلبان اصرار دارند او را یک نیروی اصلاح‌طلب معرفی کنند. چندی پیش بود که حسین مرعشی در گفت‌وگو با «خبرآنلاین» گفت که: « اصلاح طلبان آقای ظریف را به عنوان اصلاح طلب قبول دارند... به هر حال برداشت اصلاح طلبان این است که آقای ظریف یک دیپلمات اصلاح طلب است». او حتی پا را فراتر نهاد و اعلام کرد که ظریف گزینه نهایی اصلاح‌طلبان می‌تواند باشد: «به نظر من انتخاب اول جبهه اصلاح‌طلبان آقای ظریف خواهد بود... یعنی نظر جبهه اصلاحات در مورد آقای ظریف، قاطع است».

حالا هم محمد عطریانفر در گفت‌وگو با روزنامه «شرق» گفته است: « ‌ظریف، جهانگیری، پزشکیان که اجماع نخبگانی روی این افراد بعید نیست». او در پاسخ به این پرسش که مگر ظریف اصلاح‌طلب محسوب می‌شود گفته که: « بله، اصلاح‌طلبی مهری بر پیشانی افراد نیست. عملکرد او را که نگاه می‌کنیم با ظرفیت‌های اصلاح‌طلبی سازگاری تام‌و‌تمام دارد».

این سخنان البته درحالی است که برخی اصلاح‌طلبان هم باور دارند که تفکر اصلاح‌طلبی در این دوره از انتخابات مهم نیست و فرد مورد حمایت باید لزوما از نظر تشکیلاتی اصلاح‌طلب باشد؛ برای مثال علی صوفی چندوقت پیش گفته بود که ظریف اصلاح‌طلب نیست و اگر قرار باشد مورد حمایت اصلاح‌طلبان قرار گیرد باید او رسما وابستگی خود به جبهه اصلاحات را اعلام کند. به هر حال در میان این اختلاف‌نظرها بر سر ظریف یک نکته را می‌توان بیان کرد؛ آنکه ظریف در حال حاضر یکی از مهم‌ترین گزینه‌های جبهه اصلاحات است.

این گزاره در حالی است که محمدجواد ظریف تا کنون بارها اعلام کرده است که بنای حضور در انتخابات را ندارد و مشخص نیست اگر اصلاح‌طلبان بر اساس خبر خاصی مدام از او دعوت می‌کنند، چه زمانی قرار است قصد نهایی ظریف مبنی بر نامزد شدن اعلام شود. محمدجواد ظریف به تازگی در صفحه اینستاگرامش نوشت: «...یادآوری کردم که علت تصمیم بنده برای نامزد‌نشدن نگرانی از سبد رأی نیست که برای بهبود آن از سیاست خارجی یا انسجام ملی هزینه کنم. نگرانی من از رأی‌آوردن است نه رأی‌نیاوردن. بر عزم خود برای نامزد‌نشدن استوارم؛ ولی تداوم فشارها، آزارها، افتراها و تهدیدها در اقبال عمومی و در این عزم تأثیر معکوس دارد. سیاست خارجی نباید موضوع دعوای جناحی و انتخاباتی باشد. هر دستاورد سیاست خارجی، دستاورد مردم، کشور و رهبری است و هیچ فرد، گروه یا جناحی حق مصادره آن را ندارد. رفع تحریم‌ها به نفع مردم و هر دولتی است که چهار ماه دیگر زمام امور کشور را به دست می‌گیرد. تقاضا می‌کنم اجازه دهید در این فضا که صهیونیست‌ها برای جلوگیری از رفع تحریم‌ها به خبیثانه‌ترین و مذبوحانه‌ترین روش‌ها متوسل شده‌اند، عباس عراقچی عزیز و دیگر همکاران فداکار و شجاعم بتوانند تمام تمرکز خود را بر رفع تحریم‌ها متمرکز کنند و نگران سنگ‌اندازی‌ها، اتهامات و فضاسازی‌های مسموم انتخاباتی نباشند. بیاییم در آستانه ماه مبارک رمضان، دل را از کینه‌ها و بدانگاری‌ها پاک کنیم و همدل و هم‌نوا برای موفقیت تمامی ایثارگران به‌ویژه در عرصه‌های سلامت، هسته‌ای و سیاست خارجی دعا کنیم. سالم و شاد و سربلند باشید».

او چندی پیش هم گفته بود که تخصصی در اداره کشور ندارم و نمی‌آیم: «سیاست‌مدار نیستم. من یک کارگزار دیپلماسی هستم، به غیر از این هیچ کاری در زندگی‌ام نکرده‌ام؛ یا درس دادم یا کار دیپلماتیک کردم».

ظریف یک بار دیگر نیز در نیمه مرداد سال 98 و در دیدار خبرنگاران با او، درباره شایعه و گمانه‌زنی‌ها درباره نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری ١۴٠٠ گفته بود: «اگر بخواهید تعهد محضری می‌دهم که ١۴٠٠ در منزل یا دانشگاه خواهم بود. قبلا هم گفته‌ام من همین کاری را که الان دارم انجام می‌دهم، به خاطر بلد‌بودن و احساس وظیفه می‌کنم، ولی من آن کار را بلد نیستم».

او آن‌قدر از نیامدن خود مطمئن بود که یک سال بعد نیز در گفت‌وگو با رونامه «کار و کارگر» گفت: «درباره پست ریاست‌جمهوری وقتی تجربه‌ای ندارم پس ورود هم نمی‌کنم. امروز شما فقط باید ذهن تئوری توطئه داشته باشید تا تقارن برخی اقدامات آقایان در ایران مقارن با تلاش آمریکا برای جلوگیری از برداشته‌شدن تحریم‌های تسلیحاتی ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد را تجزیه‌و‌تحلیل کرده و درک کنید! خب چرا؟ فقط به خاطر اینکه ظریف کاندیدای ریاست‌جمهوری نشود؟ خیالتان راحت باشد، نمی‌شوم. بگذارید کارم را انجام دهم. وظیفه من این است که در برابر عظمت این ملت از خودم بگذرم تا از ایران عبور نکنم».

این سخنان نشان می‌دهد که از ظریف انکار است و از اصلاح‌طلبان اصرار و به نظر می‌رسد که باید صبر کرد و دید که آیا این انکارهای ظریف واقعی است یا برای گرم‌کردن تنور دعوت‌های انتخاباتی است؟ برای پاسخ به این پرسش کمتر از یک ماه یعنی تا روز ثبت‌نام نامزدهای انتخابات باید صبر کرد.