نفر دوم تنها/ چرا دولت اصرار دارد جهانگیری با اختیارات کم در پاستور بماند
آتش تهیه توپخانه‌های رسانه‌ای اصلاح‌طلبان خاموش نشد. غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی در واکنش به جمله معاون اول رئیس‌جمهور که گفته بود «اجازه برکناری منشی خودم را ندارم چه برسد به تغییر مدیران دولتی» گفت: «من صحبت آقای جهانگیری را شنیدم اما نمی‌دانم چرا این حرف را زد؟ اگر من به جای او بودم که حتی نمی‌توانستم منشی خودم را تغییر دهم، یک روز هم در کابینه دولت نمیماندم.»
روزهای ناآرام پاستور تمامی ندارد. دوباره کارگزاران علیه اعتدال و توسعه شوریده است شاید هم برعکس. هرچه که هست دوباره ثابت شده روحانی فاصله‌ای بزرگ با اصلاح‌طلبان دارد آن‌قدر که جهانگیری هم به زبان آمده و گلایه‌های تندی را مطرح کرده. آن‌قدر که کرباسچی و خیلی‌های دیگر حتی به او توصیه کرده‌اند که یک روز هم دیگر در پاستور نماند. جهانگیری گفته بود مدیریت اقتصاد در دولت یازدهم با من بود، در دولت دوازدهم با روحانی، اگرچه رسانه‌های مختلف واکنش‌های زیادی به این خبر نشان دادند، اما جهانگیری ترجیح داد چند ماه سکوت اختیار کند، تا اینکه هفته گذشته (و پس از استعفای آخوندی و شریعتمداری) قطعه جدید این پازل را تکمیل کند. او به صراحت اعلام کرد که «در دولت یازدهم رئیس‌جمهور مشغول برجام بود و من بیشتر در مسائل اقتصادی وقت می‌گذاشتم اما در این دوره (دولت دوازدهم) رئیس جمهور خود بیشتر در اقتصاد وارد می‌شود و معاونت اقتصادی دارد و آقای نهاوندیان نیز دبیر ستاد اقتصادی دولت است» و حتی اعلام کرد که «من دستم قلم و کاغذی نیست که کسی را برکنار کنم، من تا این لحظه اجازه برکناری منشی خودم را هم نداشته‌ام.» البته پیش از این رسانه‌های نزدیک به جهانگیری زمینه را برای این سخنان فراهم کرده بودند. به طور مثال بعد از انتشار شایعه استعفای جهانگیری در تیر ماه روزنامه آرمان درباره نقش او در دولت اول روحانی نوشته بود: «کمتر کسی هست که نداند اسحاق جهانگیری برای رئیس‌جمهور و دولت متبوعش چه اقدامات مثبتی داشته است. احیای حسن روحانی در انتخابات 96 و کارکرد مثبت در معاون اولی و فرماندهی ستاد اقتصاد مقاومتی دولت را می‌توان از عملکردهای جهانگیری دانست.» عبدالله ناصری هم درباره نقش جهانگیری در دولت دوم گفته بود: «در دولت دوم روحانی هم بسیار آشکار شد که جهانگیری در خیلی از انتخاب‌ها و انتصاب‌ها کمتر مورد مشورت قرار می‌گیرد.» حتی برای زمینه سازی «عبور از روحانی»، حزب متبوع جهانگیری در شهریور ماه در بیانیه‌ای نسبتا تند و تیز از سیاست‌های دولت روحانی انتقاد کرد و دولت اعتدال را به «نداشتن استراتژی اقتصادی» متهم کرد. اختیار تصمیم‌گیری برای اقتصاد، شرط جهانگیری برای ماندن در دولت دوازدهم است. طرفه