ایران قدرت نظامی خود را در تنگه هرمز نشان داده است

کرستن کنیپ تحلیلگر دویچه‌وله نوشت: ایران دشمنان زیادی دارد؛ اسرائیل، عربستان سعودی و آمریکا. این کشور اما توانسته به قدرتی منطقه‌ای تبدیل شود.

رابطه سوریه و ایران به سال‌های پیش از انقلاب ۵۷ در ایران بازمی‌گردد. پس از انقلاب، سوریه متحد ایران باقی ماند و در جریان جنگ ایران و عراق تنها کشور عربی بود که کنار جمهوری اسلامی ایران ایستاد. پس از روی کار آمدن بشار اسد، ایران و حزب‌الله لبنان به حامیان اصلی رئیس‌جمهور جوان سوریه تبدیل شدند. اعزام نیروهای رزمی ‌وابسته به سپاه پاسداران و مستشاران نظامی سپاه به دمشق گام بعدی ایران بود.

ایران از طریق حزب‌الله در لبنان نیز حضور دارد. این گروه شبه‌نظامی سال ۱۹۸۲ در جریان جنگ داخلی لبنان با هدف مقابله با ارتش اسرائیل که همان سال وارد جنوب لبنان شده بود، تأسیس شد. مدت کوتاهی بعد از تأسیس آن، ایران با اعزام یک‌ هزار و ۵۰۰ رزمنده سپاه این گروه را تقویت کرد. هدف از این اقدام صدور انقلاب اسلامی سال ۵۷ ایران به لبنان بود. 

سه سال بعد این گروه «حزب‌الله»  نام گرفت. سال ۲۰۰۶ میلادی در جریان جنگ حزب‌الله و اسرائیل روزنامه شرق‌الاوسط گزارش داد که ایران حدود ۱۱ هزار و ۵۰۰ موشک در اختیار این گروه شبه‌نظامی قرار داده است. علاوه بر آن، حدود سه هزار نیروی حزب‌الله نیز در ایران آموزش دیده‌اند.

ارتش اسرائیل سال ۲۰۰۷ اعلام کرد که ما در لبنان با یک گروه شبه‌نظامی طرف هستیم که در واقع یگان ویژه ارتش ایران است.

ایران در عراق هم حضور چشمگیری دارد. پس از مداخله نظامی آمریکا در عراق، سال ۲۰۰۳ میلادی ایران از فروپاشی قدرت در این کشور برای گسترش نفوذ خود سود جست.

رهبری ایران از یک سو در پی آن است که مانع از تکرار جنگ هشت ساله با عراق شود و با گرو‌ه‌های ‌تروریستی جهادی مانند القاعده و دولت اسلامی (داعش) در عراق مبارزه می‌کند. ایران همزمان تلاش می‌کند تا حد ممکن با حضور ایالات متحده آمریکا در عراق مقابله کند. در عین حال، حفظ تمامیت ارضی عراق برای ایران اهمیت بسیاری دارد. تجزیه عراق، ثبات ناپایدار منطقه را برهم خواهد زد و تهدیدی جدی برای امنیت ایران خواهد بود. از آن گذشته، حفاظت از شهرهای نجف و کربلا که برای شیعیان مقدس هستند، برای ایران مطرح است. میلیو‌ن‌ها ایرانی هر سال برای زیارت به عراق سفر می‌کنند.

در یمن هم نمی‌توان نفوذ ایران را نادیده گرفت. در این کشور شیعیان حوثی راه نفوذ ایران را هموار کردند. ایران از شیعیان حوثی در یمن حمایت می‌کند که در برابر عربستان ایستاده است.

ایران در درجه نخست روی تجهیزات نظامی حوثی‌ها تمرکز کرده است. نکته مهم اینجاست که ایران در یمن حضور مستقیم ندارد. در نتیجه از طریق نظامی نمی‌توان ایران را از این کشور بیرون راند، به همین دلیل ائتلاف عربستان وارد جنگی فرسایشی شده است.

ایران با گروه حماس که نوار غزه را تحت کنترل دارد، رابطه نزدیکی دارد. حماس، با اینکه یک سازمان سنی‌مذهب است‌، ایران از آن حمایت می‌کند. البته ایران در نوار غزه از «جهاد اسلامی» هم پشتیبانی می‌کند پیشتر چندین‌بار بدون دخالت حماس به خاک اسرائیل حمله کرده است.

ایران در ماه‌های اخیر قدرت نظامی خود را در تنگه هرمز نشان داده است. این گذرگاه دریایی یکی از مهم‌ترین مسیرهای حمل‌ونقل انرژی در جهان است. از زمان حضور ناو هواپیمابر آمریکا در منطقه چند نفتکش خارجی از جمله نفتکش‌های عربستان در تنگه هرمز مورد حمله قرار گرفتند. ایران می‌تواند حمل‌ونقل در تنگه هرمز را به‌طور جزیی یا کامل مختل و اقتصاد جهانی را گرفتار چالش کند. برای چنین اقدامی سپاه پاسداران می‌تواند نقش مهمی ایفا کند.

تئودور کارسیک، یک کارشناس نظامی در مقاله‌ای برای روزنامه «عرب نیوز» نوشته است: «‌ایران می‌تواند خطوط کشتیرانی خلیج ‌فارس را با زرادخانه وسیعی که دارد - مانند زیردریایی، اژدر هوشمند، مین‌های کنترل از راه دور یا از پیش نصب شده و ضد کشتی از داخل خاک خود یا جزایر این کشور- تهدید کند.» ایران زرادخانه خود را با قایق‌های تندرو و هواپیماهای بدون سرنشین تکمیل کرده و می‌تواند با تاکتیک‌های چریکی، حریفی دشوار در نبرد نظامی باشد.