اول باید عذرخواهی‌کنند

  امروز موضوع برجام صدر اخبار است. هرچند همه در این رابطه از سیاست خارجی صحبت به میان می‌آورند، اما به نظر می‌رسد باید سیاست داخلی در شرایط امروز از توجه ویژه‌ای برخوردار شود، امروز راهکار سیاست داخلی چیست؟

   وقتی موضوع برجام مطرح می‌شود به نظر من باید مساله از اول بررسی شود چراکه اساسا برجام برنامه اقدام جامع مشترک بوده است. وقتی ما نگاه می‌کنیم می‌بینیم در مفاد اصلی برجام که شرایط غیرقابل چشم‌پوشی وجود داشت به این معنا که این امکان را به هر یک از اعضا می‌داد که بدون آنکه تضمینی برای مجاهدت‌های آنها در اجرای برجام وجود داشته باشد می‌توانستند از برجام خارج شوند یا به تعهداتشان عمل نکنند. در مورد آمریکا نیز که موضوع بازگشت دلار مطرح شده بود این امکان را به آنها می‌داد که نه‌‌تنها به‌عنوان یک قرارداد، بلکه به‌عنوان یک تعهد بند محسوب کنند و عملا شب گذشته این موضوع با خروج آمریکا اثبات شد و ما دیدیم هیچ اتفاقی برای این کشور رخ نمی‌دهد و آمریکا توانست در شرایطی که ایران به همه تعهداتش پایبند است، همه تعهداتش را نقض کند و این هزینه زیادی برای کشور داشت، به صورتی که همه فعالیت هسته‌ای کشورمان تحت‌تاثیر این قرارداد قرار گرفت؛ بیش از 10 تن مواد غنی‌شده که ظرفیت بالایی برای کشور ما بود را از دست ما گرفت و همچنین نیروگاه‌های مهم ما را تقریبا پلمب کرد و دیدیم که جامعه بین‌الملل هم هیچ مقابله‌ای با این موضوع نکرد.

آنچه مخالفان برجام از جمله من در مجلس نهم به این موضوع اعتراض داشتیم نوع نگاه این توافق بود. وقتی ما می‌گوییم برنامه اقدام جامع مشترک اولا جامعیتش زیر سوال بود و همه جهات را در نظر نگرفته بود. بخش دوم این توافق اقدام مشترک بود به این معنا که هر طرفی باید بر‌اساس نوع تعهدش از آن انتظار داشته باشد، در حالی که ایران همه تعهداتش را انجام داده بود و طرف مقابل صد در صد انجام نداد؛ برجام تنها امتیازی که برای ما داشت این بود که اجازه فروش نفت را به ما داد، آن هم بدون التزام آمریکا درباره بازگشت دلار بود و نه‌تنها خودش این امر را انجام نمی‌داد بلکه دیگر کشورها را از این اقدام منع می‌کرد. متاسفانه کسانی که یک آمریکاباوری داشتند دست به چنین اشتباهی زدند و نتیجه این اعتماد به آمریکا در دو سال گذشته مشخص شد. به نظر من خروج آمریکا از برجام سرآغاز فصل جدیدی از خودباوری ما در داخل کشور است و این می‌تواند به نفع ما باشد، چراکه اگر آمریکا در برجام می‌ماند و رفع تحریم‌ها را دوباره تمدید نمی‌کرد ما دوباره از امتیازات برجام نمی‌توانستیم استفاده کنیم، اما خروج از برجام آمریکا توانست این امتیاز را به ما بدهد که ما می‌توانیم درمورد بسیاری از تعهداتی که مانند پروتکل الحاقی صددرصد داوطلبانه بود یا بحث خروج از NPT که بر‌اساس منافع کشور این امکان را می‌دهد که در آن تجدیدنظر کند، تصمیماتی اتخاذ کنیم.

به نظرم باید این خروج را به فال نیک گرفت چراکه در چنین مواقعی مردم کشور ما متحد می‌شوند و ما به شعاری که اول انقلاب مطرح بود بازمی‌گردیم. معتقدم آنچه در شب گذشته رخ داد، تفکر آمریکاباوری بود.

