تلاش مثبت عراق برای کاهش اختلافات ایران و آمریکا

به دنبال سیاست های خصمانه آمریکا علیه ایران و بیم صف‌آرایی نظامی در منطقه، عراق تمایل خود را برای اعزام هیات‌های نمایندگی به تهران و واشنگتن با هدف میانجیگری اعلام کرده است.

آمریکا هر چند پس از حمله نظامی سال 2003 به عراق در این کشور دارای پایگاه نظامی است اما از سوی دیگر ایران نیز برای همسایه غربی شریکی بسیار مهم به حساب می آید. منابع رسمی ایران و آمریکا موضوع میانجیگری بغداد را تایید نکرده اند اما بسیاری از صاحبنظران معتقدند که عراق می تواند برای کاهش تنش میان آمریکا و ایران نقش آفرینی موثری انجام دهد.

تلاش عراق برای کاهش اختلافات ایران و آمریکا

تارنمای «کتابات» عراق در گزارشی به قلم «خیام الزعبی» نوشت: سیاستمداران و کنشگران منطقه ای و فرامنطقه ای همواره از ضرورت ایجاد راه حل سیاسی برای پایان دادن به تنش میان آمریکا و ایران سخن به میان می آورند. ابتکار عمل و تحرک های سیاسی عراق در این زمینه نشان می دهد که دولت این کشور برای ارسال هیات هایی به تهران و واشنگتن جهت پایان دادن به تنش ها تلاش می کند. چنین ابتکار عملی نشان از همکاری، هماهنگی و مشورت مستمر میان دو کشور عراق و ایران درباره مسائل و تحولات منطقه دارد تا به یک موضع مشترک درباره مسائل منطقه ای و فرامنطقه ای دست یابند. همچنین ابتکار عمل عراق برای حل تنش میان تهران و واشنگتن در بردارنده این پیام مهم است که ایران و عراق دارای روابط راهبردی استواری هستند که هیچ چیزی نمی تواند آن را تحت تاثیر قرار دهد. این موضوع سبب شده است عراق بتواند در تنش میان آمریکا و ایران نقش آفرینی کند. بسیاری از شاخص ها نشان می دهد عراق در تعامل با پرونده آمریکا و ایران سیاست جدیدی را دنبال می کند.

به نوشته شبکه خبری «الجزیره» قطر، «جانین هینس بلاشرت» نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در امور عراق گفته بغداد به جای اینکه میدان تنش باشد می تواند در جهت بازگشت ثبات به منطقه پر آشوب گام بردارد. عراق می تواند با فراهم کردن زمینه های صلح در منطقه راه را برای گفت و گوها هموار سازد.

به نوشته صفحه عربی تارنمای شبکه خبری «اسپوتنیک» روسیه، «رائد الفهمی» عضو مجلس نمایندگان عراق اظهار داشت کشورش می خواهد با استفاده از روابط مطلوب و منافعی که این روابط برای ایران و عراق دارد جهت آرام کردن اوضاع و پیش بردن امور به سوی صلح و گفت و گو و برقراری ثبات در منطقه تلاش کند.

بغداد برای کاهش تنش چه ظرفیت هایی دارد؟

به نوشته تارنمای کتابات، عراق دارای پشتوانه های راهبردی است که زمینه را برای نقش آفرینی پویا و دیپلماتیک به منظور مقابله با تنش های منطقه ای فراهم کرده است. مسائلی مانند نزدیک بودن عراق به ایران، در پیش گرفتن سیاست انعطاف پذیر از سوی عراق در روابط بین المللی و منطقه ای و تلاش این کشور برای برقراری ثبات و آرامش در منطقه، وجود صراحت و اصل احترام متقابل و بی طرفی در سیاست خارجی عراق از پشتوانه های راهبردی عراق در این زمینه است.

به نوشته این رسانه عراقی، «حسن فدعم الجنابی» عضو جریان «حکمت» در پارلمان عراق می گوید عراق در شرایط کنونی می تواند میان ایران و آمریکا نقش واسطه را بازی کند. جایگاه جغرافیایی عراق و روابط عراق با بسیاری از کشورها سبب شده است که عراق بتواند در این زمینه نقش کارامدی داشته باشد.

«جاسم موحان البخاتی» دیگر نماینده پارلمان عراق هم به تارنمای کتابات گفته است عراق می تواند با فراهم کردن شرایط مذاکره دیدگاه های دو طرف را به هم نزدیک کند. این کشور توانایی و قابلیت چنین کاری را دارد.

به نوشته روزنامه «الشرق الاوسط» عربستان به نقل از «نعیم العبودی» عضو کمیته روابط خارجی پارلمان عراق، بغداد به دلیل برخورداری از جایگاه سیاسی ویژه و دارا بودن روابط سیاسی با دیگر کشورها می تواند در کاهش این تنش نقش محوری را بازی کند.

در گزارش تارنمای مرکز پژوهش های «الجزیره» قطر می خوانیم: ایران دارای نفوذ راهبردی گسترده ای در داخل عراق است. این کشور در میان احزاب سیاسی و گروه های نظامی و نهادهای دینی شیعه دارای نفوذ است. همچین ایران با برخی از طرف های سنی و کُردهای عراق دارای روابط خوبی است. بسیاری از بیانیه هایی که از سوی مقام های عراق و ایران منتشر شده نشان می دهد منافع اقتصادی ایران در عراق در حال فزونی و حجم صادرات ایران به عراق سالانه بیش از 11 میلیارد دلار است. در سایه این همکاری ایران و عراق در همه سطوح سیاسی، اقتصادی و امنیتی، برای بغداد بسیار سخت است که خود را از تنش آمریکا و ایران به دور نگه دارد. تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ایران موضع سیاسی و اقتصادی عراق را در شرایط دشواری قرار داد. از این رو، این کشور برای دستیابی به معافیت از تحریم های آمریکا تلاش کرد. ایران به طور مستقیم دارای روابط گسترده ای با بسیاری از جریان های سیاسی قدرتمند عراق است. آمریکا نیز به دلیل حضور نظامی در عراق از نفوذ در این کشور برخوردار است. عراقی ها هم این رویکرد را دارند که هرگونه تنش میان آمریکا و عراق به سود عراق نیست. از این رو، دولت عراق تلاش می کند میان ایران و آمریکا از یک سو و ایران و عربستان از سوی دیگر نفش میانجی را بازی کند تا به تنش ها پایان دهد. زیرا در صورت ادامه تنش، عراق یکی از میدان های این تنش خواهد بود.

به نوشته تارنمای مرکز اطلاعاتی «النباء» عراق، این کشور در مرحله پس از داعش برای همکاری امنیتی  به ویژه در زمینه اطلاعاتی و منهدم کردن سلول های خفته به ایران نیاز دارد. بغداد اکنون ائتلاف چهارجانبه روسیه، ایران، سوریه و عراق را که در سال 2014 میلادی برای مبارزه با داعش تشکیل شده است، رهبری می کند. ایران نقش مهمی در مبارزه با تروریست ها در مرزهای عراق و سوریه دارد. دولت عراق در تامین امنیت مرزهای سوریه و جلوگیری از ورود عناصر داعش به عراق با سختی هایی روبرو است و در این زمینه به ایران نیازی اساسی دارد.