حکایت اینجاست که در شرایطی جهانگیری از عدم اختیار در تصمیم‌گیری‌های کلان سخن می‌گوید که سایت انصاف‌نیوز در آغازین روزهای دولت دوازدهم نوشته بود: «شرط جهانگیری برای ماندن در دولت، داشتن اختیار برای چیدن تیم هماهنگی در حوزه اقتصاد دولت دوازدهم است.» شرطی که خود را بعد از بحران ارزی در فروردین امسال نمایان ساخت. جهانگیری به ناگاه با بسته ارزی مقابل رسانه‌ها ظاهر شد و رسانه‌های حزب متبوع او از این بسته به عنوان حل کننده مشکل دلار و بی ثباتی بازار ارز، ابراز خوشحالی کردند و تصویری از جهانگیری با لباس قهرمان‌ها منتشر می‌کند که مدیریت دلار را در دست گرفته است. بسته‌ای که نه‌تنها بهبودی حاصل نکرد، بلکه دلار به مرز 12000 تومان رسید. اتفاقی که در جوابیه حزب اعتدال و توسعه (اصلی ترین حزب حامی دولت) به بیانیه انتقادی کارگزاران به آن اشاره کرده بود: «افکار عمومی منتظرند تا این حزب، همزمان با درخواست تغییرات مطلوبشان در دولت، درباره عملکرد و ماندن یا رفتن هم‌حزبی‌های خود که به طور گسترده در لایه‌های مختلف اقتصادی حضور فعال دارند، به صراحت پاسخ دهند... تنظیم‌کنندگان بیانیه کارگزاران، اولویت خود را منحرف کردن نگاه مخاطبان از افراد شاخص این حزب در دولت قرار داده‌اند. با اختیارات ویژه در حوزه مدیریت کلان اقتصادی و ارز که به برخی مقامات ارشد کارگزاران تفویض شده، بیانیه مذکور، زیرسوال بردن عملکرد بزرگان حزب است...این احتمال هم وجود دارد که هدف فرعی این بیانیه سلب مسئولیت از خود درباره نتایج برخی تصمیماتی است که نقش افراد شاخص این حزب در شکل‌گیری تبعات کاملا مبرهن است.»
کرباسچی: من اگر جای جهانگیری بودم
یک روز هم نمیماندم
با این حال آتش تهیه توپخانه‌های رسانه‌ای اصلاح‌طلبان خاموش نشد. غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی در واکنش به جمله معاون اول رئیس‌جمهور که گفته بود «اجازه برکناری منشی خودم را ندارم چه برسد به تغییر مدیران دولتی» گفت: «من صحبت آقای جهانگیری را شنیدم اما نمی‌دانم چرا این حرف را زد؟ اگر من به جای او بودم که حتی نمی‌توانستم منشی خودم را تغییر دهم، یک روز هم در کابینه دولت نمیماندم.»
عباس عبدی: جهانگیری بعد از
دلار 4200 تومانی حق انتقاد ندارد
البته عباس عبدی با اشاره به ناکامی جهانگیری در مدیریت قیمت ارز می‌گوید: «هنگامی که شواهد روشن حکایت از آن داشت که نه‌تنها مجموعه اقتصادی همسو با معاون اول نیستند، بلکه دایره تنگ‌تر شده است، تنها فرصت را برای کناره‌گیری از دولت از دست داد و هنگامی که حوادث دی‌ماه ۱۳۹۶ رخ داد، این فرصت بیشتر از پیش از دست رفت و پس از اعلام دلار ۴۲۰۰ تومانی دیگر نه‌تنها نمی‌تواند چنین کند، بلکه معلوم نیست که نتایج مثبتی از کناره‌گیری احتمالی‌اش به دست آورد.»