  شما از گذشته گفتید. لطفا در مورد امروز هم راهکار بفرمایید.

   صحبت‌های من ناظر به آینده هم بود؛ من گفتم ما امروز چیزی در دست نداریم و باید همه‌چیز را از ابتدا آغاز کنیم با این تفاوت که دیگر آن آمریکا باوری وجود ندارد و همه به این نتیجه رسیده‌اند که این تصور شکست ‌خورده است و در آینده نباید به افرادی که این باور را دارند اجازه عرض اندام بدهیم، به صورتی که ما را به سمت مذاکره‌ای دیگر بکشانند.

  یعنی شما می‌گویید برجام را باید کنار بگذاریم؟

   اصلا من چنین حرفی نزدم، چراکه می‌گویم برجامی‌وجود ندارد. این یک برنامه اقدام جامع مشترک بود که با نقض آمریکا از بین رفته است. حالا این یک مدل جدیدی است که گفته می‌شود ما آن را با طرف‌های اروپایی ادامه می‌دهیم. ما نباید به خودمان دروغ بگوییم چراکه همین طرف‌های اروپایی هم قابل اعتماد نیستند و در گذشته بدعهدی‌های‌شان به ما ثابت شده است. بنابراین امروز شرایط جور دیگری است و به نظرم ما باید خودمان را تجهیز کنیم برای یک پیروزی.

  برای این تجهیزشدن و حرکت به سمت پیروزی چقدر لازم است به یک وحدت داخلی برسیم؟

   صد در صد ما نیاز به وحدت داریم و تا امروز آنچه ما را به پیروزی رسانده وحدت مردم بوده است. اما اینها شعار است تا زمانی که ما عوامل برهم‌زننده وحدت را شناسایی کنیم. همه می‌دانیم آب و غذا خوردن خوب است و لازمه زندگی است اما آب و غذای مسموم می‌تواند ما انسان‌ها را به کشتن دهد، بنابراین نباید ما وحدت دروغین را مطرح کنیم. همان زمان هم گفتند مذاکره، که رهبر معظم انقلاب گفت مذاکره خوب است اما خواهید دید که آمریکا چه می‌کند. وقتی این موضوع به صراحت گفته شد و ما در زمان گروگانگیری هم دیدیم که آمریکایی‌ها دروغ می‌گفتند و همین موضوع بود که ماجرای مک فارلین پیش آمد. امروز صحبت از وحدت مطرح می‌کنند درحالی که این افراد اول باید بیایند عذرخواهی کنند و بگویند این اقدام (امضای برجام) اشتباه بود تا راه برای وحدت باز شود.

  برخی می‌گویند الان از واژه «دیدید گفتیم» نباید زیاد استفاده کرد، بلکه باید به دولت برای عبور از شرایط کمک کرد.

   در قرآن به صراحت گفته شده است آیا کسانی که می‌بینند با کسانی که نمی‌بینند برابرند؟ آیا ظلمت و تاریکی با نور و روشنایی با هم برابر است؟ کسی که دشمن‌شناسی را بهتر بلد است، آیا باید در سایه قرار بگیرد و حرف شما درست است؟ این گفتیم گفتیم‌ها باید هزار بار دیگر ادامه پیدا کند تا جایی که بپذیریم کارمان اشتباه بود. زمانی می‌توانیم وحدت پیدا کنیم که این تفکر حامی‌ آمریکا باور بگوید اشتباه کردیم وگرنه وحدت دروغی است و پایدار نخواهد بود. تا زمانی که تفکر ما نمی‌توانیم محکوم نشود مطمئن باشید وحدتی شکل نخواهد گرفت. من می‌گویم باید وحدت واقعی باشد شما وقتی می‌توانید با من وحدت داشته باشید که دشمن من نباشید. کدام عقل سلیمی‌است که بگوید وحدت بد است.