در حالی که ترامپ، تحریم‌های جدیدی را علیه ایران تدارک دیده در اقدامی متناقض پیشنهاد مذاکره به دولت ایران را ارائه داده است
ضد مذاکره
درست در شرایطی که تهران و واشنگتن در بدترین شرایط سیاسی نسبت به یکدیگر به سر می‌بردند، ناگهان ترامپ یک سخنرانی غیرمنتظره انجام داد و خواستار مذاکره با ایران شد؛ آن هم بدون هیچ پیش‌شرطی
ماجرا از این قرار است که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در کنفرانس خبری مشترک با نخست‌وزیر ایتالیا در پاسخ به سوال خبرنگار که «چطور می‌توان تنش‌ها با ایران را کاهش داد»، پاسخ داد: «البته که حاضرم با آنها ملاقات کنم. هروقت که بخواهند. نمی‌دانم آنها آماده باشند. هیچ پیش‌شرطی نداریم. هروقت بخواهند. هم برای آنها خوب است، هم دنیا. ترامپ اضافه کرد: «این کار را از موضع قدرت یا ضعف انجام نمی‌دهم، فکر می‌کنم ملاقات کردن کار مناسبی است. ما همه کشورها را تشویق می‌کنیم ایران را برای توقف همه فعالیت‌های شرورانه‌اش تحت فشار قرار بدهند.
یک اتفاق تقریبا غیرمنتظره آن هم در شرایطی که دور اول تحریم‌های جدید ترامپ علیه ایران از همین هفته آغاز خواهد شد. حالا همه نگاه‌ها به تهران دوخته شده بود که ببیند آیا چراغ سبز ترامپ با واکنش مثبت تهران مواجه خواهد شد یا خیر. چند ساعت اول به سکوت گذشت اما موج ابراز نظر‌ها به یکباره آغاز شد. اگرچه که در نوع واکنش‌ها تفاوت‌هایی وجود داشت اما جمع‌بندی این شد که فعلا قرار نیست مذاکره‌ای صورت گیرد. ترامپ این بار نتوانست تجربه کره‌شمالی را تکرار کند.
چرا نه؟
سوال اساسی این است که چرا تهران به این دعوت واشنگتن پاسخ منفی داده است.به نظر می‌رسد ترامپ به دنبال فریب افکار عمومی و شرطی‌کردن جامعه ایران به مذاکره است در حالی که ملت ایران به تازگی تجربه توافق هسته‌ای را پشت سر گذاشته و بی‌صداقتی آمریکایی‌ها را به چشم دیده است. ما فراتر از مذاکره با آمریکا در یک توافق قرار گرفتیم. این مربوط به همین چند سال گذشته است و پیش چشم ما قرار دارد. از همین رو جامعه ایرانی اعتمادی به دولت آمریکا ندارند و آنها را فریبکار می‌دانند. در مورد پیشنهاد مذاکره بدون پیش‌شرط ترامپ قطعا این‌طور است که آمریکا الان در موضعی نیست که به ایران پیشنهاد مذاکره دهد چرا که هم به یک توافق بین‌المللی پشت کرده، هم تحریم‌های جدیدی برای ایران تدارک دیده و هم در مورد ایران از سوی او و زیردستانش درشت‌گویی شده است.رئیس‌جمهور امریکا گفته است که پیش‌شرطی ندارد اما زمان‌بندی به قول خودش سخت‌ترین تحریم‌های ممکن در حال اجراست. مذاکره برابر یعنی مذاکره عاری از فشار نامتعارف. او زیرکانه تلاش می‌کند طرف ایرانی را زیر سوال ببرد با این شکل که ما در خواست مذاکره بدون شرط را دادیم که آنها حتی در برابر این خواست ما هم مخالفت کردند.
