شهردار شدن محمد علی نجفی و ریاست محسن هاشمی برشورای شهر چه معنایی دارد؟
غلبه کارگزاران
محمدعلی نجفی و محسن هاشمی هر دو رئیس شدند یکی در شورا یکی در شهرداری. هر دو به یک شکل؛ تمام نامزدها انصراف دادند. حالا گویا این کارگزاران است که دست بالا را در میان اصلاح‌طلبان دارد.
محمدعلی نجفی بالاخره بعد از حرف و حدیث‌های فراوان؛ شهردار تهران شد. شهردار شدن او اگر در روز آخر بدون رقابت صورت گرفت واقعیت اما این است که این رخداد چندان هم ساده و بی‌حاشیه نبوده است.
او در شرایطی شهردار تهران شد که 3 رقیب هم‌دوره‌ای‌اش، در دقیقه 90 میدان رقابت را به نفع او ترک کردند. «الهه کولایی»، در نامه‌ای زودتر از رأی‌گیری‌ها، انصراف خودش را اعلام کرد، «حسین مرعشی» که پیش از رأی‌گیری از الویری، رئیس سنی شورا خواست تا نام او را در رای گیری‌ها شرکت ندهند و در نهایت «محسن مهرعلیزاده» که در واپسین ثانیه‌ها، خبر انصرافش، به یکباره شبهه یکدست شدن رای نجفی را بالا برد. افشانی هم که قبلا انصراف داده بود. البته خبر انصراف «کولایی» و «مهرعلیزاده» از داخل جلسه رأی‌گیری که به شکل غیر‌علنی برگزار شد، بارها از سوی برخی اعضا توئیت شده بود.
با این حال گفته می‌شود که «مهرعلیزاده» در رای‌‌‌گیری‌ها شرکت کرد، اما به علت کسب تنها دو رأی، ترجیح داد خبر انصرافش، پررنگ‌تر از خبر شکستش باشد! البته نقل قول دیگری هم می‌گوید که برخی اعضا طی تماسی تلفنی، پیش از شمارش آرا از او خواسته بودند که تصمیم «ماندن» یا «رفتنش» را اعلام کند که او ظاهرا گزینه دوم را انتخاب کرده است! اما این کناره‌گیری‌های دیرهنگام، موجب شد تا وقتی درهای اتاق مسجدجامعی بعد از شمارش آرا پس از یک ساعت انتظار به روی خبرنگاران پشت در نشسته باز شد، الویری، رئیس سنی شورا در برابر این دو اعتراض جدی خبرنگاران قرار بگیرد که چرا میل به انصراف در دقایق پایانی اتفاق افتاده و چرا باید بر‌خلاف شعار شورای شفاف، نتیجه رأی‌گیری از پشت درهای بسته اعلام شود. او البته به این دو سوال پاسخ روشنی نداد و سعی کرد با اعلام خبر برد «نجفی» در یک رقابت یک‌طرفه، جو را به سمت دیگری هدایت کند.
