انتقاد وارد است

 وقتی درباره کار تشکیلاتی فراکسیون‌های مجلس صحبت می‌شود، مشاهده می‌کنیم حجم انتقاد اصلاح‌طلبان خارج از مجلس به عملکرد فراکسیون امید زیاد است، شما به‌عنوان عضو شورای مرکزی این فراکسیون بفرمایید چقدر از این انتقادها را وارد می‌دانید؟

 انتقادها تا حدودی وارد است چون زمان انتخابات مجلس دهم لیستی ائتلافی تهیه شد و کسانی که با لیست امید وارد مجلس شدند اصلاح‌طلبان خالص نیستند. قرار است جلسه‌ای تشکیل و نقد درون‌گروهی انجام شود بلکه ان‌شاءالله بتوانیم به نقد کسانی که در بیرون زحمت کشیدند و ما را به داخل پارلمان فرستادند، پاسخ دهیم.

 به‌طور مصداقی‌تر بفرمایید نقد به عملکرد فراکسیون امید را در چه حوزه‌هایی تایید می‌کنید؟

 مثلا درباره وزیر علوم انتقاد بود چون بسیاری از دانشجویان و تشکل‌های دانشجویی با نمایندگان تماس گرفتند و گفتند آقای غلامی ‌نمی‌تواند امنیت فکری دانشگاهیان را تأمین کند  منتها فراکسیون امید متأسفانه در این مورد تصمیم تشکیلاتی نگرفت و گفته شد که اعضا آتش به اختیار عمل کنند. در حالی که وقتی صحبت از کار تشکیلاتی می‌شود استفاده از تعبیر آتش به اختیار، مفهوم ندارد. تشکل وقتی قرار است درباره موضوعی تصمیم بگیرد در نهایت باید «آری» یا «خیر» بگوید. رای ممتنع و خاکستری در کار تشکیلاتی معنا و مفهوم ندارد. انتقاد دیگر آن است که فراکسیون در موضوعات مهم کشوری آن‌طور که انتظار بود خود را نشان نداد. به نظر من ما اعضای فراکسیون امید این موضوعات را باید بنشینیم و صحبت کنیم.

 دلیل آنکه فراکسیون امید کار تشکیلاتی موفقی تاکنون نداشت، چه بود؟ عامل خارجی دخیل است یا عوامل داخلی؟ برخی همین نگاه شما را دارند می‌گویند ترکیب فراکسیون امید خالص اصلاح‌طلبی نیست، برخی نیز معتقدند کارشکنی‌هایی صورت می‌گیرد، نظر شما چیست؟

 ما درخواست کردیم آنها که واقعا دلبسته فراکسیون امید هستند و باور و اعتقاد قلبی دارند اسامی‌شان اعلام شود تا جامعه بیش از حد از اعضای فراکسیون امید انتظار نداشته باشد. تعداد اعضای فراکسیون امید نهایتا در مجلس 90 نفر یعنی کمتر از یک‌سوم کل نمایندگان مجلس هستند و تاثیرگذاری یک فراکسیون 90 نفری بیشتر از اینها نیست. البته این باور و اعتقاد وجود دارد که اگر اعضای فراکسیون امید منسجم عمل کنند تاثیرگذاری کار تشکیلاتی‌شان بیشتر خواهد بود. نکته دیگر آنکه نباید برای در قدرت‌ماندن به هر ائتلافی تن داد. ما باید همان مشی اصلاح‌طلبی را تبیین کنیم و بر سر گفتمان اصلاح‌طلبی بایستیم تا این گفتمان طرفداران واقعی خود را بشناسد. معتقدم اکثر کسانی که به لیست امید رای دادند از پایگاه اجتماعی اصلاح‌طلبان بودند بنابراین ما باید این بدنه رای را حفظ کنیم، حتی اگر در مجلس شورای اسلامی کرسی نداشته باشیم. مهم‌ترین شعار اصلاح‌طلبی این است که قانون اساسی ملاک عمل قرار گیرد، نگاه مردم در اداره کشور حاکم باشد و اخلاق رعایت شود.