ناصری: بهترین موقعیت برای خروج از دولت
انتخابات مجلس است
عبدالله ناصری، فعال اصلاح‌طلب نیز در این‌باره می‌گوید: «تصمیم‌گیری درباره بحران ارزی بیشتر از آنکه به نام آقای روحانی تمام شود به نام آقای جهانگیری تمام شد. من اگر جای آقای جهانگیری باشم می‌ماندم، بحران ارز را به یک جا می‌رساندم و بعد از مرحله تثبیت ارز از دولت خارج می‌شدم. البته خروج جهانگیری، ضایعه بزرگی برای دولت خواهد بود. اما بهترین موقعیت برای خروج انتخابات مجلس است. آقای جهانگیری می‌تواند برای مجلس و برای جبهه اصلاحات ظرفیت بسیار خوبی در مجلس آینده باشد. اگر هم قرار به کاندیداتوری جهانگیری برای ریاست جمهوری باشد او می‌تواند بدون آنکه از مجلس استعفا دهد نامزد ریاست‌جمهوری شود.» ناصری درباره امکان خروج جهانگیری از دولت نیز می‌گوید: «اگر طوری شود که شخص غیری تصمیم گیر باشد حتما باید از دولت خارج شود. همچنین همان‌طور که آقای آخوندی تا حدود زیادی افکار عمومی و نخبگان را روشن کرد و پیروزمندانه کناره‌گیری کرد، آقای جهانگیری هم باید همین کار را انجام دهد.» با این حال، وزرا و مقامات و طرفداران اصلی دولت اختلافات زیادی از خود را علنی کرده بودند ولی با ورود جهانگیری به مناقشه علنی با اطرافیان رئیس‌جمهور این مساله به خوبی قابل لمس است که روحانی در کنترل اختلافات در دولتش ناتوان شده و عملا دولت در اختلافاتی گیر افتاده است که نه‌تنها قابل حل و داوری از طرف کسی نیست بلکه روز به روز بر عمق و میزانش هم افزوده می‌شود.
در این میان روزنامه‌های اصلاح‌طلب فرصت را غنیمت شمرده و همراه با جهانگیری سعی کردند پای خود و جناح متبوعشان را نسبت به حمایت از دولت کنار بکشند. در انتقادات اصلاح‌طلبان از دولت این موضوع به طور صریح مطرح می‌شود که اصلاح‌طلبان در سیاست‌های دولت دخیل نبودند و برخی از اطرافیان خاص رئیس جمهور با تصمیمات خلق‌الساعه و اشتباه این مشکلات را رقم زده‌اند.
روزنامه آرمان نزدیک به حزب کارگزاران با قلم «غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی» نماینده مجلس شورای اسلامی، در یاداداشتی با عنوان «روحانی مدیون است» نوشت: «حسن روحانی و دولت به اسحاق جهانگیری مدیون است. اگر جهانگیری در مناظرات انتخابات ریاست‌جمهوری حضور نداشت و به دفاع از روحانی نمی‌پرداخت، معلوم نبود ایشان رأی بیاورد. از سویی جهانگیری تمام کارهای دولت را مدیریت و هدایت می‌کند. سخنان رور گذشته معاون اول رئیس‌جمهور در همایش روز ملی صادرات بسیار تلخ و ناراحت‌کننده بود. با ایشان به دور از اخلاق حرفه‌ای برخورد شده است. آقای روحانی خاطره و سابقه خوشی از دوستی با آقای جهانگیری به جای نخواهد گذاشت. واقعیت این است که به ایشان باید جایزه سنگ صبوری را داد. با همه این احوال ای کاش چنین مباحثی رسانه‌ای نمی‌‌شد. بالاخره کشور در شرایطی نیست که انسجام و وفاق بین اعضای دولت بشکند. به نظر وزرای دولت عصبی و پرخاشگر هستند، صبر و حوصله کمی دارند و زود از کوره در می‌روند، کم‌طاقتی و فشار کار روی وزرا و مدیران دولت تاثیر منفی گذاشته است. اما کشور به مردان بزرگ در چنین