علی تاجرنیا، عضو حزب اتحاد ملت و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ششم، معتقد است سخنان اخیر رهبری به معنای استراتژی تنش‌زدایی ایران در برابر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکاست.

پایگاه خبری تحلیلی مثلث آنلاین:

علی تاجرنیا عضو حزب اتحاد ملت و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ششم در گفت و گو با روزنامه همدلی می گوید: نه ایران و نه آمریکا طرفدار منازعه و جنگ نیستند. این را می‌شود از سکوت و خویشتن‌داری آمریکایی‌ها در مقابل انهدام پهپادشان دید. ممکن است قدرت‌های نظامی ایران و آمریکا با هم برابر نباشند، اما بدون شک حضور آمریکا در منازعه‌ احتمالی به ضرر آنها خواهد بود، چون آنها باید هزینه گزاف پرداخت کنند.

در گزیده ای از این گفت و گو می خوانیم: «چنانچه آمریکا حرف خود را پس گرفت و توبه کرد و به معاهده هسته‌ای که آن را نقض کرده است، بازگشت، آن‌وقت در جمع کشورهای عضو معاهده که شرکت و با ایران صحبت می‌کنند، آمریکا هم می‌تواند شرکت کند، اما در غیر این‌صورت هیچ مذاکره‌ای در هیچ سطحی بین مسئولان جمهوری اسلامی و آمریکایی‌ها اتفاق نخواهد افتاد نه در نیویورک و نه غیر آن»؛ اینها بخشی از سخنان دیروز رهبر انقلاب در ابتدای جلسه درس خارج فقه خود در آغاز سال تحصیلی حوزه‌های علمیه است.

علی تاجرنیا، عضو حزب اتحاد ملت و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ششم، معتقد است سخنان اخیر رهبری به معنای استراتژی تنش‌زدایی ایران در برابر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکاست.

او با بیان اینکه ایران و آمریکا به صورت نانوشته استراتژی تنش‌زدایی را دنبال می‌کنند، می‌گوید: رهبری نظام با توجه به اشراف بیشتر بر مباحث و اطلاعات گسترده به این نکته اشاره کرده‌اند که می‌توان به صورت عزتمندانه مذاکره کرد، منافع جمهوری اسلامی را تامین کرد و در عین حال نیز مخالفت‌های اصولی با سیاست‌های آمریکا را داشته باشیم و مرزبندی‌های خود را هم حفظ کنیم.

رهبری انقلاب در آخرین سخنرانی خود در جلسه درس خارج از فقه تاکید کردند؛ «چنانچه آمریکا توبه کرد و به معاهده هسته‌ای بازگشت، آن وقت در جمع کشورهای عضو معاهده که شرکت و با ایران صحبت می‌کنند، آمریکا هم می‌تواند شرکت کند، اما در غیر این صورت هیچ مذاکره‌ای بین مسئولان جمهوری اسلامی و آمریکایی‌ها اتفاق نخواهد افتاد، نه در نیویورک و نه غیر آن»؛ تحلیل شما از این سخنان رهبری چیست؟

ابتدا باید به این مقدمه اشاره کنم که گروه‌های فشاری که در داخل کشور وجود داشتند، به دلیل نوع مخالفت‌ها با حضور آمریکا در منطقه و همچنین پروژه‌هایی که در کشور وجود دارد، باعث به وجود آمدن این ذهنیت برای فردی مثل ترامپ که دیدگاه اقتصادمحور دارد شدند که او به این نتیجه برسد در برجام چیزی به دست نیاورده است، بنابراین او از برجام خارج شد.

بعد از خروج آمریکا از برجام شرایط هم برای ایران و هم برای آمریکا دشوار شد؛ برای ایران به لحاظ اقتصادی و آمریکا و برخی از هم‌پیمانان اقتصادی آن که به این درک رسیدند ایران دچار وادادگی نمی‌شود. آنها فکر می‌کردند ایران بعد از خروج آمریکا از برجام و افزایش تحریم‌ها به نوعی عقب‌نشینی کند و دچار وادادگی شود، اما در نهایت دیدند که در مواضع جمهوری اسلامی تغییری ایجاد نشد و در مقابل ایران نیز به سمت کاهش تعهداتش در برجام گام برداشته است. همین مساله مقداری فضا را برای آنها هم سخت و دشوار کرده است. مجموعه این مسائل باعث شده است که طرفین احساس کنند خروج از برجام به نوعی هر کدام را با مشکلات و مسائلی درگیر کرده است.

