امضای پر‌دردسر/چرا کرباسچی نامه مذاکره با آمریکا را امضا کرد؟
مثلث: شاید هرگز فکر نمی‌کرد که امضایش پای یک نامه این حد برایش دردسر‌ساز شود. نامهای که همه حرفش درخواست از بزرگان نظام برای مذاکره با ترامپ است. او مهم‌ترین فردی بوده که نامش پای این نامه قرار گرفته. نکته اما فقط این است. عجیب این است که این اقدام چندان به طبع محافظه کار غلامحسین کرباسچی نمی‌خورد.
روایت زندگی آقای دبیرکل
غلامحسین کرباسچی، فرزند آیت‌الله محمدصادق کرباسچی در سال ۱۳۳۲ در قم متولد شد. پس از پایان تحصیلات ابتدایی به حوزه علمیه قم پیوست و در مدرسه علمیه حقانی مشغول به تحصیل شد. وی از با‌استعداد‌ترین طلبه‌ها بود. او در همین زمان فعالیت سیاسی را در مخالفت با حکومت پهلوی آغاز کرد. پدرش آیت‌الله کرباسچی (ملقب به تهرانی) از یاران مورد اعتماد امام‌خمینی(ره) بود. او همزمان با تحصیلات فقه و اصول در دانشگاه نیز تحصیل کرد.
در دوران جنگ نماینده امام‌خمینی(ره) در ژاندارمری جمهوری اسلامی بود. پس از پایان جنگ در سال ۱۳۶۸ از استانداری اصفهان به شهرداری تهران منتقل شد و دوباره طرح جامع شهر تهران را که در زمان شهرداری غلامرضا نیک‌پی طرح‌ریزی شده بود ادامه داد؛ از جمله کارهای دیگر وی ساخت متروی شهر تهران بود. او در دوران شهرداری تهران و در جریان اقدامات خود از حمایت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی بر‌خوردار بود. در دوران وی برای اولین بار شهردار تهران در هیات دولت در کنار وزرا و معاونان رئیس‌جمهور حضور یافت. در آستانه برگزاری انتخابات مجلس پنجم، وی به همراه عده‌ای دیگر از وزرا و معاونان هاشمی‌رفسنجانی، حزب کارگزاران سازندگی را تاسیس کرد و در کنار جامعه روحانیت مبارز تهران به ارائه لیست انتخاباتی پرداخت.
پس از کناره‌گیری وزرای دولت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی از حزب کارگزاران، غلامحسین کرباسچی عملا به‌عنوان چهره اول حزب مطرح شد. تأسیس موسسه همشهری و انتشار روزنامه همشهری و نشریات و ویژه‌نامه‌های وابسته به آن و راه‌اندازی فرهنگسراها و خانه‌های فرهنگ در تهران از اقدامات وی بود. در سال ۱۳۷۷ در دومین سال دوره اول ریاست‌جمهوری سید‌محمد خاتمی، کرباسچی که همراه حزب کارگزاران سازندگی از طرفداران کلیدی خاتمی در انتخابات دوم خرداد ۱۳۷۶ بود، به همراه عده دیگری از معاونانش و شهرداران مناطق تهران دستگیر و بازجویی شد. کرباسچی از سوی قاضی غلامحسین محسنی‌اژه‌ای به اتهام جرایم مالی محاکمه و به ۳ سال حبس و ۱۰ سال محرومیت از مشاغل دولتی و جزای نقدی محکوم شد. کرباسچی سرانجام پس از طی نزدیک به دو سال حبس، از زندان آزاد شد و به فعالیت‌های غیر‌دولتی مشغول شد.
در اسفند سال ۱۳۸۵ دادگاه مطبوعات، روزنامه هم‌میهن را که کرباسچی مدیر‌مسئول آن بود، از اتهاماتی که در سال ۱۳۷۹ مبنای توقیف آن شده بود تبرئه کرد. این روزنامه از اواخر اردیبهشت ۱۳۸۶ به سردبیری محمد قوچانی دوباره منتشر شد. او در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۸ از نامزدی مهدی کروبی حمایت کرد و به عنوان معاون اول او در صورت پیروزی معرفی شده بود.
متحد روحانی
او برای روحانی متحدی متفاوت است. در سال 92 جزو کمیته‌ای بود که تلاش فراوانی داشت محمد عارف کنار گذاشته شود و حسن روحانی به جای او نامزد نهایی اصلاح‌طلبان شود. او اما همیشه این‌طور نبوده که مدافع روحانی باشد. انتقادات کرباسچی از روحانی البته در دولت دوم او افزایش یافته است. اظهارات تند‌و‌تیز او علیه کابینه و شخص روحانی بارها به تیتر نخست روسانه‌ها تبدیل شده است. او در یکی از سخنرانی‌های انتقاد‌آمیزش علیه دولت و روحانی گفته است: «بسیاری از نقدها نیز واقعی است، بارها گفته شده نقدهای بسیار جدی را به شخص آقای روحانی داریم. یکی از نقدهای جدی که ما به ایشان داریم، این است که در انتصاب لایه‌های مدیریتی خوب عمل نکرده‌اند. می‌توانستند از قشر جوان و زنان در گردونه مدیریتی استفاده کنند، اما این کار را انجام ندادند و این عملکرد کاملا قابل نقد است. بارها اعلام شده کشوری که 40 میلیون از جمعیت آن بعد از سال 60 به دنیا آمده‌اند را نمی‌توان نادیده گرفت و از آنها استفاده نکرد. این حجم از جوانان تحصیل‌کرده و با‌تجربه در کشور ما وجود دارد که می‌توانیم از آنها در پست‌های مدیریتی کشور استفاده کنیم و چه‌بسا آنها با علم به‌روزی که دارند از مدیران فعلی عملکرد بهتری داشته باشند و بتوانند کشور را بسیار بهتر از افرادی مانند ما اداره کنند. باید از جوانان و زنان بیشتری در سطوح مختلف مدیریتی استفاده کنیم.»