مواقعی نیاز دارد.» هشدار آرمان به دولت؛ جهانگیری فداکاری کرده است این روزنامه در یک مطلب دیگر تحت عنوان «جهانگیری؛ شکست دیرهنگام سکوت» به مدحی جانسوز برای معاون اول و عضو حزب کارگزاران پرداخت و نوشت: «دیروز آقای معاون اول رئیس‌جمهور جمله «سکوت و صبوری هم حدی دارد» را به مرحله اجرا در آورد و اسحاق جهانگیری آرام‌ترین مرد کابینه لب به گلایه گشود. او مرد سازندگی است و نسبتی با نشستن و دستوردادن به سایرین برای تحقق اهداف وعده داده‌شده ندارد، چراکه به‌خوبی می‌داند سیستم اجرایی کشور نقایصی دارد که باید برای پیشبرد امور تنها عمل را در دستور کار داشت. از همین‌رو بود که در نزد آیت‌الله هاشمی از جایگاه با ارزشی برخوردار بود. در همین مسیر هم جهانگیری سعی می‌کند از آنچه آیت‌الله هاشمی برای بهبود وضعیت کشور در شرایط سخت تدبیر می‌کرد، بهره بگیرد و این موضوع را پنهان نمی‌کند. چنان‌که شهریور سال‌جاری تاکید کرد: «آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی نگرانی‌هایی جدی نسبت به آینده داشت و شخصیتی آینده‌نگر بود.» بی‌تردید اسحاق کابینه هم بسیار نگران وضعیت کشور است و برخلاف برخی دیگر از دولتمردان هیچ‌گاه تمایل ندارد که تقصیر را به دیگران نسبت دهد.» آرمان حتی به اطرافیان رئیس‌جمهور هم هشدار داد و نوشت: «به نظر می‌رسد آنچه امروز جهانگیری بیان کرد بخشی از تدبیر او برای کاهش فشارها بر دولت است، چراکه او فداکاری و ایثار خود را بارها نشان داده است. شاید او با این اظهارات درصدد توصیه به حلقه اول روحانی بود که برای حل مشکلات کشور راهکارهای ارائه‌شده از سوی دلسوزان را نادیده نگیرند.» اعتماد: اصلاح‌طلبان باید برای حفظ بدنه اجتماعی خود از همراهی روحانی دست بکشند روزنامه اعتماد در شماره روز دوشنبه خود در گزارشی نوشت: «همزمان با طرد‌شدن روز به‌روز اصلاح‌طلبان از پاستور و کاهش کارآمدی آن به‌ویژه با نیم‌نگاهی به دی‌ماه ۹۶، برخی به این باور رسیده بودند که اصلاح‌طلبان باید دست کم برای حفظ بدنه اجتماعی‌شان از ادامه همراهی با روحانی دست بکشند. با این حال همچنان نگاه غالب این بود که این همراهی می‌تواند با «نقد مشفقانه» ترکیبی منطقی رقم بزند. همان زمان بحث استعفای جهانگیری هم مطرح شد و برخی معتقد بودند که استعفای جهانگیری می‌تواند برای او مفری باشد تا همچنان سرمایه اصلاح‌طلبان برای انتخابات ۱۴۰۰ حفظ شود... زمانی که نوسانات ارز جدی شد بار دیگر روحانی فرمان اقتصادی دولت را از نزدیکانش گرفت و به دست جهانگیری سپرد. او در قاب تلویزیون حاضر شد و از تصویب نرخ ۴۲۰۰ تومانی ارز دولتی سخن گفت. این اتفاق باعث شده شائبه‌ها در مورد کیفیت ارتباط روحانی- جهانگیری کاهش یابد اما ادامه مسیر نشان داد وضعیت برای جهانگیری تغییری نکرده و حتی بدتر هم شده است.» آفتاب یزد: جهانگیری برای روحانی هیچ از ایثار و فداکاری کم نگذاشته است/ پاسخ دولت به فداکاری روحانی ناسپاسی بود. روزنامه اصلاح‌طلب آفتاب یزد هم در مطلبی با دلجویی از جهانگیری از وی تمجید کرد و معاون اول روحانی را مرد ایثارگر دولت نامید. این روزنامه در مطلبی با حمله به