من معتقدم این مسائل هم در ایران و هم در طرف آمریکایی باعث شده رویکردی جدید شکل بگیرد. نه ایران و نه آمریکا طرفدار منازعه و جنگ نیستند. این را می‌شود از سکوت و خویشتن‌داری آمریکایی‌ها در مقابل انهدام پهپادشان دید. ممکن است قدرت‌های نظامی ایران و آمریکا با هم برابر نباشند، اما بدون شک حضور آمریکا در منازعه‌ احتمالی به ضرر آنها خواهد بود، چون آنها باید هزینه گزاف پرداخت کنند.

در مقابل جمهوری اسلامی ایران نیز با مسائل و مشکلات اقتصادی مواجه است و با توجه به نزدیکی انتخابات و شرایط کشور که نیاز به ثبات داریم، هر کدام از طرفین به صورت نانوشته به نوعی استراتژی تنش‌زدایی را دنبال می‌کنند.

رهبری نظام نیز با توجه به اینکه اشراف بیشتری نسبت به مباحث مختلف دارند و طبیعتا اطلاعات بیشتری نیز به ایشان می‌رسد و از طرفی هم سیاست‌های کلی نظام را تبیین می‌کنند، هم به این نکته اشاره کرده‌اند که می‌توان به صورت عزتمندانه مذاکره کرد و منافع جمهوری اسلامی را تامین کرد و در عین حال هم آن مخالفت‌های اصولی با سیاست‌های آمریکا را داشته باشیم و مرزبندی‌های خود را هم حفظ کنیم.

بنابراین من این بیانات را نکته مثبتی می‌بینم. این بیانات پیام‌های جدیدی را نیز در داخل برای تندروها که در سال‌های اخیر سعی کردند علیه دولت و اصلاح‌طلبان تحرک داشته باشند، دارد.

یعنی معتقد هستید که ایران در برابر دولت ترامپ استراتژی تنش‌زدایی در پیش‌گرفته است؟

بله. بالاخره این سخنان چنین چیزی را نشان می‌دهد. اگر شرایط منطقه‌ای را هم بررسی کنیم، می‌بینیم جمهوری اسلامی موضع برتر را دارد و این مساله باعث می‌شود یک نوع تمایل به این مذاکرات از طرف آمریکایی‌ها صورت بگیرد. معتقدم دو کشور بر اساس منافع کلان ملی و جهت‌گیری‌های خود حرکت می‌کنند و این کار درستی است.

رهبر معظم انقلاب و همچنین رئیس‌جمهوری بارها برای مذاکره با آمریکا پیش‌شرط تعیین کرده‌اند و تاکید داشته‌اند در صورتی مذاکره صورت می‌گیرد که آمریکا به برجام بازگردد. با این شرایط مذاکره دو کشور چقدر محتمل است؟

من فکر نمی‌کنم مذاکره خیلی زود اتفاق بیفتد و حتما و الزاما نتیجه داشته باشد؛ اما حتما این مسیر، مسیر درست و صحیحی هست. آمریکایی‌ها هم اینگونه نیستند که شرایط را خیلی زود بپذیرند، اما من فکر می‌کنم شرایط نشان از عزم دو کشور برای تغییر استراتژی دارد و چه بسا ایران از این طریق بتواند منافع ملی خود را بیشتر تامین کند و در قالب این مذاکرات فضای سنگینی که علیه جمهوری اسلامی وجود دارد، هم در دنیا شکسته شود.به‌خصوص در شرایط کنونی که ما به شدت نیازمند تحرک خوب و مناسب در حوزه‌های اقتصادی هستیم.

پایداری ایران در برابر فشارها چه تاثیری در تغییر رفتار آمریکا خواهد داشت؟

واقعیت این است که ما به نسبت آنچه آنها فکر می‌کردند توانستیم ایستادگی بیشتری داشته باشیم. خود این مساله هم باعث شده که آمریکایی‌ها نرم‌تر سخن بگویند. البته تحریم‌ها اثرگذار خواهد بود و در عین حال نمی‌تواند طولانی‌مدت و درازمدت باشد. مردم ایران با مردم دیگر کشورها متفاوت‌ هستند و خواسته‌های خود را به راحتی مطرح می‌کنند. به نظر من با توجه به رویکردی که می‌بینیم انشاءالله زمان آنقدر طولانی نخواهد بود که ما تحریم‌ها را تحمل کنیم.