سخنگوی شرکت ملی پالایش و پخش :
سهمیه بندی بنزین؛ شایعه یا واقعیت
در واکنش به اخبار ضد و نقیض و شایعه پراکنی برخی رسانه ها درباره طرح سهمیه بندی بنزین، امروز رسانه های داخلی در اخبار خود ضمن تکذیب این خبر جعلی، مزایا و معایب طرح سهمیه بندی را مورد توجه قرار داده اند.
به گزارش گروه نشریات خبری؛ برخی رسانههای کشور روز چهارشنبه با اشاره به برخی گمانه زنی ها، اعلام کردند سران سه قوه طی جلسهای طرح سهمیهبندی بنزین را نهایی کردهاند که مطابق آن مقرر شده این طرح از اولین ساعات روز پنجشنبه اجرا شود و طی آن قیمت بنزین سهمیهای لیتری هزار تومان باشد و قیمت آزاد آن به 2500 تومان برسد. این خبر در مدت زمان اندکی منجر به شکلگیری صفهای طویلی در مسیرهای ورودی پمپ بنزینهای اغلب شهرهای کشور و بهویژه در تهران شد، با این حال با تاخیر چندساعته اصل خبر از سوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی تکذیب شد.
وزیر نفت نیز در حاشیه نمایشگاه بین المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی گفت: آغاز سهمیه بندی بنزین از فردا و موضوع های مطرح شده در این زمینه از سوی برخی رسانه ها دروغ است و مثل همیشه دروغ می گویند. با این حال زنگنه توضیحات بیشتری نداد و گفت: در روزهای بعد، توضیحات بیشتری در این زمینه اعلام می شود.
همچنین روزگذشته علی لاریجایی رییس مجلس شورای اسلامی در بدو ورود به مشهد مقدس در گفت و گویی کوتاه در واکنش به خبر اجرای طرح سهمیه بندی بنزین از روز پنجشنبه، ضمن تکذیب این خبر گفت: آنچه در مورد بنزین در شبکههای اجتماعی بیان می شود صحیح نیست.
روزنامههای صبح پنجشنبه دوازدهم اردیبهشت ماه در حالی چاپ و منتشر شد که صفحات نخست آنها تحت تاثیر خبرهایی مرتبط با آغاز سهمیه بندی بنزین و تکذیب آن در کنار گزارشهایی از صفوف طویل مردم در جایگاههای سوخت قرار گرفته است.
تعدادی از روزنامهها برای این موضوع عناوینی همچون 'دروغ سهمیه بندی' و 'عقب نشینی از سهمیه بندی' را انتخاب کردند. برخی رسانه ها از بی تدبیری در اعلام این خبر انتقاد کرده و نیز یادداشتهایی انتقادی از تشکیل صفهای بلند در جایگاهها سوخت منتشر کردند.
بررسی روزنامه ها، خبرگزاری ها و تارنماهای داخلی حاکی از آن است که ضمن انتقاد از رسانه هایی که به شایعات درباره سهمیه بندی پرو بال داده اند از ضعف اطلاع رسانی دولتی ها نیز گلایه کرده اند.
بی اطلاعی مجلسی ها از تصمیم دولت، انفعال دولت در رابطه با تعیین سیاستهای صحیح بنزینی و لزوم ملی کردن بنزین از دیگر محورهای مورد توجه در رسانه های اصلاح طلب است.
در ادامه برخی عبارات و محورهای مورد توجه در رسانه های اصلاح طلب را مرور می کنیم: رسانههایی که به این شایعات پر و بال دادند باید توضیح دهند که طبق چه منابعی چنین خبر مهمی را درج کردهاند؛ اقدام به شایعه سازی در مورد سهمیهبندی بنزین و ملتهب کردن فضای جامعه؛ در بهارستان انگار هیچ کس جز رئیس مجلس از تصمیم دولت برای سهمیهبندی بنزین خبر نداشته است؛ اگر دولت بدون نظر مجلس و خودسرانه نسبت به افزایش قیمت بنزین اقدام کند، حتما مجلس برخورد لازم را انجام خواهد داد؛ این صف ها بیشتر محصول فضای تشویش، بیاعتمادی و افسارگسیختی اقتصادی است؛ شاید بتوان ملی کردن بنزین را به معنی بهرهمندی برابر همه ایرانیان از بنزین و یارانههای آن تلقی کرد؛ بازار شایعه و بیعملی دولت در رابطه با تعیین سیاستهای صحیح بنزینی.