 دیدگاهی است که اگر ائتلاف برای انتخابات مجلس شکل نگیرد، در آن صورت احتمال پیروزی اصلاح‌طلبان کمتر هم می‌شود، شما چه تحلیلی دارید؟

 شاید در این صورت من هم دیگر دور آینده به‌عنوان نماینده مردم تبریز رای نیاورم اما مهم نیست، مهم آن است که به اعتقادات اصلاح‌طلبی عمل شود چون ما بر همین‌اساس به مجلس آمدیم. خیلی از اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس شورای اسلامی ردصلاحیت شدند اما همین تعداد اصلاح‌طلبی که مجلس هستند بر مبنای تبیین نظرات و مرامنامه و اساسنامه موجود عمل کنند. اشکال اصلی جریان‌های سیاسی کشور اعم از اصولگرایی و اصلاح‌طلبی وجود احزاب چندنفره است که آفت کار تشکیلاتی محسوب می‌شوند. احزاب چند‌نفره برای آنکه حیات سیاسی داشته باشند تلاش می‌کنند به درخت قدرت آویزان شوند و برای نیل به این مقصود حاضرند امتیاز هم بدهند. معتقدم احزاب اصلاح‌طلب باید دور هم جمع و با هم متحد شوند تا احزابی را با چند میلیون عضو تشکیل دهند. امروز بیشتر احزاب ما فردمحور و دولت‌ساخته هستند حال آنکه احزاب باید خودشان از پایین شکل بگیرند و کم‌کم رشد کنند و به موقعیت‌هایی برسند که بتوانند در قدرت سهمی‌ داشته باشند.

 ابتدای مجلس دهم همه فراکسیون‌ها به سمت کمی‌گرایی رفتند اما با توصیفی که شما از رویکرد جدید فراکسیون امید داشتید، این نتیجه حاصل می‌شود که در دو سال باقی مانده از دهمین دوره مجلس شورای اسلامی می‌خواهید کیفی‌گرایی کنید، یعنی تعداد 90 نفر باشد اما همه اعضا به تصمیم تشکیلاتی پایبندی نشان دهند، آیا همین‌‌طور است؟

 فراکسیون امید باید به سمت کیفی‌گرایی برود. ابتدای دوره دهم اعداد مختلفی از 156 تا 164 نفر راه‌یافته به مجلس اعلام شد اما بعد از انتخابات هیات‌رئیسه مجلس و کمیسیون‌های تخصصی گروهی به فراکسیون مستقلان پیوستند و برخی نیز بینابین عمل می‌کنند. معتقدم کیفیت آثار ماندگاری به جا می‌گذارد نه آنکه عملکردها متأثر از کمی گرایی خروجی مورد انتظار بدنه اجتماعی را نداشته باشد. برخی‌ها در انتخابات مجلس نهم دیدند اگر داخل لیست ائتلاف امید قرار بگیرند راهیابی‌شان به مجلس قطعی می‌شود بنابراین کنار اصلاح‌طلبان قرار گرفتند اما وقتی وارد پارلمان شدند مشی دیگری در پیش گرفتند و به عضویت سایر فراکسیون‌های مستقلان و اصولگرایان درآمدند. معتقدم امروز زمانی است که باید رویکردهای سیاسی اعضای فراکسیون‌های مجلس برای عموم مردم جامعه شفاف شود. یعنی اگر کسانی با لیست ائتلاف امید رای آوردند و به مجلس رفتند اما بعد رویکرد دیگری پیش گرفتند، مردم آنها را بشناسند تا برای دوره آینده بتوانند تصمیم درستی بگیرند.

 انتقاد دیگری که به فراکسیون امید وارد می‌شود، قطع بودن ارتباطش با عقبه تشکیلاتی جریان اصلاحات و به ویژه بزرگان این جریان است، قبول دارید؟

 خیر، چنین نقدی درست نیست. همیشه با گروه‌های اصلاح‌طلبی که من را در انتخابات حمایت کردند ارتباط دارم. نظرات آنها را می‌پرسم و تا آنجا که بتوانم نظرات آنها را اعمال می‌کنم.