شرط‌های تهران
اگر قرار باشد که تهران شرط‌هایی برای مذاکره تعیین کند ترامپ ابتدا باید دوباره به برجام بازگردد و بی‌احترامی به یک توافق بین‌المللی را جبران کند. سپس باید از ملت ایران به واسطه سال‌ها ظلم و ستم دولت آمریکا عذرخواهی کند و بعد تمامی تحریم‌ها علیه ایران شامل تحریم‌های اولیه و ثانویه را تعلیق کند. آنگاه می‌تواند به ایران پیشنهاد مذاکره دهد. قطعا مذاکره برای مذاکره به آن معنایی که ترامپ به واسطه آن نمایش و تبلیغات را دنبال می‌کند فایده‌ای ندارد. آمریکا ابتدا باید به حاکمیت ایران احترام بگذارد، حمایت مادی و معنوی از دشمنان ایران را کنار بگذارد و جنگ هویتی و موجودیتی با جمهوری اسلامی را متوقف کند. در چنین شرایطی ما متوجه می‌شویم که قدرت ایران به رسمیت شناخته شده و مذاکره با ایران نه یک شوی تبلیغاتی که تنها چاره آمریکا برای پایان‌دادن به شکست‌های منطقه‌ای‌اش است. ما از مذاکره نمی‌ترسیم اما با کشوری که به ملت ما و آرمان‌های ما بی‌احترامی می‌کند، مذاکره نمی‌کنیم. آمریکا ابتدا باید خود را اصلاح کند و ذهنیت خود را درباره ایران تغییر دهد. ما ملت بزرگ و حاکمیت قدرتمند و جامعه آگاهی داریم که مقابل درشت‌گویی می‌ایستد. در شرایط فعلی احساس ما این است که آمریکا در شرایط قبل از مذاکره با ما قرار دارد. برای واردشدن به فاز دیپلماسی آنها باید از فاز امنیتی به فاز سیاسی مقابل ما شیفت کنند.
سردار سرلشکر پاسدار محمدعلی جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: «آقای ترامپ ایران کره‌شمالی نیست که به درخواست ملاقات شما پاسخ مثبت بدهد. بدانید مردم ایران، دین و ایمان‌شان را با اسلام احیا شده توسط حضرت امام‌خمینی(ره) تقویت کرده‌اند و با ملت‌های سلطه‌پذیر تفاوت‌های فراوانی دارند و هرگز به مسئولان خود اجازه مذاکره و ملاقات با شیطان بزرگ را نمی‌دهند. مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران هم سناریوهای عوام‌فریبانه شما را به خوبی می‌شناسند و آن را بارها تجربه نموده‌‌اند. شما این آرزو را به گور خواهید برد که مقامات جمهوری اسلامی ایران از شما درخواست ملاقات کنند یا اجازه ملاقات با شما را از ملت‌شان دریافت نمایند. هرگز چنین روزی را نخواهید دید. همچنان در کاخ سیاه‌تان بنشینید و در توهم ملاقات با مقامات ایرانی بمانید و بدانید این یک آرزویی است که تا پایان دوران ریاست‌جمهوری‌تان با شما همراه خواهد ماند و حتی روسای‌جمهوری بعدی آمریکا هم آن را نخواهند دید. دولت و ملت بزرگوار ایران پشت به پشت هم داده و با اتکا به وعده‌های الهی، رهبری عظیم‌الشأن، منابع داخلی و ذخایر عظیم خدادادی و تحمل تحریم‌های ظالمانه و غیرانسانی شما، تا پیروزی نهایی و شکست قطعی آن نظام سلطه و استکباری ایستادگی و مقاومت خواهند کرد. دولت آمریکا تصور می‌کند در حال کاهش همه گزینه‌های ایران و اجبار آن به یک گزینه یعنی مذاکره است در حالی که با ادامه روند فعلی تنها گزینه‌ای که به طور بازگشت‌ناپذیر از روی میز برداشته می‌شود مذاکره است.
آیا مذاکره مشکل اقتصادی ما را حل می‌کند؟
به نطر می‌رسد که مذاکره با آمریکا به ضرر اقتصاد کشور است و فشارها را تشدید می‌کند. همان‌گونه که اقتصاد ما را در زمان مذاکرات هسته‌ای در حالت سکون و تعلیق نگه داشتند حالا هم می‌خواهند همان کار را تکرار کنند. آمریکا هرگز کاری برای اقتصاد ما نخواهد کرد و تنها برنامه‌ای که برای ما دارد واردآوردن شوک‌های متعدد است. از نگاهی دیگر مذاکره با آمریکا اسم مستعار رهاکردن اقتصاد کشور از جانب برخی طیف‌هاست.