رسانه های اصولگرا نیز بیشترین محور مطالب خود را به بر شمردن مزایای احیای کارت سوخت اختصاص داده و در این ارتباط نسبت به حذف کارت سوخت انتقاد کردند.
برخی محورهای به کار برده شده از سوی رسانه های صولگرا را می خوانیم: القای ناکارآمدی اجرای کارت سوخت به مجلس و مراکز تصمیمگیری از سوی زنگنه و یارانش؛ گران کردن بنزین در شرایط بد اقتصادی هیچ توجیهی ندارد؛ وقتی کارت هوشمند راه بیفتد مصرف کمتر خواهد شد و هیچ تعللی در احیای آن جایز نیست؛ هنوز مشخص نیست برنامه دولت برای اجرای برنامه خود چیست و مردم چه زمانی در جریان برنامه های پاستور قرار میگیرند؛ صف بی تدبیری قبل از گرانی بنزین؛ آشفتگی در نظام تصمیمگیری و اطلاعرسانی دولت منحصر به قیمت بنزین نیست و موارد مشابه دیگری نیز هرازگاهی رخ میدهد.
رسانه های اصلاح طلب
...............................
**پیامدهای شایعه پراکنی در جامعه
«عقب نشینی از سهمیه بندی بنزین» تیتر نخست روزنامه آرمان است که در بخشی از آن می خوانیم: خبرگزاری تسنیم روز گذشته با درج خبری اختصاصی از «آغاز سهمیهبندی بنزین از ساعت 24 پنجشنبه» خبر داد که این شایعه بلافاصله همچون بمبی در شبکههای مجازی ترکید. اما طولی نکشید که سخنگوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران با تکذیب این خبر، اعلام کرد: پنجشنبه (امروز) زمان اجرای طرح سهمیهبندی بنزین نیست. حال رسانههایی که به این شایعات پر و بال دادند باید توضیح دهند که طبق چه منابعی چنین خبر مهمی را درج کردهاند که به التهابات موجود دامن میزند. پیش از این نیز بعضی از خبرگزاریها نسبت به اجرای سهمیهبندی بنزین از سهشنبه شب خبر داده بودند، در حالی که همچنان مصوبه سهمیهبندی به شرکت پخش فرآوردههای نفتی ابلاغ نشده است.
ابتکار در صفحه نخست خود ذیل عنوان « صف طولانی شایعه! » می نویسد: چند روز گذشته خبری مبنی بر افزایش قیمت بنزین، سهمیهبندی و دونرخی شدن آن در برخی رسانههای رسمی و فضای مجازی منتشر شد. خبر کوتاه بود و نگران کننده: «افزایش قیمت بنزین از روز پنجشنبه و سهمیهبندی آن تا 60 لیتر در ماه به نرخ 1000 تومان و بیش از آن با نرخ لیتری 2500 تومان». با داغ شدن بازار شایعه، روز گذشته وزیر نفت، وزارت کشور و شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی آن خبر را تکذیب و اعلام شد «12 اردیبهشتماه تاریخ اجرای طرح سهمیهبندی بنزین نیست.» این در حالی است که خبر فوق، مردم را برای ساعات طولانی در صفهای پمپ بنزین نگه داشت؛ موضوعی که نه تنها در تهران بلکه در بسیاری از شهرستانها به ویژه کلانشهرهای دیگر هم اتفاق افتاد.