در این میان علی اعطا و احمد مسجدجامعی تاکید داشتند که فشار یا توصیه‌ای روی نامزدها وجود نداشته است. اعطا گفت: «رسیدن به نتیجه انصراف، نتیجه‌ای جمعی حاصل برآورد نظر همه اعضا بود. » مسجدجامعی هم تاکید کرد که افراد حاضر به‌عنوان نامزدهای شهرداری درباره حضورشان جدی بودند و نتیجه انصراف، نتیجه‌گیری خودشان بوده است. البته صراحت ما درباره انتخاب آقای نجفی هم تاثیرگذار بوده است.حسن رسولی هم در کانال تلگرام خود نوشت: «قرار بود نامزد شهرداری با رای ٢١نفره انتخاب شود. آقایان مرعشی، دکتر مهرعلیزاده و سرکار خانم دکتر کولایی که کاملا تجهیزشده و مسئولیت‌پذیر وارد عرصه شده بودند، به‌عنوان اعضای مؤثر جامعه اصلاح‌طلب پایتخت همدلانه با انصراف از رقابت و پس از مستحضرشدن از گرایش غالب شورا ما را در تحقق این وعده به بهترین وجه ممکن یاری دادند.» مرتضی الویری هم در توضیحی به رسانه‌ها با اشاره به مراحل انتخاب گزینه‌های نهایی برای اعلام برنامه شهرداری تهران، گفت: «آقای مهرعلیزاده نیز همانند آقای افشانی بعد از جلسه ارائه برنامه، استعفا دادند. مهرعلیزاده هم برای هم‌افزایی و اجماع با شورای شهر این کار را کرد تا منتخبان بتواند به اجماع کامل برسد. همچنین خانم کولایی نیز با توجه به نظرات ایشان در نامزد برتری که شورا پیگیری می‌کند، از حضور در میان کاندیداها انصراف داد و درنهایت آقای محمدعلی نجفی با ۲۱ رأی به‌عنوان شهردار شورای پنجم انتخاب شدند. زهرا نژادبهرام هم در حساب توئیتری خود با عکسی از نجفی و خطاب به او نوشت «انتخاب شما ثمره اعتماد مردم به لیست امید و اقبال همیشگی‌شان به جریان اصلاحات است. چشم امید شهروندان تهران، ری و تجریش به ماست. حجت نظری، دیگر منتخب شورای پنجم، هم یک گام جلوتر از جلسات رسمی برگزارنشده شورا، به نجفی به‌عنوان شهردار آینده تهران تبریک گفت و در توئیتر خود نوشت: «پس از انصراف هر چهار رقیب مرحله پایانی، #محمدعلی_نجفی شهردار آینده تهران شد.»محمدجواد حق‌شناس هم با فعلی قطعی در توئیتر خود نوشت: «با رأى اجماعى و قاطع #شوراى_ پنجم به #دکتر نجفی، شهردارى توانمند و لایق به بهشت راه یافت.»
زهرا نژادبهرام، یکی از اعضای شورای شهر منتخب پنجم در تشریح جو حاکم بر جلسه شورا برای انتخاب شهردار تهران گفت: «جلسه انتخاب شهردار، جلسه پر شور و نشاطی بود. تمامی‌گزینه‌ها با جدیت و علاقه برنامه‌های‌شان را ارائه می‌دادند. نوع سوالات و سخنان اعضای شورای شهر هم به‌گونه‌ای بود که نشان می‌داد حاضران برنامه‌های گزینه‌ها را به دقت مطالعه کرده‌اند و با آمادگی کامل در این جلسه حاضر شده بودند.» وی در خصوص انصراف دقیقه نودی ٣ گزینه نهایی شهرداری تهران نیز گفت: «٣ گزینه دیگر هم با هدف ایجاد اتحاد و انسجام در جریان انتخاب شهردار اصلاح‌طلب تهران، انصراف خود را اعلام کردند تا شهردار تهران با قاطعیت آرا یعنی ٢١ رأی از سوی ٢١ عضو حاضر، به‌عنوان گزینه بی‌چون و چرای اصلاح‌طلبان انتخاب شود. اما چه فاکتورهایی باعث شد تا تمامی اعضای شورای شهر به نجفی رأی اعتماد دهند؟ سوالی که نژادبهرام در پاسخ به آن گفت: «نجفی یک چهره و شخصیت ملی است. تجارب ارزشمندی هم در حوزه شهری و شورای شهر دارد. از سویی برنامه جامع و کاملی را نیز ارائه دادند و کاملا در مقابل سوالات اعضای شورای شهر پنجم در روز ارائه برنامه‌هایش، پاسخگو بودند. ضمن آنکه باتوجه به سابقه‌ای که از حضور در شورای اول دارند، توجه ویژه‌ای به نقش و جایگاه و اهمیت شورا دارند که این مساله می‌تواند در تعامل بین شورا و شهرداری بسیار مثمرثمر باشد. تمام این موارد به علاوه برداشت‌های شخصی اعضا، از برنامه‌ها و شخصیت وی باعث شد تا در نهایت، محمدعلی نجفی به‌عنوان شهردار جدید تهران انتخاب شود.»