واکنش‌ها در تهران
اولین واکنش را در تهران سیدکمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی نشان داد. سخنانی که همان ابتدا از سوی رسانه‌ها ازریابی شد این موضع رسمی نظام است.او گفت: «ما با توجه به تجربه تلخی که از مذاکره با آمریکا و نقض مکرر تعهدات دولتمردان آن کشور داشته‌ایم، طبیعی است که ارزشی برای پیشنهاد وی قائل نباشیم، ترامپ باید قبل از هر چیز، خروج آمریکا از برجام را جبران کند و نشان دهد که برای تعهدات اسلاف خود و قوانین بین‌المللی احترام قائل است... ترامپ باید قبل از هر چیز خروج آمریکا از برجام را جبران کند و نشان دهد که برای تعهدات اسلاف خود و قوانین بین‌المللی احترام قائل است.» اما جدی‌ترین واکنش را در تهران فرمانده کل سپاه نشان داد. او نامه‌ای در این مورد نوشت.
او نوشت: «آقای ترامپ ایران کره‌شمالی نیست که به درخواست ملاقات شما پاسخ مثبت بدهد. بدانید مردم ایران، دین و ایمان‌شان را با اسلام احیاشده توسط حضرت امام‌خمینی(ره) تقویت کرده‌اند و با ملت‌های سلطه‌پذیر تفاوت‌های فراوانی دارند و هرگز به مسئولان خود اجازه مذاکره و ملاقات با شیطان بزرگ را نمی‌دهند. مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران هم سناریوهای عوام‌فریبانه شما را به خوبی می‌شناسند و آن را بارها تجربه نموده‌‌اند. شما این آرزو را به گور خواهید برد که مقامات جمهوری اسلامی ایران از شما درخواست ملاقات کنند یا اجازه ملاقات با شما را از ملت‌شان دریافت نمایند. هرگز چنین روزی را نخواهید دید. همچنان در کاخ سیاه‌تان بنشینید و در توهم ملاقات با مقامات ایرانی بمانید و بدانید این یک آرزویی است که تا پایان دوران ریاست‌جمهوری‌تان با شما همراه خواهد ماند و حتی روسای‌جمهوری بعدی آمریکا هم آن را نخواهند دید. دولت و ملت بزرگوار ایران پشت به پشت هم داده و با اتکا به وعده‌های الهی، رهبری عظیم‌الشأن، منابع داخلی و ذخایر عظیم خدادادی و تحمل تحریم‌های ظالمانه و غیرانسانی شما، تا پیروزی نهایی و شکست قطعی آن نظام سلطه و استکباری ایستادگی و مقاومت
خواهند کرد.»
در واکنشی دیگر علی مطهری، نایب‌رئیس مجلس هم گفت: «وضعیت فعلی برای واردشدن به مذاکره با آمریکا مناسب نیست، به این دلیل که توام با ذلت و خواری است. اگر ترامپ از برجام خارج نشده بود و تحریم‌ها را علیه ایران برقرار نکرده بود، وارد مذاکره‌شدن با آمریکا اشکالی نداشت. همان‌طور که بهتر بود در زمان اوباما با آمریکا رابطه برقرار می‌کردیم و حتی وارد مذاکره هم می‌شدیم ولی آن فرصت را از دست دادیم... مسئول وضعیت جاری کشور آنهایی هستند که با هواکردن موشک تلاش کردند برجام اجرا نشود که البته به هدف‌شان هم رسیدند»
اما ابراز نظر حمید ابوطالبی، مشاور سیاسی رئیس‌جمهوری هم مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت. او در صفحه توییتر خود نوشت: «برجام دستاورد التزام به گفت‌وگو است؛ باید آن را پذیرفت. سال گذشته در مجمع عمومی سازمان ملل پس از تهدید ملت بزرگ ایران، موضوع ملاقات دو رئیس‌جمهور مطرح شد؛ اکنون هم پس از خروج از برجام، ملاقات بدون پیش‌شرط عنوان می‌شود. کسانی که به گفت‌وگو به عنوان روش حل اختلافات در جوامع متمدن باور دارند، باید به ابزار آن هم ملتزم باشند.»