مرم سالاری نیز درباره این مهم نوشت: برخی رسانهها در روزهای اخیر اقدام به شایعه سازی در مورد سهمیهبندی بنزین و ملتهب کردن فضای جامعه کردند. انتشار یک خبر که حاصل از گمانه زنی یک رسانه کافی است تا تعداد کثیری از اتومبیلها در سرتاسر کشور به سمت جایگاههای سوخت هجوم ببرند تا از غافله عقب نمانند.خبر بسیار کوتاه و حتی بدون ذکر منبع دولتی و رسمی بود و فقط در آن خبر اعلام شد که احتمالا از روز پنجشنبه هفته جاری سهمیه بندی بنزین آغاز خواهد شد. جالب اینجاست خبرنگار فارس در روز سه شنبه با انتشار این خبر بدون مرجع اعلام کرد : براساس اطلاعات به دست آمده طرح سهمیهبندی بنزین به تصویب شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا رسیده است و هیأت دولت قصد دارد احتمالاً از ساعت 24 روز پنجشنبه هفته جاری آغاز میشود و قیمت بنزین سهمیهای احتمالا 1000 تومان در هر لیتر باقی خواهد ماند.
**بی خبری مجلس از تصمیم دولت
به گزارش روزنامه شرق، تقریبا همه بیاطلاع بودند. در بهارستان انگار هیچ کس جز رئیس مجلس از تصمیم دولت برای سهمیهبندی بنزین خبر نداشته؛ حتی اعضای کمیسیون انرژی مجلس اما رئیس مجلس که راهی مشهد شده، از جلسه دیروز سران قوا خبر داده و گفته که در این جلسه بنا شد که سهمیهبندی به نحوی انجام شود که هم قانون رعایت شود و هم به مردم فشاری نیاید. در سوی دیگر نمایندگان که در جریان سهمیهبندی بنزین نبودند، از غیرقانونیبودن تصمیم دولت گفتند. برخی نمایندگان معتقد هستند که دولت با گرفتن چنین تصمیمی مجلس را در عمل انجامشده قرار داده است. این را حسینعلی حاجیدلیگانی، نماینده اصفهان، به «خانه ملت» گفته است. پیش از این بهروز نعمتی، سخنگوی هیئترئیسه مجلس، گفته بود که کلیت مجلس با افزایش قیمت بنزین موافق نیست. رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم در صف بیاطلاع از تصمیم نهایی دولت برای افزایش قیمت بنزین قرار گرفت و گفت که دولت موظف است در هرگونه تصمیمگیری خود عواقب و آسیبهای اجتماعی محتمل آن را در نظر گیرد و لازم است تمام تصمیمهای آنها توجیه اجتماعی داشته باشند. حشمتالله فلاحتپیشه گفت که بهتر است دولت این تصمیم را به زمان بازگشایی مجلس و مشورت با نمایندگان موکول کند.
ایسنا در گزارشی نوشت: شاید اگر این افزایش قیمت به تدریج و در طول سالهای گذشته اتفاق میافتاد هم آستانه تحمل مردم بالاتر میرفت و هم دولت و مجلس برای افزایش قیمت حاملهای انرژی بین خود پاسکاری نمیکردند. اما حالا دوگانه متناقضی ایجاد شده است؛ از سویی دولت برای تأمین هزینهها و برنامه ریزی برای مقابله با تحریمها خصوصاً تحریم نفتی اخیر با مشکل مواجه است و از سویی مردم به دلیل شرایط سخت اقتصادی که از سال گذشته ایجاد شده و روز به روز فشار بیشتری را بر آنها وارد می کند تحمل افزایش قیمت را ندارند و از تبعات افزایش قیمت بنزین و تاثیر آن بر گرانی کالاهای دیگر نگران و دغدغهمند هستند. به نظر میرسد رفع این دغدغه، تدبیر مصلحتاندیشانهای را از سوی مسوولان امر میطلبد؛ موضعی که نیازمند وفاق نظر مجلس و دولت و همه ارکان حاکمیت برای اقناع افکار عمومی است.
علی بختیار، نماینده مجلس، به «ایسنا» گفته که مجلس هیچ تصمیمی درباره افزایش قیمت بنزین نداشت و اگر دولت بدون نظر مجلس و خودسرانه نسبت به افزایش قیمت بنزین اقدام کند، حتما مجلس برخورد لازم را انجام خواهد داد، چراکه این کار کاملا غیرقانونی است.