اطرافیان روحانی نوشت: «شکستن سکوت کاندیدای پوششی روحانی امروز سخن از شکستن سکوت مردی است که برای حسن روحانی در انتخابات اخیر هیچ از ایثار و فداکاری کم نگذاشته بود. همان اسحاق جهانگیری که بعد از عارف در انتخابات ۹۲، همه‌جا سخن از سنگ‌تمام گذاشتن او برای حسن روحانی می‌رفت اما چه سود! یاران خاکستری پرزیدنت روحانی که اصلا توقع‌شان نبود که اسحاق این چنین به خاطر روحانی از صندلی پاستور بگذرد و می‌دانستند که جهانگیری در دور دوم به دلیل فداکاری‌هایش در قبال روحانی، این‌بار تاثیرگذارتر از قبل خواهد بود به همین دلیل زمینه را برای دورکردن جهانگیری از روحانی در دولت و کاهش اثرگذاری‌اش در کابینه دوازدهم فراهم کردند. یاران خاکستری حسن روحانی در همان بدو ورود، پاسخ گذشت و فداکاری کاندیدای پوششی روحانی را با نامهربانی دادند و به گونه‌ای با او رفتار کردند که اگرچه از سر اکراه با معاون اولی‌شدن او کنار آمدند اما او قرار نیست دست راست پرزیدنت روحانی و مرد اثرگذار دولت دوازدهم به مفهوم واقعی و حقیقی باشد.»
این روزنامه می‌افزاید: «اسحاق آب پاکی را روی دست اصلاح‌طلبان و منتقدان ریخت و با صراحت غیرقابل وصف و تکراری از حدود اختیارات ناچیزی که یاران خاکستری به او تحمیل کرده بودند، دم زد. زیرا اصلاح‌طلبان و بدنه جریان اصلاحات که طی یک سال گذشته همواره از سکوت معنادار جهانگیری متعجب بودند و برایشان این سوال مطرح بود که چرا جهانگیری همان کاندیدای پوششی فداکار، استراتژی سکوت را در پیش گرفته است؟! اما جهانگیری تصمیمش را گرفته بود که برخلاف میل باطنی‌اش به خواسته بی‌انصافانه یاران خاکستری برای سکوت و در حاشیه ماندن تن در دهد. اما سخنان دیروز او حکایت از شکستن این سکوت یک‌ساله داشت. از این رو، دیروز گلایه یأس‌آلود و توام با کنایه جهانگیری برای همه هوادارانش غیرمنتظره بود. او این بار پس از یک‌سال و با ادبیات متفاوت و گلایه‌آمیزی تصمیم گرفت که همه دلخوری‌هایش را روی دایره بریزد و به مردم بگوید علی‌رغم همه فداکاری‌های او و اصلاح‌طلبان برای کار آوردن پرزیدنت روحانی، پاسخ‌ها در دولت دوازدهم ناسپاسی بود.»
قانون: اصلاح‌طلبان معتقدند جهانگیری باید از دولت جدا شود روزنامه قانون دیگر روزنامه اصلاح‌طلب هم در مطلبی با عنوان «دوراهی جهانگیری» عنوان کرد: «با توجه به آنچه دیروز جهانگیری بیان کرد که گلایه‌ای تلویحی از انتخاب وزرای تازه هیات دولت محسوب می‌شد، حال به نظر می‌رسد باردیگر بخشی از بدنه اصلاح‌طلبان و بخشی از سیاسیون کارکشته‌تر معتقد هستند جهانگیری باید از دولت جدا شود. بسیاری از این بدنه اجتماعی معتقد هستند جهانگیری بارها خود را هزینه دولتی کرده است که به وی تقریبا هیچ اختیاری طبق گفته خودش نمی‌دهد و حالا زمان آن رسیده است که جهانگیری از دولت خارج شود و حتی برخی معتقد هستند در صورت خروج جهانگیری از دولت دو اتفاق خوب برای اصلاح‌طلبان رخ خواهد داد؛ اول اینکه جهانگیری امتیاز و توان آن را دارد که به راحتی ردای شهردار تهران که به نظر می‌رسد با حکم هفته گذشته مجلس باید عوض شود، را بر تن کند.»
دیدگاه تان را بنویسید