درست چند دقیقه بعد از اعلام رسمی خبر انتخاب شدن نجفی به‌عنوان شهردار تهران ساعت حدود ١5:٣٠، نجفی در پیامی صوتی که به سرعت در فضای مجازی پخش شد خطاب به مردم تهران گفت: «به شهروندان تهران تعهد می‌دهم تمام تلاش و قدرتم را برای ایجاد شرایط مطلوب‌تر برای زیست شهری آنها به کار خواهم گرفت.» وی در توئیتی با تشکر از شهروندان تهرانی و اعضای شورای شهر به خاطر اعتمادی که به او کرده بودند، نوشت: «به شهروندان تهرانی تعهد می‌دهم تمام توان و قدرتم را برای ایجاد شرایط مطلوب‌تر برای زیست شهری آنها به کار خواهم برد، ان‌شاءالله سعی خواهم کرد از تمام امکانات در شهرداری و خارج از آن استفاده کنم تا دو درخواست اصلی شهروندان محقق شود: یکی ایجاد آرامش که جنبه معنوی و روانی شهروندان در زندگی شهری را شامل می‌شود و دوم آسایش که جنبه‌های فیزیکی و مادی آنها را در برمی‌گیرد. تمام تلاشم را به کار خواهم گرفت تا نزد شهروندان تهرانی روسفید باشم و شرایطی را فراهم کنم که زندگی شهروندی آنها چهار سال دیگر به مراتب بهتر از امروز باشد.»
شوخی و جدی مرعشی
درست در همان روزی که محمدعلی نجفی، شهردار تهران شد، حسین مرعشی برنامه‌های خود را برای اداره شهر تهران ارائه کرده بود. او تاکید کرده بود که شهردار تهران اگرچه منتخب اصلاح‌طلبان است؛ اما باید شهردارِ همه مردم شهر تهران باشد. او گفت: «در ١٢ سال اخیر جریان اصولگرایی رقیب کاملا خطی، غیرمنصفانه و تنگ‌نظرانه با جناح اصلاح‌طلب برخورد کرد؛ اما من معتقد به حذف اصولگرایان نیستم؛ چراکه این طیف در تهران ٢5 درصد رای آورده و باید به همین تناسب به سهم آنها در مدیریت توجه شود.» او به روند کسب درآمد شهرداری تهران اشاره کرد و گفت: «من هیاتی هستم؛ اما نمی‌توانم قبول کنم چطور شهرداری که به پیمانکار بدهکار است، برای کارهای مستحبی و کمک به هیات‌ها و خیریه‌ها پیشقدم است؛ چون این کار عملکرد خیریه‌ها را از بین می‌برد، در ادامه فرصت به سوال و جواب اعضا رسید و از میان سوال‌ها محمد علیخانی با سوالی کنایه‌دار رو به مرعشی گفت: «مشخص نیست شما جدی وارد این صحنه شده‌اید یا ما سرکاریم؟»
مرعشی در پاسخ گفت: «شما ما را سرکار گذاشته‌‌اید، ما را آوردید که برنامه بدهیم، آن‌وقت می‌خواهید به فرد دیگری رای بدهید.» این گفت‌وگو منجر به توضیح برخی از اعضا شد تا توضیح دهند که گزینه شهرداری تهران هنوز مشخص نیست. در نهایت هم مرعشی با این جمله که «در تمام مدت فعالیتم به‌عنوان یک چهره سیاسی هرجا که برای یک پست، داوطلب دیگری وجود داشت، کاندیدا نمی‌شدم» به شکلی تلویحی انصراف خود را از ادامه این روند اعلام کرد.