** صف های بنزین و بیاعتمادی مردم
عادل جهانآرای طی یادداشتی که در روزنامه همدلی با عنوان 'نمایش فقر ذهنی 'و با نقد صفوف تشکیل شده روز گذشته در جایگاههای سوخت نوشت: دیروز تهران و برخی از شهرهای کشور شاهد صف دیگری از خودروهایی بودند که بعد از شنیدن سهمیهبندی بنزین و حتی افزایش احتمالی قیمت آن، خیابانهای نزدیک به جایگاههای بنزین را بند آوردند. این رفتار جمعی در وهله اول برای خیلی از ایرانیها و خصوصا آنهایی که ساعتها در صف بنزین منتظر ماندند تا بتوانند حداکثر 50 لیتر بنزین به اندوختههای زندگی خود بیفزایند و برای آخرین بار باک خود را از بنزین 1000 تومانی پر کنند تا ضرر کمتری بکنند، شاید توجیهی داشته باشد. اما اگر بخش پنهان قضیه را واشکافی کنیم درخواهیم یافت که این رفتار بیش از آنکه برای اندوختن سرمایهای هر چند اندک باشد، بیشتر محصول فضای تشویش، بیاعتمادی و افسارگسیختی اقتصادی است.
**لزوم ملی کردن بنزین
روزنامه اعتماد در یادداشتی با تیتر «ملی کردن بنزین» می نویسد: در ماههای اخیر شاهد بودهایم که در مورد گزینه بنزین، دولت گوشهگیر بود و نسبت به طرحهای پیشنهادی منفعل عمل کرد؛ کنشی که این معنا را به ذهن متبادر میکند که دولت و در راس آن وزارت نفت و سازمان برنامه با وضعیت موجود موافقند و نسبت به قاچاق 10 میلیون لیتر بنزین در روز همچنین پرداخت سالانه 800 هزار میلیارد تومان مخالفتی ندارند. در این مورد البته مجلس نیز جدیت به خرج نمیدهد و مشاهده میشود که برخی از نمایندگان با وجود علم نسبت به مساله قاچاق و ناکارایی اقتصادی ترجیح میدهند که ...برای رفاه مصرفکنندگان و شانه خالی کردن از زیر بار مسوولیت این اتفاق در سال انتخابات از حداقلیترین راهکار که سهمیهبندی و افزایش جزئی قیمت است، حمایت نکنند. شاید بتوان ملی کردن بنزین را به معنی بهرهمندی برابر همه ایرانیان از بنزین و یارانههای آن تلقی کرد.
**اخبار بنزینی
روزنامه دنیای اقتصاد در گزارش یک خود نوشت: «تمام حرفهایی که راجع به بنزین گفتهاند تکذیب میکنم.» این پاسخی است که زنگنه به تمام ابهامات پیرامون عرضه بنزین به «دنیایاقتصاد» میدهد. اشاره زنگنه به خبرهایی است که از هفته گذشته از سوی برخی خبرگزاریها پیرامون بنزین منتشر میشود. بازگشت سهمیهبندی بنزین (از ساعت 24 چهارشنبه 12 اردیبهشت) یا خرید بنزین صرفهجویی شده مردم از سوی دولت نمونههایی از اخبار بنزینی است که این روزها سوالات زیادی برای مردم ایجاد کرده است. هرچند زنگنه روز گذشته تلاش کرد با تکذیب تمام اخبار یا شایعات بنزینی به سوالات مردم پاسخ بگوید، با این حال این تلاش او بینتیجه ماند؛ زیرا از بعدازظهر روز گذشته صفهای طولانی در مقابل جایگاهها برای پر کردن باک خودروها با بنزین هزار تومانی نشان داد که بازار شایعه و بیعملی دولت در رابطه با تعیین سیاستهای صحیح بنزینی، شرایطی را برای آنها ایجاد کرده که سیگنال نگرانی میدهد.
رسانه های اصولگرا
...........................