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم در این‌باره گفت: «زمام اختلافات ایران و آمریکا در اختیار بازیگران ثالث است و تا زمانی‌که یک خط قرمز ارتباطی میان دو طرف ایجاد نشود، منافع ملی تهران و واشنگتن بازیچه دیگرانی خواهد بود که از تصاعد بحران میان این دو قدرت منطقه‌ای و جهانی سود می‌برند.
کواکبیان از چهره‌های اصلاح‌طلب هم در صحن مجلس گفت: «شرایط به گونه‌ای است که نمی‌توانیم بگوییم ترامپ فردی است که بشود با آن مذاکره کرد تا مشکلات حل شود؛ چرا که نشان داده تعهدناپذیر است؛ لذا امروز این شرایط وجود ندارد؛ البته شاید زمانی شرایطی پیش بیاید که ما نیز مخالفش نیستیم، اما بی‌تردید امروز نمی‌توانیم این کار را بکنیم؛ چرا که به هر شکلی این مذاکره انجام شود تلقی تسلیم می‌شود و ملت ایران تسلیم‌ناپذیر است.»در تحولی دیگر عبدالرضا رحمانی‌‌فضلی، وزیر کشور هم در جمع خبرنگاران گفت: «آمریکا قابل اعتماد نیست، وقتی این کشور با قلدری و به صورت یکطرفه از برجام خارج می‌شود، چطور می‌توان اعتماد کرد. از طرفی می‌گویند به ایران فشار آورده شود تا ایران تعهدات جدیدی را بپذیرد و از طرف دیگر صحبت از مذاکره بدون پیش‌شرط می‌کنند.» در واکنشی دیگر به این درخواست ترامپ حیدر مصلحی، وزیر سابق اطلاعات هم گفت است: «برنامه آمریکا در مسیر براندازی جمهوری اسلامی ایران است و اینها همه تاکتیک است. ماهیت آمریکا همچون گذشته است و ما باید آمریکا را شیطان بزرگ بدانیم.»
در اظهارنظری متفاوت علی تاجرنیا، نماینده مجلس ششم گفته است: «برعکس خیلی‌ها که معتقدند اکنون وقت مذاکره نیست من معتقدم هست. اکنون که ترامپ همزمان چند پرونده جنجالی پیش‌روی خود باز کرده و توان مختومه‌کردن همه آنها را ندارد، وقتش است. عزتمندانه مذاکره می‌کنیم. قرار نیست تسلیم شویم. ولی‌الله نانواکناری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی هم گفته است: اگر آقای ترامپ می‌خواهد با ایران مذاکره کند باید برای اثبات ادعایش تعهدات برجامی‌اش را اجرا کرده و بعد صحبت از مذاکره کند نه اینکه تحریم‌هایی همچون اختلال در ارتباطات بانکی و واردات دارو را اعمال کند.» علیرضا زاکانی، نماینده مجلس هم گفته است: «آمریکا هر موقع متحمل فشار و دریافت پاسخ محکمی می‌شود، عقب‌نشینی می‌کند و به نظر می‌رسد که فهمیده‌اند مسیری که انتخاب کرده‌اند، پاسخ محکم و آسیب‌زننده‌ای برای آنها ایجاد می‌کند، بنابراین عقب‌نشینی کردند اما باز قابل اعتماد نیستند.»
هرچه هست به نظر می‌رسد در مقابل بازی پیچیده ترامپ، رهبری بهترین فرماندهی هستند که می‌توانند طرف مقابل را تحت تاثیر قرار دهند. رهبری بزرگوار همواره به دنبال تامین منافع کشور و ملت هستند و بهترین تصمیم‌ها را اتخاذ می‌کنند. نباید عقب‌تر و جلوتر از رهبری حرکت کنیم.
در پایان می‌توان گفت که پیشنهاد مذاکره ترامپ با وجود رفتارهای اخیر او خودش ضد مذاکره است.
دیدگاه تان را بنویسید