«خسته و کم‌حوصله» تعبیر محترمانه! کرباسچی درباره وزرای روحانی است که با انتقاد از آنها می‌گوید: «بخشی از این ناتوانی‌ها هم البته به وزرا برمی‌گردد. اگر بخواهم تعبیر محترمانه‌ای را در خصوص وزرا به کار ببرم این است که وزرای ما یک مقدار خسته‌اند و حوصله تمام‌عیار برای پیش‌بردن کارها را ندارند. بالاخره یک وزیر باید یک بخشی از بار مسئولیت را به دوش بکشد و بخشی از این بار، ایجاد هماهنگی میان دولت و نهادهای دیگر است.»
«می‌خواستیم کار کنیم اما نگذاشتند؟» رایج‌ترین بهانه دولت برای پوشاندن ضعف‌های خود در سال‌های گذشته است که دبیرکل حزب کارگزاران با رد آن معترف می‌شود: «اینکه بگوییم همه کارها به خاطر «نگذاشتن» است، شاید واقعی نباشد. اما اینکه برخی از کارها را جو تبلیغاتی و... اجازه نداده باشند، بله درست است. اما من معتقدم که دولت باید به صورت موردی مسائل را مطرح کند تا ما نیز بتوانیم به قضاوت درستی در‌خصوص موانع بپردازیم. البته بخشی از ناتوانی‌های دولت به ناتوانی‌های درونی دولت برمی‌گردد. وزرا، معاونین و به‌طور کل مسئولان دولتی زمانی که مخالفت و مانعی را مشاهده می‌کنند، باید بروند و با رایزنی‌هایی که انجام می‌دهند، این مخالفت‌ها را به موافقت تبدیل کنند. دولت باید قدرت هماهنگی و هم‌نظری ایجاد‌کردن در بخش‌های مختلف را داشته باشد.»
ماجرای نگارش یک نامه
وقتی خبر انتشار نامه منتشر شد همه دنبال نامهای زیر آن بودند. اسم کرباسچی و البته قرار‌گرفتنش در کنار نام‌هایی که جزو اپوزیسیون هستند تعجب همه را برانگیخت. او فردای انتشار نامه از آن دفاع کرد اما حالا که وضع عوض شده می‌گوید اسم من را نباید می‌گذاشتند. او گفته: از من درباره متن این نامه سوال پرسیده شد و من گفتم در صورتی موافقم که در این نامه قید شود که آمریکا تضمین بدهد که رفتاری مثل ترامپ در برجام نداشته باشد. غلامحسین کرباسچی با اشاره به اینکه من نامه را امضا نکردم و اصلا نامه امضایی نبوده است، اظهار کرد: فکر نمی‌کنم هیچ‌کدام از کسانی هم که نامشان در پای نامه بوده است، آن را امضا کرده باشند. نامه اصلا امضایی نبوده است. دوستان به من گفتند چنین نامهای تهیه شده آیا شما با آن موافقید، من هم گفتم در صورتی موافقم که طرف مذاکره تعهد دهد که رفتاری شبیه ترامپ در برجام نداشته باشد. وی با اشاره به اینکه در فضای مجازی نظر من درباره این نامه پرسید شد و من هم آنجا جواب دادم، خاطرنشان کرد: این نامه در واقع تحلیل و پیشنهادی بود که اگر شرایط مذاکره فراهم شود، این پیشنهادات هم مطرح شود. لحن نامه مربوط به آمریکاست و مطرح شده همان‌طور که آمریکا در مقابل کره‌شمالی عمل کرد تا تنش‌ها کم شود باید 12 شرط وزارت‌خارجه خود را که همه دنیا به آن خندید و معلوم است که عملی نیست، کنار بگذارد. من هم گفتم این نکته را به نامه اضافه کنید که آمریکا دیگر نباید عهدشکنی کند و مثل ترامپ که از برجام خارج شد، از آن مذاکرات خارج شود. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با بیان اینکه این نامه فقط یک تحلیل است، گفت: کسانی که نامه را امضا کردند مسئولیتی ندارند بلکه فقط پیشنهاد خود را مطرح کردند. دولت ایران هیچ وقت دنبال مذاکره نبوده است که قید‌و‌شرط خود را کنار بگذارد. این نامه در واقع خطاب به آمریکا بود که تضمین بدهد که دیگر عهدشکنی نکند.
هر‌چه هست او با دردسر بزرگی مواجه شده؛ او این بار محافظه‌کار نبوده است.
دیدگاه تان را بنویسید