**آری به کارت سوخت بنزین
روزنامه فرهیختگان در گزارشی می نویسد: بهرغم القای ناکارآمدی اجرای کارت سوخت به مجلس و مراکز تصمیمگیری از سوی زنگنه و یارانش، طرح سهمیهبندی بنزین طی مدتی که اجرا شد، دستاوردهای بسیار مثبتی در زمینه صرفهجویی مصرف انرژی در کشور داشت. کاهش میزان واردات و خروج ارز از کشور نیز از دیگر نتایج اجرای طرح سهمیهبندی بنزین بود که در این زمینه بررسیها نشان میدهد اگر طرح سهمیهبندی بنزین در سال 86 اجرا نمیشد، با لحاظ میزان تولید داخلی، میزان واردات در سال 90 که ایران در بدترین شرایط تحریمی قرار داشت، به حدود روزانه 40 تا 50 میلیون لیتر میرسید که این میزان واردات بنزین علاوهبر اینکه عملا کاری نشدنی بود، منجر به خروج سالانه میلیاردها دلار ارز از کشور میشد. حال که دستاوردهای مثبت اجرای طرح سهمیهبندی بنزین با بررسیهای آماری مشخص شد، سوال این است که اگر در سال 94 کارت سوخت و طرح سهمیهبندی بنزین کنار گذاشته نمیشد، میزان مصرف بنزین در سال جاری چه تفاوتی با شرایط فعلی داشت که کارت سوخت کنار گذاشته شده است. در این زمینه بررسیهای آماری نشان میدهد اگرچه طی سالهای 85 تا 90 روند مصرف بنزین بهطور قابلتوجهی کاهشی بوده و از 75 میلیون لیتر به حدود 60 میلیون لیتر در سال 90 رسیده است، اما از سال 90 تا پایان سال 94 میزان مصرف بنزین بهطور میانگین سالانه 1.8 درصد رشد کرده است.
«کارت سوخت آری گرانی سوخت نه!» تیتر نخست روزنامه وطن امروز است که در بخشی از آن می خوانیم: دولتیها به بهانه اینکه سهمیهبندی و کارت سوخت فایدهای ندارد، بدون دوراندیشی و تدبیر این طرح را سال 1394 ملغی کردند، غافل از اینکه حداقل استفاده از کارت سوخت میتوانست از بسیاری معضلات جلوگیری کند. بزرگترین دلیل دولتیها برای اجرای سهمیهبندی و گران کردن بنزین، قاچاق و هدررفت سوخت در کشور است. طبق آمارها بعد از لغو سهمیهبندی، مصرف سوخت بشدت افزایش یافت و جالب اینکه بعد از افزایش نرخ ارز، قاچاق بنزین نیز به اوج رسید. طبق اعلام برخیها نرخ بنزین در کشورهای همسایه هر لیتر بیش از 6000 هزار تومان است و قاچاق بنزین سود سرشاری را نصیب قاچاقچیان میکند اما اگر همه این حرفها درست هم باشد، باز هم گران کردن بنزین در شرایط بد اقتصادی هیچ توجیهی ندارد.
فارس با محمدرضا محمدخانی معاون سابق امور زیربنایی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی گفت وگو کرده و به نقل از وی می نویسد: این سوال از آقای زنگنه جای خود را دارد که باید پرسید با چه تدبیری کارت سوخت را حذف کرد و کاری کرد که به جای انکه هر فرد از کارت سوخت شخصی استفاده کند الان از کارت جایگاه استفاده می کنند و این کار خسارت هایی را وارد آورد. این اشتباه بزرگ وزارت نفت بود و الان نیز به نظر من که 12 سال در این زمینه فعالیت داشتم و کار تحقیقاتی انجام دادم ابتدا باید کارت سوخت فعال شود هرچه سریعتر و آمارگیری صورت گیرد و بعد براساس آمار تصمیم گیری شود. من معتقدم وقتی کارت هوشمند راه بیافتد مصرف کمتر خواهد شد و هیچ تعللی در احیای آن جایز نیست.
رونامه کیهان به نقل از خبرگزاری دانشجو نوشت: با حذف کارت سوخت، سالانه چیزی حدود 2 میلیارد دلار واردات و حدود 36 هزار میلیارد تومان قاچاق بنزین دچار شدیم، امری که امروز شورای عالی اقتصاد با بازگرداندن کارت سوخت در مسیر جبران «خسارت زنگنه» است.