 خود من وقتی این سوال را از آقایان تابش و پزشکیان پرسیدم آنها گفتند فراکسیون امید با تشکیلات اصلاح‌طلبی خارج از مجلس ارتباطی ندارد.

 من به‌عنوان شورای مرکزی فراکسیون امید این ارتباط را با گروه‌های اصلاح‌طلب استان دارم. جلسات ما نیز بسیار صمیمانه و منظم برگزار می‌شود. البته گاهی برخی انتقادهایی هم در جلسات به خود من می‌کنند.

 همین الان اگر رهبران جریان اصلاحات تصمیمی ‌بگیرند، همه اعضای فراکسیون امید پای کار اجرای این تصمیم خواهند بود؟

 بله، آنهایی که مشی واقعا اصلاح‌طلبی دارند.

 ابتدای مجلس دهم 103 نماینده به ریاست آقای عارف رای دادند و همواره تصور می‌شد که وزن فراکسیون امید همین تعداد است. حالا شما می‌گویید تعداد اصلاح‌طلبان واقعی در فراکسیون امید 90 نفرند پس بنا به صحبت شما اگر 13 نفر صف خود را با فراکسیون امید جدا کنند، مشکل کار تشکیلاتی در این مجموعه حل و از این به بعد نظم تشکیلاتی برقرار خواهد شد؟

 متنی تهیه شده به این عنوان که «من اصلاح‌طلبی را قبول دارم» تا اعضا امضا کنند و بعد هم به جامعه نیز اعلام شود. شاید هم فردی این متن را امضا نکند اما همچنان بخواهد عضو فراکسیون امید باقی بماند، اشکالی ندارد اما مهم این است که جامعه بداند چه کسی اصلاح‌طلب و چه کسی مستقل، اعتدالی و اصولگرای معتدل است چون در لیست امید ما جذب هم داشتیم.

 به نظر شما اگر چنین ساماندهی‌ای انجام شود از میزان انتقادهای مردمی‌ به عملکرد فراکسیون امید کاسته خواهد شد و پایگاه اجتماعی اصلاح‌طلبان با فراکسیون امید آشتی خواهد کرد؟

 الان قهر نیستند که بخواهند آشتی کنند ولی اگر ما انسجام پیدا کنیم و پیام دهیم که خالص شدیم، نگاه جامعه به فراکسیون امید صمیمی‌تر می‌شود. ما باید مشی اصلاح‌طلبی را حفظ کنیم حتی اگر در قدرت نباشیم. نکته دیگر آنکه ما باید نقدپذیر باشیم یعنی انتقادها به عملکردمان را بشنویم و در مقام رفع و اصلاح نقایص و ضعف‌ها برآییم. بارها در شورای اصلاح‌طلبان استان به خود من انتقاد شده است، من نیز آنجا که باید توضیح دادم یا اگر نقدی را وارد دانستم، می‌پذیرم.

 آقای زیباکلام می‌گوید اگر همین منوال پیش برود یک دلسردی در پایگاه اجتماعی اصلاح‌طلبان نسبت به عملکرد فراکسیون امید پیش می‌آید که این مساله تاثیر منفی بر سبد رای اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس یازدهم می‌گذارد، نظر شما چیست؟

 من کاملا حرف آقای زیباکلام را تایید می‌کنم ما اگر نتوانیم تشکیلاتی عمل کنیم بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان به یأس گرایش پیدا خواهد کرد.

 پس برای آنکه در انتخابات آینده این مشکل پیش نیاید می‌خواهید شفاف‌سازی کنید؟

 اصلاح‌طلبان وقتی منسجم‌تر شوند و تعداد واقعی اصلاح‌طلبان مشخص شود دیگر جامعه از عملکرد فراکسیون امید دلسرد نخواهد شد. معتقدم راهی بهتر از اصلاح‌طلبی در عرصه سیاسی کشور وجود ندارد و مطمئنا اگر ما درست عمل کنیم پایگاه رای اصلاح‌طلبان به این زودی‌ها دلسرد و مأیوس نمی‌شوند.