اما مرعشی درباره این سوال که چرا انصراف او تا این حد طول کشیده است، این‌طور پاسخ می‌دهد: «بنده از اول هم گفته بودم که اگر کسی داوطلب جدی مسئولیت شهرداری باشد، بنده تمایلی به نامزد شدن ندارم تا اینکه وقتی متوجه شدم که نجفی تمایل به شهردار شدن دارد، از الویری خواستم تا بنده را در رای‌گیری شرکت ندهد.»
او درباره اینکه چرا با نامزد شدن نجفی، از دور رقابت‌ها کنار نرفت و این انصراف را به دقایق پایانی موکول کرد، می‌گوید: «چون ممکن بود که در نیمه راه، کنار بکشد. من نمی‌خواستم دوستان را تنها بگذارم. دیروز هم برخی اصرار داشتند که من کنار نروم، ممکن بود رای من هم از نجفی بیشتر شود، اما گفتم مشروط به اینکه کسی نباشد و این مسئولیت را نپذیرد، شهردار خواهم شد. معتقدم اگر کسی داوطلب مسئولیت باشد، باید مسئولیت روی دوش خود او گذاشته شود.»
مرعشی درباره توانمندی‌های نجفی هم این‌طور پاسخ داد: «ایشان مدیر جامعی است، تجربه شورا را هم داشته و مناسب این سمت هستند.»
او درباره اینکه احتمال دارد نجفی میانه راه کنار کشیده و محسن هاشمی جای او را بگیرد، هم گفته بود: «شورا از قبل هم تاکید داشت که کسی از داخل شورا شهردار نشود، وگرنه ما همه روی محسن هاشمی اصرار داشتیم و هنوز هم او را بهتر از هر کسی برای این پست می‌دانم. اگرچه خود او اعلام کرده، آمادگی شهردار شدن ندارد.» الهه کولایی، دیگر نامزد انصرافی شهرداری هم درباره اینکه آیا اعضا پیش از این روی گزینه نجفی اجماع کرده بودند، گفته است: «هیچ نمایشی در کار نبود و فرآیند انتخاب شهردار هم طبق تصمیم منتخبان اجرا شد. از ابتدا هم چون آقایان «مرعشی» و «نجفی» دیدگاه کاملا نزدیکی به هم داشتند، این تصور وجود داشت که مرعشی برنامه‌ای ارائه نخواهد داد. اما در مسیر، تحولاتی رخ داد که اعضا تصمیم گرفتند از بین 5 نفر یک نفر را به‌عنوان شهردار انتخاب کنند و کار به مرحله سوم نرسد!»او درباره انصرافش در دقایق نهایی و صرف وقت زیاد برای بررسی برنامه‌اش از سوی منتخبان شورا هم این‌طور توضیح می‌دهد: «ما 3 نفر براساس برآوردی که قبل از رأی‌گیری داشتیم، انصراف دادیم و شورا توانست نجفی را به اتفاق آرا انتخاب کند. من معتقدم در این روند، ضمن اینکه فرصت انتخاب افراد مختلف پیش آمد، اما با توافق نامزدها، فرآیندی منسجم و یکپارچه شکل گرفت. به‌هرحال فرآیند دموکراتیک، فرصت‌هایی را فراهم می‌کند که بتوان ایده‌ها و دیدگاه‌های متفاوت را در مورد مسأله مورد نظر، مطرح کرد. از نظر من حضور نامزدهای مختلف، مجالی بود برای طرح دیدگاه‌های متفاوت درباره مدیریت شهری و اینکه هشدار بدهیم که مسأله انسان در ابعاد شهر دیده شود.بنابراین باید نگاه فرآیندی به این موضوع داشته باشیم و صرفا به نتیجه نگاه نکنیم.»او درباره دلیل انصراف خودش هم می‌گوید: «وقتی شرایط را بررسی و مشاهده کردم که آرایی که در شورا وجود دارد به تثبیت دیدگاه من در شهر منجر نمی‌شود، با کناره‌گیری خودم فرصت را برای اجماع روی یک نامزد و نمایش وحدت اصلاح‌طلبی فراهم کردم. هرچند عده‌ای سعی در شبهه‌افکنی داشتند.»کولایی درباره انتخاب نجفی هم می‌گوید: «بدون شک یک نفر قادر به حل و فصل مشکلات تهران نخواهد بود. ایشان با توجه به‌شدت بحران‌ها در تهران باید یک تیم قدرتمند از مدیران با تجربه شهر را به کار گیرد.»
