لاریجانی جایگزین ظریف می‌شود؟

گروه سیاست مثلث‌آنلاین: گویا محمدجواد ظریف در نامه‌ای به رهبر انقلاب گفته است که نامزد انتخابات 1400 نمی‌شوم. ظاهرا ظریف ذیل این نامه درخواست کرده که جلوی فشار بر تیم مذاکره‌کننده گرفته شود زیرا به ادعای ظریف مخالفان برجام فضایی ایجاد کرده‌اند که تیم مذاکره‌کننده در حال خیانت به کشور هستند.

فارغ از این ادعای ظریف و البته جدای از بررسی نتیجه‌بخش بودن یا نبودن مذاکرات اخیر در وین، نامه ظریف به رهبر انقلاب حاوی این نکته است که دیگر اصلاح‌طلبان نمی‌توانند بر ظریف به عنوان نامزد اصلی انتخاباتی حساب باز کنند. نیروهای اصلاح‌طلب در چندوقت اخیر به صورت متحد ظریف را گزینه نهایی خود اعلام می‌کردند تا حدی که محمد عطریانفر گفته بود اگر اصلاح‌طلبان بر ظریف به اجماع برسند، او به حضور در انتخابات راضی خواهد شد که گویا محاسبات آنها درست از آب درنیامد و ظریف با این نامه تکلیف را معلوم کرد.

حالا با دانستن این گزاره پرسش این است که چه کسی برای جبهه اصلاحات جایگزین ظریف در انتخابات ریاست‌جمهوری می‌شود؟ پاسخ به این پرسش مستلزم بررسی چند حالت انتخاباتی است. اصلاح‌طلبان در مدت اخیر نامزدهای متعددی را مورد سنجش قرار داده‌اند تا ببینند اولا چه کسی می‌تواند اعتماد رهبری را در دوران ریاست‌جمهوری‌اش بیش از دیگران جلب کند. ثانیا کدام یک از نامزدها بیشتر مورد اجماع نخبگانی هستند و ثالثا جامعه بر کدام  یک نظر منفی کمتری دارد. به نظر اصلاح‌طلبان ظریف می‌توانست حایز این سه ویژگی باشد که در نهایت گویا عزم حضور ندارد. پس از ظریف گزینه‌های دیگری مانند جهانگیری، پزشکیان، عارف، آخوندی، زنگنه، رهامی یا حتی کواکبیان مطرح شدند که هر کدام از اینها هم به دلیل آنکه هیچ جایگاهی در میان افکار عمومی ندارند و از قضا نیروهای توانمندی هم نیستند، چندان مورد توجه اصلاح‌طلبان قرار ندارند. بعد از همه این نامزدهای جناحی گویا نوبت به علی لاریجانی، نیرویی غیراصلاح‌طلب اما در نظریات نزدیک به اصلاح‌طلبان می‌رسد. اصلاح‌طلبان در یک سال اخیر به انحاء مختلف اعلام کردند که تحت هیچ‌شرایطی از نامزدی غیراصلاح‌طلب حمایت نمی‌کنند؛ به جز نیروهای حزب کارگزاران سازندگی که یکی به نعل می‌زدند و یکی به میخ؛ به بیان دیگر آنها همواره گفته‌اند که ما هم مانند دیگر اصلاح‌طلبان خواهان حضور نامزد اصلاح‌طلب هستیم اما اگر در شرایطی خاص توانایی معرفی نامزدی جامع‌الشرایط وجود نداشت، ایرادی ندارد مانند سال92 از یک نیروی غیراصلاح‌طلب حمایت کنیم؛ سخنی که بار دیگر محمد عطریانفر شب گذشته در بسته انتخاباتی اخبار بیست‌وسی به آن اشاره کرد. حالا انگار آن شرایط خاصی که کارگزاران از آن یاد می‌کرد فرارسیده است و با این احتمال می‌رود که با ناامیدی اصلاح‌طلبان از نامزدی ظریف به سمت لاریجانی بروند.

لاریجانی فردی است که به هر روی سال‌ها مسئولیت‌های مهمی در اختیار داشته است و از قضا از سال92 در قامت رئیس مجلس به شدت به دولت اصلاح‌طلبان نزدیک بود. لاریجانی تا حدی حامی دولت روحانی بود که نقش بازوی پارلمانی دولت در بحث برجام را ایفا می‌کرد. البته لاریجانی هیچگاه به طور رسمی نزدیکی خود به اصلاح‌طلبان تأیید نکرده است، اما عملکرد او شاهد مثال مهمی بر این موضوع است. از سوی دیگر لاریجانی چندوقت پیش اعلام کرده بود که در صورتی نامزد انتخابات می‌شود که اجماع سراسری اصلاح‌طلبان بر رویش ایجاد شود و مورد حمایت بخش‌هایی از اصولگرایان هم قرار بگیرد، نامزد می‌شود؛ موضوعی که تا کنون به نظر می‌رسد ممکن است در حوزه اصلاح‌طلبی محقق شود.