**عاقبت سهمیه بندی بنزین
«برزخ بنزینی پاستور- بهارستان» عنوان گزارشی در روزنامه جوان است که در بخشی از آن می خوانیم: یک بام و دو هوای دولت برای سامان دادن به وضعیت مصرف بنزین و موضوع قیمت این حامل انرژی، «برزخ بنزینی» را به وجود آوردهاست که فضای پررمزورازی را بر مردم تحمیل کردهاست. هنوز مشخص نیست برنامه دولت برای اجرای برنامه خود چیست و مردم چه زمانی در جریان برنامههای پاستور قرار میگیرند، اما گویا اعمال سهمیهبندی یا افزایش قیمت بنزین قطعی است که در این باره ممکن است دولت با در نظر گرفتن سهمیه هزار تومانی و افزایش حداقل صددرصدی بنزین غیر سهمیهای برنامه خود را به پیش ببرد یا با افزایش قیمت بنزین و تداوم تکنرخی بودن بنزین، به وضعیت موجود سامان دهد. سهمیه بندی افزایش بهای این حامل انرژی از آن دست برنامههایی است که تا لحظه آخر امکان پیشبینی کردن آن وجود ندارد و هر آن ممکن است، برنامه دولت تغییر کرده و سناریوی دیگری را به پیش ببرد.
**بازار داغ شایعات
روزنامه خراسان در گزارشی با تیتر « شاهکار اطلاع رسانی پمپ بنزین ها را شلوغ کرد! » نوشت: پس از چند روز حرف و حدیث و طرح بسیاری از شایعات و گمانه ها درخصوص سهمیه بندی بنزین، دیروز بالاخره دو مقام از وزارت نفت، موضوع شروع سهمیه بندی از پنج شنبه را تکذیب کردند اما توضیحات بیشتری در این خصوص ارائه نکردند. موضوعی که باعث خواهد شد، موج دیگری از شایعات شکل بگیرد. این ابهام آفرینی دولت و فرار از تصمیم گیری و شفاف سازی در حالی است که وزیر اقتصاد، دوشنبه شب گفته بود که لایحه مربوط به سهمیه بندی بنزین در حال نهایی سازی است. اعلام این موضوع در کنار اخباری که روز سه شنبه از سوی برخی خبرگزاری ها از آغاز سهمیه بندی از روز پنج شنبه منتشر شده بود باعث شد در برخی شهرها، مقابل پمپ بنزین ها صف های طویلی شکل بگیرد.
**انتقاد از نحوه اطلاع رسانی دولت
روزنامه رسالت ذیل تیتر نخست خود «صف بیتدبیری قبل از گرانی بنزین » نوشت: مشخص نیست افزایش نرخ بنزین شایعه است یا واقعیت؛ دولتمردانی که بیشتر اوقات در دسترس نبودند این بار با انتشار این خبر غیبتشان ازصغرا به کبرا رسید و نمایندگان مجلس شورای اسلامی از اقتصادی گرفته تا انرژی، برنامه و بودجه و صنایع و معادن بعد ازهربار تماس نه تنها اظهار بی اطلاعی کردند بلکه گفتند چه کسی این خبر را منتشر کرده است. اما واقعا منبع خبر چه بود؟ با نگاه از بیرون گود می توانیم بگوییم مشخص نیست مسئولان ناظر دقیقا بر چه چیزی نظارت می کنند، بهارستانی ها عنوان کردند دولت هیچ لایحه و پیشنهادی در این مورد به مجلس ارائه نکرده است.
کیهان در مطلبی با روتیتر «بازی با اعصاب مردم» می نویسد: بنزین همواره در کشور ما یک کالامحصول تعیینکننده بوده و تغییرات قیمتی آن، علاوهبر ایجاد تورم واقعی به تورم انتظاری هم دامن میزند. همین موضوع باعث میشود در زمان اعلام خبر افزایش نرخ این فرآورده نفتی، قیمت سایر کالاها افزایش یابد.به همین علت، اخبار منتشر شده در فضای مجازی مبنی بر اعلام زمان سهمیهبندی بنزین و قیمتهای جدید بنزین از چند روز اخیر سبب شده که صفهای طولانی خودرو در مقابل بسیاری از جایگاههای سوخت ایجاد شود.آشفتگی در نظام تصمیمگیری و اطلاعرسانی دولت منحصر به قیمت بنزین نیست و موارد مشابه دیگری نیز هرازگاهی رخ میدهد.
**گروه نشریات خبری
پژوهشم**9344**
دیدگاه تان را بنویسید