راه «پاستور» را از «بهشت» نمی‌دانم
البته روز پنجشنبه محسن مهرعلیزاده پیش از استعفا برنامه‌هایش را در حضور اعضای شورا تشریح کرد و گفت: «برای خدمت به مردم راه «بهشت» را از «بهشت» می‌بینم. با توجه به اینکه در سال ۱۳۹۲ نیز قصد داشتم به‌عنوان شهردار تهران کاندیدا شوم که بعداً باتوجه به حضور آقای هاشمی انصراف دادم، برنامه‌های خود را از همان زمان تدوین کرده بودم که دراین مدت با پایش شیوه‌ها و اعداد و ارقام این برنامه پخته‌تر شد. امروز شهروندان تهرانی بیش از هر چیز به آرامش نیاز دارند و تحقق این مهم نیز شدنی است چرا که ما شهرهایی همچون توکیو را با ۲۳ میلیون جمعیت مشاهده می‌کنیم که از آرامش برخوردار هستند.»
وی تهران آرام و زیبا را شعار اصلی برنامه‌های خود خواند و افزود: «تهران به‌عنوان شهری که لایق پایتختی ایران اسلامی است باید همه استانداردهای زندگی مطلوب در جهان را داشته باشد، بنابراین در این مسیر باید از تجربه‌های جهانی استفاده کنیم و آرمان‌های اصلاح‌طلبی را نیز در پیشبرد کارهای شهرداری تهران به صورت عملی و کاربردی جاری کنیم. باید در تمام حوزه‌ها از جمله معماری و شهرسازی، اقتصاد شهری، فضای فرهنگی و اجتماعی شهر آرامش را ایجاد کنیم. باید به انسان‌محور بودن شهر توجه کنیم تا از این طریق زمینه‌ساز رشد اخلاق و ایجاد عدالت در شهر شویم. این کاندیدای شهرداری تهران با تاکید بر اینکه برنامه‌های خود برای تصدی پست شهرداری تهران را در چهار بخش چالش‌ها و فرصت‌های شورا، شهرداری، تهران و شهروندان پایه‌گذاری کرده است، ادامه داد: «در این برنامه روی چالش‌ها و فرصت‌های این چهار بخش متمرکز شدیم و در نهایت پس از بررسی آنها به راهکارهای مناسب رسیده‌ایم. ما در این برنامه تهران و شهروندان را در یک دسته و شهرداری را در دسته دیگر مورد بررسی قرار داده‌ایم. اهم چالش‌هایی که مورد بررسی قرار گرفت در حوزه‌هایی همچون کیفیت زندگی، آلودگی هوا،ترافیک، فرونشست، زلزله و مهاجرت بود. امروز از میان ۲۱۵ شهر بزرگ دنیا، تهران در حوزه آلودگی هوا در جایگاه ۱۷۶ قرار گرفته است و در بعد حجم ترافیک نیز رتبه اول را به خود اختصاص داده است.
همچنین این کلانشهر بیشترین میانگین سالانه غلظت آلاینده‌ها را به خود اختصاص داده است. از این حیث باید بدانیم که توجه ویژه به حوزه آلودگی هوای شهر تهران ضروری است.» البته باوجود ارائه این برنامه پیش از رای‌گیری نهایی مهرعلیزاده استعفا داد و در نهایت محمدعلی نجفی با رای قاطع به‌عنوان شهردار
انتخاب شد.
دیدگاه تان را بنویسید