برکناری بولتون به معنای تغییر شدید سیاست آمریکا در قبال ایران نیست

اخراج ناگهانی «جان بولتون» از دولت ترامپ اجتناب ناپذیر بود. این مهم هیچ ارتباطی با سبیل های افسانه ای یا حتی برخورد شخصیت واقعی او با رئیس جمهور نداشت. اخراج او مبتنی بر یک اصل مهم در سیاست خارجی بود. ترامپ می خواهد فصل جدیدی بنویسد، فصل میلیتاریسم و حداکثر فشار را ببندد و فصل ساخت توافق و پیگیری جایزه صلح نوبل را بازگشاید.

احتمالا خروج بولتون از دولت ترامپ، بیشترین تاثیر خود را بر سیاست خارجی دولت آمریکا در قبال ایران نشان خواهد داد. بولتون همواره در قبال ایران به دنبال جنگ بوده است. در مقابل، دونالد ترامپ همواره به این نکته اشاره داشته که سعی دارد در موضوع ایران به یک توافق با تهران دست یابد. این نکته بر رئیس جمهور ترامپ آشکار شده بود هر تلاشی از جانب وی برای دستیابی به یک توافق با ایران، با تلاش های خرابکارانه جان بولتون مواجه خواهد شد.

اما برخی معتقدند آمریکایی‌ها نگران ایران هستند؛ چه بولتون باشد چه نباشد. آمریکایی‌ها ایران را تهدید منافع خود در منطقه می‌بینند. بودن یا نبودن بولتون در سیاست آمریکا تغییری ایجاد نخواهد کرد. اینکه بگوییم آمریکا با برکناری بولتون آمریکا خواسته نرمش نشان دهد درست نیست. آمریکایی‌ها قائل به فشار حداکثری هستند و حتما آن را حفظ می‌کنند.

در گفتگو با پروفسور «شیرین هانتر »استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا به بررسی این موضوع پرداختیم که در ادامه می‌آید.

*ارزیابی شما از برکناری جان بولتون مشاور امنیت ملی دولت ترامپ چیست؟ آیا گروه جنگ طلب دولت ترامپ با این اخراج به اقلیت تبدیل خواهد شد؟

برکناری بولتون، یا همانطور که وی ادعا می کند استعفای بولتون، دلایل بسیاری داشت. تنها یکی از این دلایل مربوط به ایران است. ترامپ به دلیل رویکرد بولتون نسبت به کره شمالی و افغانستان از وی ناراضی بود.

ترامپ خواهان توافق با کره شمالی و طالبان است، اما بولتون مخالف اینگونه توافقات بود. همچنین پومپئو که خواهان تسلط بر روند سیاستگذاری سیاست خارجی ایالات متحده امریکاست نیز از بولتون ناراضی بود.

حال اگر «برایان هوک» جانشین بولتون شود، در واقع پومپئو بعد از رئیس جمهور به اصلی ترین سیاستگذار تبدیل می شود. در نتیجه، عزل بولتون هنوز به معنای عقب نشینی چشمگیر جنگ طلب های ایالات متحده امریکا از سیاست های پیشین این کشور مقابل ایران نیست.

*با اخراج بولتون، این حدس و گمان شکل گرفت که ترامپ با ایران وارد روند دیپلماتیک خواهد شد. از سوی دیگر، حملات یمن به آرامکو باعث شده واشنگتن اعلام کند، آماده جنگ با ایران است. ارزیابی شما از این وضعیت چیست؟

برکناری بولتون به تنهایی به معنای تغییر شدید سیاست آمریکا در قبال ایران نیست. با این وجود، عزل وی ​​می توانست شرایط بهتری برای دیپلماسی ایجاد کند؛ اگر حادثه حمله به تاسیسات نفتی عربستان سعودی رخ نمی داد.

این واقعه هرگونه فرصت دیپلماسی که قبلا ممکن بود در آینده ای قابل پیش بینی وجود داشته باشد را تضعیف کرده است. درعوض، خطر انتقام جویی نظامی ایالات متحده امریکا از ایران را افزایش داده است.

*از آنجا که پمپئو رویکردی شبیه به رویکرد بولتون دارد، آیا ترامپ می تواند پومپئو را نیز برکنار کند؟

پمپئو ذاتا فردی جنگ طلب (hawk) علیه ایران است. با این حال، او مایل است آنچه ترامپ می خواهد را انجام دهد. بنابراین، اگر حملات به تاسیسات نفتی عربستان سعودی رخ نمی داد، ممکن بود پمپئو با در پیش گرفتن روند دیپلماتیک با ایران موافقت نماید.

*با توجه به تغییر شخصی مانند بولتون، آیا سیاست های اسرائیل در وزارت امور خارجه ایالات متحده امریکا کم رنگ شده یا تغییر می کند؟

بسیاری از مردم امریکا در مورد سیاست های نتانیاهو و اینکه این سیاست ها به تنش های منطقه خاورمیانه و مشکلات ایالات متحده امریکا در این منطقه کمک می کنند، شروع به تحقیق می کنند.

با این حال، حتی با عزل بولتون نیز ایجاد تغییر عمده در سیاست آمریکا در قبال اسرائیل بسیار بعید است. در همین حال، نتانیاهو از حمله به تاسیسات نفتی سعودی استفاده خواهد کرد تا استدلال کند اسرائیل نیز در برابر حملات متحدان منطقه ای تهران مانند حزب الله و حماس آسیب پذیر است و از این رو از آمریکا می خواهد سیاست های سختگیرانه تری را – از جمله حمله نظامی – علیه ایران اتخاذ کند.

منبع:مهر